CABICHAS, UN PROBLEMA AMBIENTAL

Cabichas / Imaxe: Matthias Weinberger

O Comité Nacional para a Prevención do Tabaquismo (CNPT) calcula que, en España, fúmanse uns 89 millóns de cigarros ao día, o que supón 32.455 millóns de filtros refugados anualmente.

Surfrider Foundation, unha ONG internacional creada por surfeiros para a protección dos océanos, ríos e lagos, recolle desde 1996 lixo mariño mediante o seu programa "Ocean Iniciatives". Na campaña de 2015 acumularon 67.423 cabichas en 376 actividades por diversos mares e océanos. No golfo de Biscaia e costas ibéricas atlánticas recolleron 15.288 cabichas, mentres que no Mediterráneo occidental, 25.942.

A portavoz de Surfrider, tamén destaca que son o residuo que aparece en primeira posición, por diante dos anacos, bolsas ou botellas de plástico ou fragmentos de poliestireno: "O 21,25% dos lixos mariños recollidas na contorna mariña, e o 19,9%, no fluvial".

Un artigo de 2009 publicado na revista International Journal of Environmental Research and Public Health tamén sinalaba a estes restos de tabaco como o residuo que máis se xera no mundo e reclamaba que se considere como "perigoso". Os seus autores explicaban que os filtros están feitos de acetato de celulosa, un material non biodegradable cuxo efecto contaminante pode durar no contorna décadas.

A portavoz de Surfrider sinala a contaminación química como o maior impacto das cabichas, e unha ameaza para a biodiversidade: "Conteñen chumbo, mercurio, fenol, amoníaco, que poden contaminar ata 500 litros de auga. Estudos recentes demostran que a maioría dos produtos tóxicos do tabaco quedan adheridos á cabicha, polo que esmagala no chan e depositala na papeleira non é suficiente".

Tamén explica, ademais, que as cabichas "son arrastradas pola choiva, chegan ao sistema de saneamento, onde entran en contacto coa auga e liberan sustancias químicas. Debido ao seu reducido tamaño traspasan os filtros das depuradoras, alcanzan os cursos fluviais e o océano, onde paxaros, peces e outros animais poden inxerilos e morrer ao non dixerilos".

A Asociación Española Contra o Cancro (AECC) asegura que moitos incendios forestais son causados por cabichas mal apagadas. En EE.UU., segundo o Centro Nacional de Información do Lume, a primeira causa de incendios nas casas é un descoido por un cigarro aceso.

Que podemos facer contra o problema das cabichas?

O mellor residuo é o que non se produce. No caso das cabichas, deixar de fumar, ademais de salvar vidas, evita danos no medio ambiente. Se non se abandona devandito hábito, resulta esencial non arroxar as cabichas na contorna, xa sexa natural ou urbano, nin tampouco no inodoro. "Moitas persoas non saben que unha cabicha tirada polo sumidoiro pode alcanzar o océano", subliña a portavoz de Surfrider, que destaca como a mellor solución "unha caixa ignífuga e estanca, na que depositalas aínda acesas e baleirala regularmente no lixo".

As accións preventivas, como a distribución gratuíta de cinceiros de man e as campañas de concienciación cidadá, son tamén fundamentais.

Algunhas cidades recorreron a accións punitivas, como Barcelona ou París, onde a sanción por arroxar unha cabicha na rúa custa 90,15 euros e 68 euros, respectivamente. Algunhas localidades costeiras han apostado polas "praias sen fumes", como Baiona (Pontevedra, España).

As iniciativas empresariais tamén poden axudar. O chiringuito Tibu-ron de Castelldefels (Barcelona) ofrecía o pasado verán unha bebida gratis a cambio de entregar un vaso cheo de cabichas recollidas na area. A compañía internacional TerraCycle transforma residuos de cigarros en diversos materiais e produtos, como fertilizantes, papel reciclado, pallets ou embalaxes. Empresas como Cigg Seeds ou Green Butts comercializan filtros con materiais biodegradables, aínda que a portavoz de Surfrider móstrase escéptica, porque considera que poden inducir a erro ao cidadán e animarlle a tirar as cabichas no medio, cuxos efectos nocivos mantén.

FONTE: Revista Consumer