PROBAS DA AUGA PASADA EN MARTE

Imaxe tomada polo rover Zhurong das súas pegadas / CNSA

O 14 de maio de 2021, China conseguiu aterrar o seu primeiro rover sobre Marte. Concretamente, o vehículo bautizado como Zhurong pousouse sobre Utopía Planitia, unha enorme chaira volcánica no hemisferio norte cunha idade estimada de máis de 3.000 millóns de anos. Desde entón, o rover percorreu 450 metros nos que os seus instrumentos foron tomando datos para analizar o terreo sobre o que estaba a rodar e determinar o mellor traxecto. Agora, os seus responsables fixeron públicos os resultados preliminares dos primeiros dos datos, onde se identificaron miles de cráteres, estruturas pouco comúns aquí, na Terra, ou unha paisaxe moldeada polo vento e, posiblemente, tamén pola auga. Os resultados acaban de publicarse na revista Nature Geoscience.

O equipo, liderado Liang Ding, do Instituto de Tecnoloxía de Harbin en China, estudou toda a información solicitada nos primeiros 60 días no Planeta Vermello de Zhurong. A través da análise das interaccións entre as rodas do rover e o terreo que pisaba, incluídas as imaxes das pegadas das rodas tomadas pola cámara para evitar riscos, os autores puideron descifrar as propiedades mecánicas dos chans marcianos no sitio de aterraxe. Tamén se identificaron accidentes xeográficos compatibles coa erosión polo vento, como cristas e  ondulaciones, ademais de cráteres desgastados e texturas rochosas compatibles coa acción da auga.

"A topografía local é plana e suave, o que facilita a exploración de longa distancia do rover Zhurong a máis obxectivos xeolóxicos de interese durante o período prolongado da misión", sinalan os autores, que indican que a maior parte do camiño percorrido polo rover estivo libre de grandes cantos rodados, aínda que si que tivo que lidar con moitas pequenas pedras, "a maioría de gran fino e con pouca redondez". Algunhas rochas con superficies picadas mostran unha morfoloxía similar ás rochas ígneas observadas en misións anteriores (por exemplo, polo módulo de aterraxe Viking 1 e o rover Spirit), que se supón que se formaron a través de procesos de disolución relacionados coa salmoira en ambientes fríos (as salmoiras son mesturas de auga e sales que son máis resistentes á ebulición, conxelación e evaporación que a auga pura. Atopalos ten implicacións sobre onde os científicos buscarán vida pasada ou presente en Marte e onde os humanos que eventualmente viaxen ao planeta poderían buscar auga).

A tecnoloxía humana pisou por primeira vez Utopia Planitia coa sonda Viking 2, da NASA, en 1976. Por aquel entón, os científicos determinaron que aquel terreo estaba formado por fragmentos de lava basáltica. "Con todo, as rochas do lugar de aterraxe aquí obviamente non ven como un terreo de lava basáltica que asociamos coa codia en Utopia Planitia", explica a NewScientist John Bridges da Universidade de Leicester, Reino Unido. "Zhurong suxire unha evolución xeolóxica máis complicada do que mostrou a Viking 2". As novas probas aproban que non é un gran bloque basáltico, senón que apuntan cara a un Marte sedimentario, o que podería achegar moita información sobre a historia da superficie do planeta.

Doutra banda, algunhas teorías apuntan a que Utopia Planitia podería albergar algunha vez un océano de auga líquida. E Zhurong atopou evidencias deste posible mecanismo de erosión nas rochas, aínda que os autores indican que terán que seguir solicitándose aínda máis datos.

Algo que chamou a atención dos autores é a observación dunhas ’"megaondulacións" que teñen curiosas formas: cristas con forma de gaivota, de media lúa ou case rectas. Ademais, estas estruturas son máis brillantes desde o espazo. "Estas formacións xeralmente están orientados en dirección nordés-suroeste, e algúns mostran superficies cubertas de po que suxiren que estas ondas poden estar inactivas", afirman.

Megaondulacións da superficie de Utopia Planitia; arriba, en forma de ’gaivota’; no medio, de media lúa; abaixo, case rectas / lian Dign et al

Ademais, atoparon decenas de pequenos cráteres (a sonda Mars Reconnaissance Orbiter ten localizados uns 2.000 rodeando ao sitio de aterraxe do Zhurong) que na súa gran maioría (o 79%) "teñen menos de dez metros de diámetro e están e están suxeitos á erosión e meteorización a longo prazo". "A variedade de texturas rochosas na área, incluíndo a superficie picada, as estruturas estratificadas e escamosas, ou a morfoloxía dos ventifactos, indican procesos de alteración da superficie, como a erosión eólica e os procesos de meteorización química relacionados coa auga. Todas estas características xeolóxicas xustifican unha maior investigación", sinalan os investigadores.

FONTE: Patricia Biosca/abc.es/ciencia