UN GRAN ASTEROIDE ACOMPAÑARÁ Á TERRA DURANTE 4.000 ANOS

Os asteroides troianos terrestres son corpos pequenos que orbitan arrededor dos puntos lagranxianos L4 o L5 do sistema Sol-Terra / CTIO/NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva/Spaceengine

A Terra ten un novo compañeiro no seu camiño. Un equipo internacional de astrónomos dirixido polo investigador Toni Santana-Ros, do Instituto de Ciencias do Cosmos da Universidade de Barcelona (ICCUB), confirmou que un asteroide de máis de 1 quilómetro de diámetro comparte órbita co noso planeta ao redor do Sol, unha traxectoria que manterá durante 4.000 anos. Este troiano, como se denomina a este tipo de obxectos, é o segundo terrestre coñecido.

Os asteroides troianos, cuxa existencia foi predita hai 200 anos polo matemático Joseph-Louis Lagrange, son corpos pequenos que se atopan nun dos dous puntos estables na órbita dun planeta ao redor do Sol (chamados Puntos de Lagrange L4 e L5). Aínda que estas rochas coñécense desde hai décadas noutros mundos do sistema solar, como Venus, Marte, Xúpiter, Urano e Neptuno, non foi ata 2011 cando o telescopio de rastrexo Pan-STARRS descubriu o primeiro troiano terrestre, 2010 TK7. Duns 300 metros de diámetro (o tamaño da Torre Eiffel), pode quedar dando voltas xunto á Terra uns longos 10.000 anos.

Os numerosos esforzos de observación dedicados na última década non volveron dar os seus froitos até decembro de 2020. Entón, os astrónomos deron co asteroide 2020 XL 5, pero a súa órbita aínda non estaba clara e, por tanto, non podía asegurarse que se tratase realmente dun troiano. "Houbo moitos intentos previos de atopar troianos terrestres, incluídos os estudos in situ, como a procura dentro da rexión L4 que levou a cabo a nave espacial OSIRIS-REx da NASA, ou a procura na rexión L5, realizada pola misión Hayabusa-2 da JAXA", explica Santana-Ros. "Todos os esforzos dedicados ata agora non permitiran descubrir ningún outro membro desta poboación", sinala.

O asteroide troiano 2020 XL5, nunha imaxe do Lowell Discovery Telescope / Nature

O pouco éxito destas procuras, segundo explican os autores, pódese explicar pola xeometría dun obxecto que orbita os puntos L4 ou L5 do sistema Terra-Sol, visto desde o noso planeta. Estes obxectos adoitan ser observables preto do Sol. A xanela de tempo de observación entre o asteroide que se eleva por encima do horizonte e a saída do Sol é, por tanto, moi pequena. Por esta razón, os astrónomos deben enfocar os telescopios nun punto baixo do ceo, onde as condicións de visibilidade son malas e coa desvantaxe extra da luz solar inminente, que satura a luz de fondo das imaxes ao cabo de poucos minutos de comezar a observación.

Para solucionar este problema, Santana Ros e os seus colegas estudaron a órbita da rocha combinando datos de arquivo con observacións que realizaron desde os observatorios Lowell Discovery, de 4,3 metros, en Arizona (EE.UU.), e SOAR, de 4,1 metros, operado polo NOIRLab da National Science Foundation, en Cerro Pachón (Chile).

Con estes datos, os investigadores confirmaron a auténtica natureza de 2020 XL 5, que describen na revista Nature Communications. Propoñen que este troiano, tres veces máis grande que o primeiro terrestre, é un asteroide de tipo C, predominantemente composto de carbono. Ademais, unha análise da súa estabilidade orbital suxire que permanecerá na súa órbita durante polo menos 4.000 anos, polo que se lle cualifica de transitorio.

Os autores creen que a rocha podería ser expulsada do cinto de asteroides principal, despois dunha interacción con Xúpiter. Con todo, recoñecen que fai falta máis investigación para confirmar as súas orixes.

O 2020 XL5 estará situado no punto de Lagrange durante 4.000 mil anos / CTIO/NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva

Polo seu tamaño, os autores creen que 2020 XL 5 sería un estupendo candidato para ser sobrevoado por unha misión científica, polo que mesmo realizaron un estudo do impulso que necesitaría un foguete para chegar ao asteroide desde a Terra. Como o punto de Lagrange L4 orbita xunto co noso planeta, necesítanse cambios de velocidade ínfimos para poder chegar. Isto implica que unha nave espacial necesitaría un orzamento de enerxía moi baixo para permanecer na súa órbita compartida coa Terra mantendo unha distancia fixa. "Os troianos terrestres poderían converterse en bases ideais para unha exploración avanzada do sistema solar; mesmo poderían converterse nunha fonte de recursos", conclúe Santana-Ros.

Precisamente, a NASA lanzou o pasado outubro a misión Lucy moito máis lonxe, cara aos asteroides troianos de Xúpiter, onde chegará dentro de doce anos. Estas rochas teñen un gran interese científico, xa que son un remanente dos comezos do noso sistema solar, hai uns 4.000 millóns de anos.

FONTE: Judith de Jorge/abc.es/ciencia