FLOR FOSILIZADA EN ÁMBAR DE HAI ENTRE 2O E 30 MILLÓNS DE ANOS

Strychnos electri atrapada en ámbar / GEORGE POINAR

O descubrimento de dúas flores fosilizadas en ámbar de fai entre 20 e 30 millóns de anos, dunha especie descoñecida ata agora, revelou que as xunglas prehistóricas do que hoxe é a República Dominicana escondían a orixe biolóxica dalgúns dos velenos máis coñecidos do mundo.

Os autores do achado afirman que se trata do primeiro fósil atopado pertencente á familia das astéridas. Estes dous especímenes forman parte do xénero Strychnos, no que se atopan varias flores que producen velenos moi utilizados: a estricnina e o curar.

No estudo, publicado na revista Nature Plants, analizáronse máis de 500 fósiles recollidos nunha mina de ámbar en República Dominicana en 1986, dos que a maioría eran insectos. Unha das autoras do estudo, é a que descubriu que estas dúas flores non pertencían a ningunhas das 200 especies coñecidas desta familia, polo que supoñen unha nova especie bautizada como Strychnos electri.

Os exemplares estaban intactos, algo pouco habitual cando se trata de flores fosilizadas. O habitual é que só se atope un pétalo, un estame...

As astéridas atópanse entre as plantas máis diversas do planeta: 10 ordes, 98 familias e unhas 80.000 especies. Representan ao redor dun terzo das plantas con flores, ou anxiospermas, da Terra.

A maioría das especies deste grupo desenvolveu distintos graos de toxicidade como defensa ante os herbívoros. Con todo, hoxe o día os seres humanos utilizan dous extractos destas plantas como veleno e mesmo polas súas propiedades medicinais. A estricnina utilizouse como pesticida e como compoñente letal do raticida. En pequenas doses, pode aumentar a actividade cerebral e muscular. Pola súa banda, o curar utilizábase en Sudamérica como veleno nas puntas de frecha e nos dardos das cerbatanas para paralizar á presa durante a caza. En pequenas doses, utilizouse como relaxante muscular en cirurxía.

Actualmente hai 200 especies de plantas Strychnos no mundo, a maioría nos trópicos, e aínda se están estudando polas súas propiedades medicinais, por exemplo para o tratamento dos parasitos intestinais ou para a malaria. Este descubrimento pon de manifesto que aínda hai moitas especies sen clasificar nas coleccións de Historia Natural, o que indica que é posible que existan moitas outras familias de plantas nos bosques tropicais que evolucionasen do Cretácico Superior.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia