RETINA DE GRAFENO: UNHA SOLUCIÓN PARA DEVOLVER A VISTA

Theia (ou  Tea) formaba parte, segundo a mitoloxía grega, da poderosa raza dos Titáns, que precedeu e procreou aos propios deuses do Olimpo. Era filla de  Gaia (a terra) e  Urano (o ceo) e foi nai de  Helios (o sol),  Eos (a aurora) e  Selene (a lúa), polo que os gregos considerábana unha deusa de luz, responsable de outorgar brillo ás pedras e metais preciosos, así como á súa propia descendencia. Deusa da vista,  Theia podía apartar a venda que cobre os ollos dos humanos para permitirnos ver a realidade tal cal é, unha facultade (devolver a visión aos cegos) que comparte co moderno implante que se está desenvolvendo dentro do proxecto que leva o seu nome, impulsado polo Barcelona  Institute  of  Science  and  Technology ( BIST). Gabriel  Silberman, director xeral do  BIST explica a importancia deste proxecto no que están a poñer todos os seus esforzos: “A vista é algo moi importante para case todo, desde o desenvolvemento intelectual ata as oportunidades económicas. Se non ves ben tes un problema moi grave”.

A complexidade do proxecto Theia encaixa coas aspiracións das institucións que o impulsan, xa que o  BIST é unha iniciativa dos sete mellores centros de investigación de Cataluña (Centre  for  Genomic  Regulation,  Institute  for  Bioengineering  of  Catalonia,  The  Institute  of  Photonic  Sciences,  Institute  of  Chemical  Research  of  Catalonia,  The  Catalan  Institute  of  Nanoscience  and  Nanotechonology,  Institute  for  High  Energy  Physics e  Institute  for  Resarch  in  Biomedicine) cuxo obxectivo é colaborar para construír un proxecto científico conxunto. Grazas ao momento de vista multidisciplinar que permite a interacción de centros dedicados a campos da investigación tan diversos, é posible enfrontar proxectos tan ambiciosos como Theia, co que pretenden devolver a visión a 230 millóns de persoas en todo o mundo.

Segundo datos da Organización Mundial da Saúde publicados en 2017, existen 253 millóns de persoas con  dispacidad visual no planeta, 36 dos cales son completamente cegos. Aínda que a OMS asegura que o 80% dos casos poderíanse evitar ou curar, a cifra de persoas cegas podería seguir aumentando ata alcanzar os 115 millóns no ano 2050. Facer algo é, pois, urxente e necesario. Neste contexto a proposta de Theia é unha das máis interesantes e revolucionarias. O implante de  grafeno que están a desenvolver os investigadores do  BIST situarase en contacto coa retina para estimular as neuronas  gaglionares (responsables de levar os impulsos ao cerebro), a través dunha serie de eléctrodos. Na actualidade os investigadores están a probar as próteses in vitro para asegurar que o seu funcionamento sexa correcto, pero moi pronto comezarán a probalas en porcos ananos, xa que o seu ollo é moi similar  fisiológicamente ao humano.

Aínda que os resultados das investigacións están a resultar alentadores, é probable que ata dentro de 10 ou 15 anos este dispositivo non poida distribuírse comercialmente, pero o seu potencial é moi grande, xa que o envellecemento da poboación nos países occidentais está a provocar un aumento da dexeneración ocular. Proxectos como Theia están chamados precisamente a paliar o sufrimento que a perda dun sentido pode provocar nas persoas. É esta, sen dúbida, unha das grandes misións da ciencia, porque como aseguraba o propio  Silberman nunha conferencia: “Temos a obrigación de dar aos nosos científicos as ferramentas necesarias para que poidan cambiar o mundo”. A mellor, por suposto…

FONTE: José  L. Álvarez  Cedena/elpais.es/ciencia