O FEROZ VERME EN FORMA DE PENE XA VIVÍA EN CUNCHA HAI 500 MILLÓNS DE ANOS

Na ilustración, un exemplar de Eximipriapulus dentro da súa cuncha / Zhang Xiguang, Yunnan University

O período Cámbrico, hai entre 543 e 490 millóns de anos, trouxo consigo unha gran explosión de biodiversidade, durante a que apareceron na Terra os devanceiros de practicamente todos os animais modernos. E un dos máis temidos foi, sen dúbida, un verme en forma de pene.

Agora, un equipo de investigadores das universidades de Durham, en Reino Unido e de Yunnan, en China, atopou unha serie de fósiles extraordinariamente ben conservados que revelan que os Priapúlidos, chamados así por Príapo, o deus grego da masculinidade, puideron ser os inventores do estilo de vida dos ermitáns centos de millóns de anos antes de que os cangrexos entrasen en escena.

Os descendentes modernos destas criaturas de hai 500 millóns de anos viven hoxe ocultos en lodentos tobos das profundidades mariñas. Pero os fósiles que se remontan ao Cámbrico cedo mostran claramente que os vermes do pene foron un auténtico azoute daqueles mares antigos, amplamente distribuídos por todo o mundo e en posesión de bocas extensibles e bordeadas de cabeiros que podían atrapar a calquera criatura que pasase por diante.

Os investigadores acharon aos vermes nos depósitos fósiles de Guanshan, famosos pola incrible preservación dos tecidos brandos, incluídos os dos propios vermes. E descubriron que catro especímenes da especie Eximipriapulus conserváronse ocultos no interior de cunchas cónicas de animais extintos hai moito tempo.

Debido a que todos os vermes atopáronse no mesmo tipo de caparazón e aproximadamente na mesma posición, os científicos ven moi probable que os vermes se apropiasen das cunchas para convertelas nos seus fogares, tal como fan os cangrexos ermitáns modernos.

“Os vermes están sempre sentados comodamente dentro deste mesmo tipo de cuncha, na mesma posición e orientación”, explica Martin Smith, coautor dun estudo recentemente publicado en Current Biology. "A única explicación que tiña sentido -prosegue- era que estas cunchas fosen os seus fogares, algo que supuxo unha verdadeira sorpresa. Non moito antes de que existisen estes organismos non había nada vivo que fose máis complexo que as algas ou as medusas".

En cada caparazón, o fondo do verme aparecía esmagado contra o fondo do cono, mentres que a cabeza e a boca colgaban polo costado. Segundo os investigadores, nos arredores había ducias doutros caparazóns baleiros, pero ningún outro priapúlido de vida libre, o que suxire que a conexión entre os dous non é un mero accidente. Ademais, cada verme encaixaba perfectamente na súa vaina, o que suxire que as criaturas elixiron os seus caparazóns como unha forma de protección permanente dos depredadores do Cámbrico, en lugar de conformarse cun refuxio temporal.

Segundo explícase no estudo, este tipo de comportamento ’ermitán’ nunca se viu en priapulidos, nin en ningunha especie antes da era Mesozoica (a idade dos dinosauros, hai entre 250 millóns a 65 millóns de anos). Para Smith, é ’alucinante’ que este comportamento complexo puidese xurdir axiña que despois do gran estalido de biodiversidade coñecido como a explosión do Cámbrico, hai máis de 500 millóns de anos. No duro mundo dos primeiros océanos, parece que mesmo os temibles vermes do pene víronse obrigados a ser creativos.

FONTE: José Manuel Nieves/abc.es/ciencia