DINOSAURO ARCO DA VELLA CON PLUMAS IRIDISCENTES

O dinosauro Caihong juji / Imaxe: Velizar Simeonovski/The Field Museum for the University of Texas at Austin/ Reuters

As aves son os últimos dinosauros na Terra. Afeitos á súa presenza, de cando en cando vemos nelas ás extintas criaturas que no pasado reinaron no planeta. Pero conservan dos seus antepasados un legado moito máis extenso do que pensamos. Unha desas herdanzas podería ser a brillante plumaxe que locen algunhas especies. Un equipo internacional de científicos describiu na revista Nature Communications un espectacular dinosauro "arco da vella" parecido a un paxaro que viviu hai 161 millóns de anos en China. O exemplar debía de ser digno de ver, xa que lucía na súa cabeza, ás e cola unhas fermosas plumas iridiscentes, con cores que brillaban e cambiaban coa luz.

 
Caihong juji (arco da vella con gran crista, en mandarín), foi descuberto por un granxeiro no nordés de China hai algúns anos. Cando os científicos recuperaron o fósil atopáronse cun animal pequeno, do tamaño dun pato, cunha crista ósea na súa cabeza e longas plumas en forma de cinta. Foron precisamente esas plumas o que máis chamou a atención dos investigadores.

Cando os científicos examinaron as plumas baixo potentes microscopios, puideron ver as pegadas dos melanosomas, as partes das células que conteñen pigmento. No seu maior parte, o pigmento que algunha vez estivo presente desaparecera hai moito tempo, pero a estrutura física dos melanosomas permanecía. E iso era suficiente para saber de que cor eran as plumas.

Segundo explican os investigadores, isto débese a que a cor non só está determinado polo pigmento, senón tamén pola estrutura dos melanosomas que o conteñen. Os melanosomas de formas diferentes reflicten a luz en diferentes cores. Os científicos compararon as formas dos melanosomas en Caihong coas formas de miles de melanosomas nas aves vivas hoxe en día, para determinar que tipo de cores mostraba o dinosauro. E resultou que, en colorido, puido ser moi semellante aos colibríes.

Pero, para que lle servían esas cores? Caihong tamén é o animal máis antigo coñecido con plumas asimétricas, unha característica que utilizan as aves modernas para dirixir o voo. Pero non podía voar, polo que probablemente utilizaba as súas plumas para atraer ao sexo oposto e manter a calor. O plumaxe colorido úsase nas aves modernas para exhibirse ante potenciais parellas: as plumas de arco da vella de Caihong poderían ser unha versión prehistórica da cola iridiscente dun pavo real. Mentres que as plumas asimétricas das aves modernas están na punta das súas ás, as deste dinosauro estaban na súa cola.

 
Caihong tamén tiña outros trazos asociados con especies moito máis temperás de dinosauros, incluída a crista ósea na súa cabeza.  A combinación de trazos antigos e novos, evidencia unha evolución en mosaico, diferentes trazos que evolucionan independentemente un do outro. O resultado, un quebracabezas extinto que causa admiración.

FONTE: Judith de Jorge/Xornal abc/ciencia