DE ONDE SAÍU O CAMPO MAGNÉTICO TERRESTRE?

Cando a Terra era nova, non se formou un núcleo interno (esquerda). Este formouse hai 565 millóns de anos (dereita), rexenerando un campo magnético que estaba moi debilitado por entón /  University of Rochester illustration / Michael  Osadciw

No sistema solar existen tres planetas rochosos que teñen un tamaño máis ou menos comparable, pero que non poderían ser máis distintos: trátase de Venus, Terra e Marte. No primeiro, o máis próximo ao Sol, a atmosfera é tan densa que xera un efecto invernadoiro descontrolado que quenta o aire ata os 400º C preto do chan. A Terra é un planeta cun clima suavizado, onde existe auga líquida na superficie, mentres que Marte é un mundo abatido e frío porque perdeu a súa atmosfera no pasado.

O campo magnético é unha das pezas que mantén apontoada a atmosfera dos planetas: se desaparece ou a súa intensidade baixa, a radiación das estrelas pode chegar a varrer esta capa de gas tan importante para o clima. Esta semana, un estudo publicado na revista Proceedings of the National Academy of Sciences, que se baseou no estudo de pequenas partículas presentes en cristais de zircón, concluíu que no pasado o campo magnético da Terra foi máis potente do que se pensaba. Segundo suxeriron os autores, este campo naceu grazas ao  cataclismo que creou a Lúa. 

O interior da Terra alimenta os terremotos, os volcáns e os movementos dos continentes. No máis profundo existe un núcleo interno, composto de ferro e níquel, que está a unha temperatura de ata 6.000 º C e que se atopa en estado sólido. Por encima de leste existe un núcleo externo, en estado líquido, cuxo movemento e xiro, moi influído polas diferenzas de temperatura entre o interior e o exterior, xera o campo magnético terrestre. Este campo é un escudo que frea e desvía o vento solar e os raios cósmicos procedentes do Sol, protexendo a superficie dos seus efectos daniños e permitindo a existencia da tupida atmosfera terrestre.

As últimas investigacións feitas suxiren que o campo magnético terrestre ten polo menos 4.200 millóns de anos. Naquel momento, o sistema solar nacera facía uns 300 millóns de anos e o Sol era unha estrela nova cuxo vento solar era máis agresivo que o actual. Adicionalmente, segundo esta investigación, non foi ata hai 565 millóns de anos cando no interior da Terra formouse un núcleo interno, sólido. Pero, entón, como se orixinaba o campo magnético terrestre cando o planeta era máis novo e aínda non se diferenciou un núcleo interno e un núcleo externo?

Os investigadores estudaron unhas pequenas partículas presentes en cristais de zircón. Estas partículas quedaron atrapadas hai miles de millóns de anos e a súa colocación mostra tanto a dirección como a intensidade do campo magnético que o planeta tivo. Grazas a iso, concluíron que o campo magnético era máis potente do que se pensaba e suxeriron como se puido orixinar. Segundo a súa hipótese, o enorme impacto que creou a Luna, cando un obxecto planetario do tamaño de Marte chocou contra unha Terra primitiva, favoreceu a disolución desta molécula, grazas a un drástico aumento da temperatura no interior do planeta.

Con todo, co paso do tempo, a Terra foise arrefriando, permitindo a precipitación dese óxido de magnesio. Este proceso permitiu a formación de correntes de convección (impulsadas por diferenzas de temperatura) e a xeración do campo magnético.

Con todo, hai 565 millóns de anos, case todo o óxido de magnesio precipitara, polo que o campo magnético debilitouse enormemente. Afortunadamente para a vida na Terra, a formación do núcleo interno do planeta permitiu rexenerar o campo magnético. En Marte, con todo, o enfraquecemento do campo magnético non se investiu e este planeta acabou perdendo a súa atmosfera, quedando convertido nun deserto  reseco.

"Este primeiro campo magnético foi moi importante porque protexeu á atmosfera e evitou que a Terra perdese auga, cando o vento solar era máis intenso", apunta a investigación.

FONTE: G.L.S./abc.es