CIENCIA: A DISTANCIA E O TEMPO NO UNIVERSO

 

A listaxe que recita Sheldon inclúe as estrelas que se atopan a menos de 20 anos-luz de distancia, ou sexa, que a luz tarda polo menos 20 anos en chegar ata nós.

E é que falar de astronomía é falar de números moi grandes. Cando nos din que o tamaño do universo visible é de 15.000 millóns de anos-luz ou que a nosa galaxia ten un diámetro de 100.000 anos-luz non adoitamos ser conscientes do que significan esas distancias. Sabemos que é moito, pero canto é ese moito?

Para facernos unha idea, imaxinemos que podemos contar en voz alta a unha velocidade de cinco números por segundo. Unha boa velocidade, sobre todo cando nos toquen números como 1.234.564. Se non comemos, non durmimos, non imos ao baño…, se só nos dedicamos a contar os 365 días do ano, as 24 horas do día, os 3.600 segundos de cada hora, tardariamos en chegar á cifra un billón... 6.000 anos. Ou o que é o mesmo. Se cando inventamos a escritura empezásemos a contar nunha especie de xigantesca maratón numérica, agora estariamos a chegar á cifra un billón. E a estrela máis próxima atópase a máis de 36 billóns de quilómetros.

Para medir distancias tan grandes en astronomía emprégase o ano-luz. Un ano-luz é a distancia que viaxa a luz nun ano, que corresponde a case nove billóns e medio de quilómetros. Iso significa que o tamaño da nosa galaxia é de máis dun trillón de quilómetros. Por certo, un trillón é a cantidade de palabras e sons que os seres humanos habemos emitido desde que aparecemos sobre a Terra. Discursos de políticos incluídos. Curiosamente, tamén é, en media, o número de grans de area dunha praia calquera.

O mesmo vertixe de cifras ocorre se empezamos a falar de tempo. Comparado coa duración dunha vida humana, a vida dos diferentes obxectos celestes é case eterna. O noso universo existe desde hai uns 14.000 millóns de anos, a nosa galaxia desde fai 8.000 millóns e o Sistema Solar desde fai 6.000. Como nas listas das maiores fortunas do mundo publicadas pola revista Forbes, no universo poucas cousas hai que baixen dos mil millóns.

Se reflexionamos só un pouquiño darémonos conta, ademais, dun detalle que dificilmente se nos pode escapar: se as distancias que nos separan doutras estrelas e galaxias son tan enormes e nós vémolas grazas a que recibimos a súa luz, que viaxa a unha velocidade de 300.000 quilómetros por segundo, iso quere dicir que as estamos vendo non como son agora, senón como o eran nun pasado. Por exemplo, se unha estrela está a oito anos-luz quere dicir que a súa luz tarda en chegar a nós oito anos, logo estámola vendo tal e como era fai oito anos. Deste xeito, se o noso Sol apagásese en leste mesmo instante, na Terra tardariamos en decatarnos oito minutos, que é o tempo que tarda a luz en chegar aquí. Ou se, como ocorre nalgunhas galaxias, o centro da nosa Vía Láctea estalase, tardariamos 27.000 anos en decatarnos. Poderiamos vivir tranquilos na nosa ignorancia do terrible cataclismo que, en canto chegase a onda explosiva á Terra, varrería a atmosfera dunha plumada.

Pero, claro, tamén pode ocorrer que o centro da nosa galaxia estoupasese hai 27.000 anos...

FONTE: Miguel A. Sabadell/ La Ciencia en Big Bang