A AUGA DO ASTEROIDE ITOKAWA É IGUAL Á DOS OCÉANOS DA TERRA

Asteroide Itokawa (25143) / Imaxe: eso.org

Hollywood deu mala fama aos asteroides. Cando un diríxese contra a Terra só queda esperar que algunha luminaria da NASA evite a orxía de morte e destrución. É probable que os dinosauros testemuñasen a xustiza desta reputación, pero cada vez hai máis probas de que sen estes obxectos non habería vida que destruír na Terra.

As teorías máis aceptadas suxiren que hai 3.900 millóns de anos a Terra sufriu un intenso bombardeo de asteroides ou cometas. Só 400 millóns de anos despois, un suspiro en termos xeolóxicos, apareceron os primeiros seres vivos. Os ingredientes básicos para a vida, en particular grandes cantidades de auga, pero tamén nitróxeno, carbono e outros materiais orgánicos, viaxarían a bordo dun tipo de meteoritos coñecidos como condritas carbonáceas.
 
Para chegar a estas conclusións sobre sucesos tan remotos, os científicos foron acumulando probas repartidas por todo o cosmos, como as similitudes entre a atmosfera do noso planeta e Titán, a afastada lúa de Saturno onde os mares son de metano. Pero para completar a historia sobre esta etapa fundamental da historia da vida terrestre, faltaba información recollida in situ. Esa información obtívose hai xa 14 anos, no asteroide Itokawa (25143), pero levou tempo saber que estaba aí.

A viaxe de exploración, que como moitos proxectos deste tipo é unha máquina do tempo, comezou en 2003 cando a axencia espacial xaponesa (JAXA) lanzou a sonda  Hayabusa, unha misión que rozou o desastre en varias ocasións. Chegou a Itokawa en 2005 e pousouse na súa superficie en dúas ocasións para tomar mostras do seu chan. Despois, volveu despegar para retornar á Terra coa súa valiosa carga.

No seu momento, o po recolleito por Hayabusa permitiu confirmar que Itokawa era un asteroide de tipo S, a principal fonte dos meteoritos que chegan con maior frecuencia á Terra. Agora, nun estudo publicado recentemente na revista Science Advances, Ziliang Jin e Maitrayee Bose, dous investigadores da Universidade Estatal de Arizona (EE  UU), utilizaron unhas poucas partículas das recollidas por Hayabusa para concluír que Itokawa e os asteroides da súa categoría conteñen grandes cantidades de auga. Segundo eles, a metade da auga dos océanos da Terra chegou neste tipo de obxectos celestes hai miles de millóns de anos.

A misión de Hayabusa pretendía analizar o asteroide porque se cre que estes obxectos son restos soltos que quedaron da formación do sistema solar. Dalgunha maneira, son fósiles daquel tempo primixenio e poden axudar a entender como era a nosa contorna fai miles de millóns de anos. A pesar do seu aspecto de rocha desértica, a información extraída da súa superficie indica que conteñen máis auga que a habitual para os corpos que orbitan na parte interior do noso sistema planetario.

A tarefa de Jin e Bose requiriu unha precisión extrema. JAXA só proporcionoulles cinco mostras diminutas, dun tamaño menor que a metade dun cabelo humano. Para analizalas, empregaron un tipo de espectrómetro de masas nanométrico que permite analizar a composición de grans minúsculos de mineral con moita sensibilidade. Nun comunicado da súa institución, Jin afirmaba que aínda que as mostras recolléronse da superficie, non sabemos onde se atopaban no obxecto orixinal [Itokawa desprendeuse dun asteroide de maior tamaño], pero nosa mellor estimación é que estaba enterrado a 100 metros de profundidade. Agora, o asteroide, que orbita entre a Terra e Marte dando unha volta ao Sol cada 18 meses, ten un diámetro de algo máis de 300 metros e unha lonxitude de 500.

A presenza de auga no sistema solar foise confirmando con observacións a través de telescopios e coa recollida de mostras por parte de sondas nos últimos anos. A Lúa ou Marte albergan grandes cantidades de auga, principalmente en forma de xeo, pero tamén líquida. A primeira vez que se atopou auga nun asteroide foi en 2010, cando un equipo de investigadores empregando o Telescopio Infravermello da NASA en Hawai identificou sinais de xeo e material orgánico. En decembro do ano pasado, a misión  OSIRIS-REx achou minerais hidratados no asteroide Bennu e o consenso científico indica que a auga é común neste tipo de obxectos.

O máis rechamante da auga atopada en Itokawa é que a súa marca isotópica é idéntica á da Terra, un indicio máis de que os nosos océanos puideron nutrirse do bombardeo de asteroides ricos no líquido esencial para a vida.

FONTE: Daniel Mediavilla/elpaís.com/ciencia