PREMIOS FRONTEIRAS DO COÑECEMENTO CIENCIAS BÁSICAS X EDICIÓN

Omar Yagui, no seu despacho da Universidade de Berkeley / FBBVA 

Chámanse MOF e COF e son dúas familias de materiais que poderían axudar a solucionar algúns dos grandes problemas aos que se enfronta a Humanidade. Entre eles, a acumulación de CO₂ na atmosfera e a escaseza de auga. Omar Yagui (Amán- Xordania, 1965), o químico da Universidade de Berkeley que foi pioneiro no desenvolvemento destes materiais para mediados dos anos 90, foi testemuña de como nas dúas últimas décadas multiplicábanse as patentes baseadas nestes prometedores materiais.

A semana pasada viu recoñecida a súa contribución ao facerse co Premio Fundación BBVA Fronteiras do Coñecemento na categoría de Ciencias Básicas. "Abriu un novo campo na química", sinalou o secretario do xurado.

De feito, aínda que 25 anos despois de que estes materiais fosen concibidos e sintetizados hai un bo número de aplicacións en marcha, cando Yagui empezou a traballar con eles non pensaba na súa utilidade. Segundo confesa este químico xordano, que aos 15 anos foi a EEUU a estudar, foi a beleza das estruturas de moléculas o que lle motivou a dedicarse a este campo.

Como logran os materiais MOF (metal organic framework) e os COF (covalent organic frameworks) obter auga potable a partir do vapor da atmosfera ou almacenar gases como o CO₂ e o hidróxeno? A clave é que son moi porosos. Son como esponxas cristalinas a escala molecular capaces de absorber outros compostos, que se aloxan dentro dos seus poros. O tamaño do poro adáptase ao composto que se quere atrapar.

Na actualidade desenvolvéronse máis de 60.000 clases distintas de MOF, o que dá unha idea do interese que suscitan estes materiais. As aplicacións potenciais son numerosas e entre elas destacan diversas solucións para combater problemas ambientais. Así, o químico cre que dentro de menos de cinco anos estará dispoñible a tecnoloxía para separar as moléculas de auga da atmosfera, unha técnica que non só permitirá fornecer auga limpa a zonas desérticas nas que escasea, senón tamén en áreas contaminadas. O seu uso para capturar CO₂ perfílase como unha arma contra o cambio climático aínda que segundo cree Yagui, tardará máis en estar dispoñible.

FONTE: Teresa Guerrero/Xornal El Mundo/Ciencia