REFRÁNS: O ACEITE E A OLIVEIRA

Cando falamos de aceite como producto e da oliveira coma árbore, non o relacionamos con Galicia como productor e si como consumidor. Non é así. Galicia, polo seu clima, foi e é un lugar axeitado para este cultivo. O clima oceánico-mediterráneo, sobre todo da zona suroriental da comunidade, faina axeitada polos terreos con humidade e áridos. Existen zonas de Galicia, por certo nun tempo pasadao moi productivas, noutro decadentes e agora incipientes, nas que se cultiva este producto: Betanzos (Coruña), Quiroga (Lugo), Valdeorras (Ourense), Tomiño (Pontevedra), por citar algunhas.

A oliveira pertence á orde botánica das ligustrais, familia das oleáceas, con dúas subespécies : oleaster (oliveira silvestre) e sativa (oliveira).

Son moitos os refráns sobre a árbore (oliveira) e o producuto que obtemos (aceite). Vexamos algúns:

Sobre o froito:

*Oliveira e aceituna toda é unha.

* Oliva unha é ouro, dúas prata, a terceira mata.

* Auga e Lúa, tempo de acietunas.

* Comida a oliva, bota o óso fóra.

* Quen colle olivas antes de xaneiro, deixa a oliva na oliveira.

* No tempo das olivas teñen noivos as sobriñas.

* Aceite e acietunas, por veces moitas, outras ningunhas.

* Como sei que che gustan as acaitunas como os ovos de pava, traíoche algunhas.

Sobre o producto:

* Aceite e viño bálsamo divino.

* A mellor cociñeira é a oliva.

* Flor de oliveira en abril, aceite no candil.

* Se queres chegar a vello, garda aceite no pendello.

* A verdade como o aceite queda sempre por enriba.

* Aceite o de enriba, viño o do medio e mel o do fondo.

* Viño quente e o aceite son alimento.

* Aceite dabondo bo ano por diante.

* Aceite, carne, pan trigo e sal, mercadoría real.

Sobre a árbore:

* O aceite da oliveira todo o mal quita.

* Mentres as oliveiras teñan froito, serán os estornillos os seus amigos.

* Cada moucho á súa oliveira.

* Casa de pai, viño de avó e oliveira de bisavó.

* Oliveira bruta que a forza de paus dás froito.

* Se algunha vez me esquecerás, cávame aínda que non me ares.

* A oliveira fai o ben aínda que lle fagan mal.

FONTE: Almanaque Agricola ZZ 2009