A NASA OBSERVA O INCIO DOUTRO SISTEMA SOLAR

Unha nube de entullos, resultado dunha colisión entre dous grandes corpos do tamaño dun asteroide / NASA/JPL-Caltech

A maioría dos corpos planetarios do sistema solar, incluídos a Terra e a súa Lúa, formáronse hai uns 4.500 millóns de anos a partir de colisións masivas. Ao chocar entre si, os corpos rochosos poden acumular máis material e aumentar de tamaño ou romper en varios corpos máis pequenos. Agora, astrónomos da Universidade de Arizona (EE.UU.) descubriron que algo moi similar pode estar a ocorrer ao redor dunha nova estrela de 10 millóns de anos. Observaron a nube de entullos deixada polo choque de obxectos do tamaño do asteroide Vesta cando pasou fronte á súa estrela e bloqueou brevemente a luz, o que se coñece como tránsito.

A partir de 2015, o equipo comezou a realizar observacións de rutina dunha a estrela  HD 166191.

O po que quedou da súa formación agrupouse para formar corpos rochosos chamados planetesimais, sementes de futuros planetas. Unha vez que o gas que previamente enchía o espazo entre eses obxectos dispersouse, as colisións catastróficas entre eles vólvense comúns.

Anticipando que poderían ver a evidencia dunha destas colisións ao redor de HD 166191, o equipo usou o telescopio espacial Spitzer da NASA, retirado en 2020, para realizar máis de 100 observacións do sistema entre 2015 e 2019. Aínda que os planetesimais son demasiado pequenos e distantes para resolvelos cun telescopio, as súas colisións producen grandes cantidades de po que Spitzer detectou en luz infravermella ou en lonxitudes de onda lixeiramente máis longas do que poden ver os ollos humanos.

A mediados de 2018, o telescopio espacial viu que o sistema HD 166191 volvíase significativamente máis brillante, o que suxire un aumento na produción de refugallos. Durante ese tempo, Spitzer tamén detectou unha nube de entullos que bloqueaba a estrela. Combinando a observación do tránsito de Spitzer coas observacións dos telescopios en terra, o equipo puido deducir o tamaño e a forma da nube de entullos.

O seu traballo suxire que a nube era moi alongada, cunha área mínima estimada tres veces maior que a da estrela. Con todo, a cantidade de brillo infravermello que viu Spitzer suxire que só unha pequena porción da nube pasou fronte á estrela e que os entullos deste evento cubriron un área centos de veces máis grande que a da estrela.

Para producir unha nube tan grande, os obxectos na colisión principal deben ser do tamaño de planetas ananos, como Vesta no noso sistema solar, un obxecto de 530 quilómetros de ancho situado no cinto principal de asteroides entre Marte e Xúpiter. O choque inicial xerou suficiente enerxía e calor para vaporizar parte do material. Tamén desencadeou unha reacción en cadea de impactos entre fragmentos da primeira colisión e outros corpos pequenos no sistema, o que probablemente creou unha cantidade significativa do po que viu Spitzer.

Durante os seguintes meses, a gran nube de po creceu en tamaño e volveuse máis translúcida, o que indica que o po e outros refugallos estaban a dispersarse rapidamente por todo o novo sistema estelar. Para 2019, a nube que pasou fronte á estrela xa non era visible, pero o sistema contiña o dobre de po que antes de que Spitzer detectase a nube. Esta información, segundo os autores do artigo, pode axudar aos científicos para probar teorías sobre como se forman e crecen os planetas terrestres.

"Ao observar os discos de entullos poirentos ao redor das estrelas novas, esencialmente podemos mirar cara atrás no tempo e ver os procesos que poden dar forma ao noso propio sistema solar", afirma Kate Su, da Universidade de  Arizona "Ao aprender sobre o resultado das colisións nestes sistemas, tamén podemos ter unha mellor idea da frecuencia coa que se forman os planetas rochosos ao redor doutras estrelas", di.

FONTE: abc.es/ciencia