EMBRIÓNS SINTÉTICOS SEN ÓVULOS, ESPERMA NIN ÚTERO, E CUN CEREBRO MÁIS DESENVOLVIDO

Nas dúas imaxes: embrións naturais (arriba) comparados cos embrións sintéticos (abaixo) / Amadei and Handford

O mundo sorprendíase hai unhas semanas cando o laboratorio israelí liderado polo biólogo Jacob Hanna publicaba un estudo na revista Cell demostrando que fora capaz de cultivar embrións sintéticos máis aló do oitavo día de desenvolvemento a partir de células embrionarias de rato, pero sen utilizar esperma, óvulos ou tan sequera un útero de femia rato. Agora, un equipo da Universidade de Cambridge emulou iste mesmo experimento conseguindo unha taxa de éxito algo maior que o grupo de Hanna e un cerebro con estruturas máis complexas. Os resultados acaban de publicarse na revista Nature.

A partir de células embrionarias de rato, creáronse grupos celulares que foron introducidos nunha sorte de ’útero mecánico’ (ideado de feito por Hanna, quen tamén é autor do estudo de Cambridge), onde os embrións flotan en pequenos botes cunha solución chea de nutrientes. Os vasos de precipitados están encerrados nun cilindro xiratorio que os mantén en constante movemento e simula como o sangue e os nutrientes flúen cara á placenta. O dispositivo tamén replica a presión atmosférica do útero dun rato.

Así é como os investigadores, encabezados pola bióloga Magdalena Zernicka-Goetz, profesora no departamento de desenvolvemento de mamíferos e bioloxía de células nai no Departamento de Fisioloxía e Neurociencia de Cambridge, conseguiron imitar os procesos naturais da reprodución pero no laboratorio; para iso, ’guiaron’ ás células nai para que se organizasen en estruturas que progresaron a través das sucesivas etapas de desenvolvemento ata que os embrións presentaron corazóns que latexaban e os cimentos dun futuro cerebro (aínda que o sistema non imita completamente todas as fases de desenvolvemento), ademais de estruturas do exterior do embrión, como o saco vitelino e a placenta.

Con todo, non estaban presentes outras estruturas, como o cordón umbilical, o que non fai posible implantar estes embrións nun útero para que cheguen a nacer. "Na súa forma actual, estas estruturas parecen e mostran os patróns de expresión génica dos embrións, pero non son embrións reais. O estándar de ouro para un embrión de rato sería implantalo no útero dunha femia receptiva e desenvolvelo a termo. Pero carecen das estruturas que lles permitirían implantarse no útero e desenvolverse máis", sinala Zernicka-Goetz.

A base de ambos os experimentos é a mesma e o tempo de desenvolvemento tamén: 8,5 días (máis ou menos, a metade do tempo de xestación do embarazo dunha femia de rato, que son uns 19 ou 20 días); con todo, si que hai pequenos cambios que produciron distintas consecuencias. A diferenza do experimento de Hanna, os embrións do equipo de Zernicka-Goetz utilizaron unha mestura doutro tipo de células embrionarias que deron lugar a un maior desenvolvemento dalgunhas estruturas, como o cerebro anterior, a zona máis voluminosa e complexa deste órgano. "Pero o noso modelo de embrión de rato non só desenvolve un cerebro, senón tamén un corazón que latexa e todos os compoñentes que compoñen o corpo", afirma Zernicka-Goetz. "É incrible que chegásemos tan lonxe. Este foi o soño do noso grupo durante anos e o principal enfoque do noso traballo durante unha década. Finalmente lográmolo".

Ademais, neste experimento, a taxa de éxito foi do 1%, que aínda que segue sendo baixa, supera á das probas do equipo israelí, que alcanzou un 0,5%, segundo os seus cálculos.

Ambos os experimentos sinalan a posibilidade próxima de estudar as primeiras etapas embrionarias dos mamíferos sen necesidade de utilizar embrións de animais. "Este período da vida humana é moi misterioso, polo que poder ver como sucede nunha placa de laboratorio, ter acceso a estas células nai individuais, comprender por que fracasan tantos embarazos e como poderiamos evitar que iso suceda é bastante especial", sinala Zernicka-Goetz.

Tamén os dous laboratorios indican que hai posibilidades, a longo prazo, de poder utilizar este sistema para crear órganos sintéticos ’á carta’ para transplantes. "Tamén debería ser posible afectar e curar órganos adultos utilizando o coñecemento que temos sobre como se fabrican", sinala a bióloga. "O embrión é a mellor bioimpresora 3D. O mellor método para crear órganos e tecidos adecuados", afirma Hanna, quen declarou que empezou a probar coas súas propias células para crear embrións sintéticos humanos.

É máis, na páxina web da compañía que fundou para estudar este campo, Renewal Bio, explícase que o seu obxectivo é "facer que a humanidade sexa máis nova e saudable, aproveitando o poder da tecnoloxía con células nai", que se pode "aplicar a unha ampla variedade de doenzas humanas, incluídas a infertilidade, as enfermidades xenéticas e a lonxevidade". Promesas aparte, sen dúbida o campo dos embrións sintéticos posiciónase como un dos campos científicos con maior potencialidade e, tamén, maior debate.

FONTE: Patricia Biosca/abc.es/ciencia