DESCOBREN ESTRAÑOS SINAIS NOS CEREBROS DOS POLBOS

Os polbos son todo un misterio: son capaces de resolver problemas moi complicados, posúen sistemas nerviosos tan evolucionados como os dos mamíferos ou a súa bioquímica é tan diferente a todo o demais que hai quen propuxo que chegaron do espazo. Agora, un novo estudo publicado na revista Current Biology engadiu un novo interrogante: tras monitorizar a actividade cerebral destes cefalópodos, atoparon uns sinais que non teñen explicación.

Os autores conseguiron penetrarse na mente dos polbos tras implantarlles uns eléctrodos baixo a pel que podían rexistrar ata 12 horas de actividade cerebral. O que significan exactamente as gravacións aínda non se descifrou, pero a investigación demostra un primeiro paso para comprender os estraños e intrincados cerebros destes animais únicos.

Entre todos os invertebrados, os cefalópodos son os únicos animais que desenvolveron grandes e complexos cerebros con distintas capacidades cognitivas.

"Se queremos entender como funciona o cerebro, os polbos son o animal perfecto para estudar en comparación cos mamíferos", explica Tamar Gutnick, investigadora do Instituto de Ciencia e Tecnoloxía de Okinawa (Xapón) e da Universidade de Nápoles Federico II (Italia). "Teñen un cerebro grande, un corpo incriblemente único e habilidades cognitivas avanzadas que se desenvolveron de maneira completamente diferente ás dos vertebrados".

Os polbos son animais moi intelixentes e extremadamente curiosos. Ademais, os seus oito brazos totalmente móbiles outórganlles habilidades de manipulación e alcance sen rival no reino animal. Iso dificulta poñer calquera tipo de dispositivo sobre a súa pel. "Se tentásemos conectarlles cables, arrincaríano de inmediato -explica Gutnick-, así que necesitabamos unha forma de poñer o equipo completamente fóra do seu alcance, colocándoo debaixo da súa pel".

Así, o equipo fixouse nos eléctrodos e dispositivos que se utilizan para rastrexar a actividade cerebral das aves en voo. Estes dispositivos a miúdo están protexidos por unha carcasa impermeable de plástico duro que ten un perfil relativamente grande e, por tanto, non é adecuado para a implantación en polbos, polo que o equipo desenvolveu unha carcasa aerodinámica de tubos de plástico.

Seleccionaron para o seu traballo tres polbos da especie Octopus cyanea, tamén coñecido como o gran polbo azul; un polbo grande cunha cavidade dentro do manto -a ’cabeza’ do polbo bombeada-, onde se podería acomodar o dispositivo. Os investigadores implantaron os eléctrodos dentro de cada polbo, previamente anestesiado, directamente nos lóbulos frontais superiores verticais e medianos. Despois conectáronse ao manto do polbo, onde se atopaba o dispositivo rexistrador, que tiña unha batería para rexistrar durante 12 horas ininterrompidamente a actividade cerebral do animal.

Unha vez inserido o equipo, os autores devolveron aos polbos aos seus tanques, que tras un tempo, espertaron e volveron á súa actividade normal -aínda que esta vez, monitorizada-. Tamén se instalaron cámaras de vídeo para gravar o que estaban a facer e comparar despois a actividade cerebral co comportamento de cada polbo.

Unha vez que se completaron as gravacións, os investigadores sacrificaron aos polbos e recuperaron os dispositivos. Identificaron varios patróns de actividade cerebral de longa duración, incluídos algúns similares aos observados nos mamíferos. Outros patróns, con todo, non se parecen a nada ao que sabemos doutros cerebros.

O que queren dicir é un misterio. Os patróns non puideron vincularse a ningún dos comportamentos vistos nos vídeos. Pero, aínda que poida parecer misterioso, os autores recalcan que non ten que encerrar unha gran sorpresa: as rexións do cerebro nas que se colocaron os eléctrodos están asociadas coa aprendizaxe e a memoria, e non se requiriu que os polbos realizasen ningunha tarefa de aprendizaxe ou memoria durante o experimento.

Ese podería ser o foco de futuros experimentos, quizais nunha gama máis ampla de suxeitos e especies. "Este é un estudo realmente fundamental, pero é só o primeiro paso", di o zoólogo Michael Kuba, anteriormente de OIST e agora na Universidade de Nápoles Federico II. "Os polbos son moi intelixentes, pero neste momento sabemos moi pouco sobre como funcionan os seus cerebros. Esta técnica significa que agora temos a capacidade de mirar dentro do seu cerebro mentres realizan tarefas específicas. É realmente emocionante".

FONTE: P. Biosca/abc.es/ciencia