OS MATERIAIS BIOFABRICADOS: O FUTURO DO TÉXTIL

Durante unha escavación en Armenia un grupo de arqueólogos atopou o que parece ser o zapato de coiro máis antigo descuberto ata a data. Databa do ano 3.500 a.d.c. e parecía pertencer a unha muller. Case 5000 anos despois, Elvis Presley facía inmortal un tema de Carl  Perkins cantando  fanfarrón: “podes queimar a miña casa, roubar o meu coche ou beberche o meu licor. Podes facer o que queiras. Pero, agarimo, afástache dos meus zapatos. Non pises os meus zapatos de ante azul”. Ambos os acontecementos, separados por milenios, non teñen obviamente ningunha relación, pero demostran que a utilización das peles de animais por parte dos humanos remóntase á prehistoria. E que, ademais, este uso puramente  utilitario ao comezo pasou despois a converterse nunha icona de moda ou mesmo en signo  identitario de determinados grupos (xa fosen clases sociais acomodadas con peles de luxo, ou rebeldes motoristas se se trataba do máis modesto coiro). A pregunta, con todo, é se a utilización de peles na industria téxtil pode sobrevivir á cada vez maior (e moi loable) conciencia social achega do sufrimento animal e o trato que outorgamos a outras especies. A resposta é que, seguramente, non como a coñecemos ata agora. Pero talvez si coa axuda das novas tecnoloxías. Así é polo menos como o ve Modern Meadow, unha compañía que se move na intersección entre o deseño, a bioloxía e a enxeñería e que aseguran na súa web que estamos a entrar nunha nova era: “Ao longo da historia, a innovación nos materiais marcou o noso progreso. Na Idade de Pedra dominamos materiais naturais como o coiro, a seda e a la, a era dos plásticos tróuxonos  polímeros sintéticos, e a era da información desbloqueou a vida mesma: o ADN. Agora podemos acceder ao conxunto de ferramentas da natureza para crear materiais avanzados que nos conduzan a unha nova era: a era da  biofabricación. En Modern  Meadow, imaxinamos un mundo de materiais  biofabricados que brindan infinitas posibilidades de deseño e deixan, ademais, unha pegada máis lixeira no planeta”.

Suzanne Le, directora creativa de  Modern  Meadow, cre que estamos “ao comezo dunha nova idade dos materiais” que nos traerá un cambio na forma de fabricar os tecidos: “O que fixemos foi visitar aos científicos e dicirlles, se creastes pel humana… por que non creades pel animal? A motivación orixinal de  Modern  Meadow era cultivar materiais que puidésemos converter en moda”. Desde o seu laboratorio en Nova York, a compañía comezou a fabricar coiro partindo do  colágeno, unha proteína que se atopa nas peles dos animais, dando lugar a un novo material que bautizaron como  Zoa. Por suposto, este material non ten ningunha das limitacións (tamaño, textura, cor) do coiro obtido polos métodos convencionais, así que é posible engadirlle novas propiedades tanto físicas como estéticas.

“A célula é a nosa fábrica. E é a propia célula a que desenvolve os tecidos”, explica Le, quen sabe as dificultades que entre os consumidores pode ter entender este cambio de paradigma. Con todo, o paso a outro tipo de materiais aparece necesario, non só por motivos de conciencia (evitar o sufrimento animal) senón tamén ambientais posto que a industria téxtil é unha das máis contaminantes do planeta. Le cre que nos próximos anos veremos cambios moi interesantes nesta dirección: “necesitamos pasar a un nivel global para ter un impacto global. Un tipo de innovación que poida propiciar un cambio planetario”.

FONTE: José  L. Álvarez  Cedena/elpais.es/ciencia