SUPERNOVA "SN 2014 XULLOS"

A supernova SN 2014 XULLOS fotografada polo telecopiar ’Hubble’ o pasado 31 de xaneiro e ampliado sobre a imaxe-mosaico da galaxia M82 que captou o mesmo observatorio espacial en 2006 / NASA/ESA/A.GOOBAR (STOCKHOLM UNIVERSITY)     

A explosión dunha estrela que descubriron, por pura casualidade, uns estudantes británicos fai pouco máis dun mes converteuse en punto de interese de astrónomos en todo o mundo, que mesmo apuntaron o telescopio espacial Hubble para vela. É a supernova máis brillante que se detectou dende hai 27 anos e aínda é visible no ceo con telescopios modestos de afeccionado. Ademais, é dun tipo especial (Ia) que utilizan os cosmólogos para medir grandes distancias no universo. Pero o ceo adoita dar sorpresas aos científicos e, neste caso, non só aos mozos da Universidade de Londres que foron os primeiros en vela. Un grupo de especialistas da Universidade de Berkeley (EUA) está estudando a supernova, que estalou o pasado 21 de xaneiro e que se denomina oficialmente SN 2014 XULLOS, e ten visto que é estraña porque incrementou o seu brillo máis rápido do esperado.

Unha supernova é unha colosal explosión que sofre unha estrela cando se desestabiliza. A descrición estándar destes fenómenos fala de astros inmensos, moito máis masivos que o Sol, que, cando as reaccións nucleares do seu interior consumiron todo o seu hidróxeno e se quedaron sen combustible colapsan desencadeando todo o proceso de explosión en forma de supernova. Pero as de tipo Ia son distintas: son estrelas ananas brancas, vellas e moi densas, tanto que nelas unha masa como a do Sol está comprimida nun tamaño equivalente ao da Terra; se rouban materia a un astro compañeiro ou se se fusionan dúas delas, poden superar certo albor de masa a partir do cal deixan de ser estables e se desencadea a colosal explosión.

É o que viron un grupo de alumnos da Universidade de Londres na noite do 21 de xaneiro pasado, durante unhas prácticas, nas imaxes que lograron captar da galaxia M82, entre as nubes daquela noite pouco axeitada para a astronomía observacional.

Unha vez que se confirmou oficialmente, astrónomos de todo o mundo apuntaron os seus telescopios cara a M82, situada a uns 11,5 millóns de anos luz da Terra. Tamén revisaron os seus arquivos dos días precedentes, e resultou que a SN 2014 XULLOS estaba en fotografías tomadas antes. En concreto, o telescopio automático Katzman, no observatorio Lick (California), captáraa o 14 de xaneiro, só unhas 37 horas despois de que fose visible dende a Terra. Mesmo un astrónomo afeccionado xaponés a tería captado unhas horas antes. Uns días despois, o 31 de xaneiro fotografouna o Hubble, cando estaba preto do seu máximo de brillo.

FONTE: Xornal El País/Ciencia