A AUGA PERDIDA DE MARTE PODE ATÓPARSE BAIXO TERRA

Á esquerda, Marte na actualidade e á dereita, recreación de como cren que era hai 3.500 millóns de anos / JON WADE

Coma se fose unha esponxa, o chan de Marte foi absorbendo parte da auga que corría pola súa superficie ata converterse no gran deserto que é na actualidade. É a nova teoría proposta por un equipo de investigadores da Universidade de Oxford (Reino Unido) para explicar como perdeu a auga líquida que tivo no pasado.

Na actualidade é un mundo xélido e a súa superficie é estéril e inhabitable, como comprobaron os rovers marcianos que exploran o planeta vermello dende hai anos. Pero os científicos están seguros de que hai 3.500 millóns de anos tivo abundante auga, como a ten a Terra. Cren que houbo mares, lagos e ríos grazas ás pegadas que deixaron. "Hai moitas probas de que a houbo: estruturas sedimentarias, aparentes vales de ríos, minerais hidratados e, posiblemente, unha conca oceánica (o 40% do norte de Marte podería ser unha antiga conca oceánica que se secou)", enumera Jon Wade, autor principal do estudo.

Como a perdeu a auga segue sendo un enigma para o que se propuxeron diversas teorías. Unha das máis aceptadas afirma que se foi evaporando debido á perda do campo magnético que blindaba ao planeta da influencia do vento solar.

Pero a teoría que ofrece o equipo da Universidade de Oxford, cuxos detalles se acaban de publicar na revista Nature, sostén que a perda do campo magnético non é suficiente para explicar onde foi a parar todo a auga que albergaba. E, segundo propoñen, unha parte sería absorbida e atoparíase no interior do planeta. "É máis que probable que estea almacenada no permafrost marciano, en forma de xeo no subsolo, especialmente no hemisferio norte", sinala o investigador do Departamento de Ciencias da Terra da Universidade de Oxford. O seu estudo baséase en modelos usados para calcular a composición das rochas e minerais terrestres. Utilizáronos para calcular canta auga puido desaparecer da superficie de Marte como consecuencia das reaccións coas rochas. Segundo as súas estimacións, as rochas basálticas de Marte poden albergar aproximadamente un 25% máis de auga que as rochas basálticas da Terra, de modo que poderían absorbela, incrementando a oxidación das rocas durante ese proceso e cambiando a súa composición mineral. Así se converteu nun mundo inhóspito para a vida: parte da auga evaporouse e parte filtrouse ao interior do planeta.

Na actualidade, o sistema de tectónica de placas do noso planeta evita cambios drásticos nos niveis de auga superficial, con rochas húmidas que se deshidratan de maneira eficiente antes de entrar no manto terrestre relativamente seco. "Pero nin a Terra primitiva nin Marte tiñan este sistema de reciclaxe de auga. En Marte, a auga reaccionando con lavas recentemente erupcionadas que forman a súa costra basáltica, deu como resultado un efecto de esponxa", explica Wade. A auga do planeta reaccionou coas rochas para formar unha variedade de minerais que contiñan auga. Esta reacción cambiou a mineraloxía marciana e fixo que a superficie do planeta secásese e volvésese inhóspita para a vida.

En canto á pregunta de por que a Terra nunca experimentou estes cambios, o investigador explica que o mundo veciño é "moito máis pequeno que o noso, cun perfil de temperatura diferente e un maior contido de ferro no seu manto de silicato. Estas son só sutís distincións pero causan efectos significativos que, co tempo, suman". Estas diferenzas fixeron que a superficie de Marte fose máis propensa á reacción coas augas superficiais e capaz de formar minerais que conteñen auga. "Debido a estes factores, a química xeolóxica do planeta arrastra a auga cara ao manto, mentres que na Terra primitiva as rochas hidratadas tenden a flotar ata que se deshidratan", subliña. 

FONTE: Xornal abc/ciencia