TUNICADOS

Fósil do Megasiphon thylakos / Kris Snibbe/Harvard Staff Photographer

Mira que hai bichos raros no noso planeta e moitos dos máis fascinantes e descoñecidos viven no fondo do mar. Animais que permanecen fixados nun punto para sempre e que a ollos de calquera inexperto pasarían por plantas. É o caso dos tunicados, un grupo de animais mariños que comprende máis de 3.000 especies. Un equipo de científicos de Harvard descubriu unha máis a partir dun fósil con 5.000 millóns de anos de antigüidade e o seu estudo pode revelar novos segredos sobre a orixe dos vertebrados.

Os tunicados son estraños seres mariños invertebrados. Varían moito en canto a morfoloxía, ecoloxía e estilo de vida, pero sabemos pouco da evolución deste grupo nas súas fases máis temperás. O principal problema para estudalos é o pobre rexistro fósil do que dispoñemos, pois os seus tecidos brandos tenden a desaparecer ante o implacable paso do tempo. É por iso que supón un achado extraordinario o fósil de tunicado descuberto na Formación Marjum de Utah, en Estados Unidos. Karma Nanglu, do Museo de Zooloxía Comparada e o Departamento de Bioloxía Orgánica e Evolutiva da Universidade de Harvard, encabezou un equipo de investigación cuxos resultados se publicaron na revista Nature Communications, onde describiron a nova especie: Megasiphon thylakos. O estudo sostén que os tunicados ancestrais viviron como adultos estacionarios que se alimentaban absorbendo nutrientes da auga e é probable que se transformasen a partir dunha larva parecida a un cágado.

“Esta idea de que comezan como unha larva con aspecto de cágado que, cando está lista para desenvolverse, basicamente dálle un cabezazo a unha rocha, pégase a ela e comeza a metamorfosearse reabsorbendo a súa propia cola para transformarse neste ser con dous sifóns é simplemente impresionante”.

Aínda que os tunicados teñen multitude de formas, tamaños e estilos de vida, a estrutura básica que presentan é a dun barril con dous sifóns. Un deles serve para aspirar a auga que lle proporciona partículas de comida captadas a través dun filtro interno e o outro sifón encárgase de expulsar a auga.

Unha das principais liñaxes de tunicados son os ascidiáceos, tamén coñecidos como ascidias. A maioría das especies deste grupo nacen sendo unha especie de cágado e transfórmanse na súa vida adulta, cando se pegan ao fondo do mar e toman forma de barril. Unha transformación impactante, pero grazas a que sabemos como nacían, podemos relacionar estes animais coa orixe evolutiva de peixes, mamíferos e mesmo os propios humanos. Así é, os tunicados son os parentes invertebrados máis próximos aos vertebrados e dada a escaseza de fósiles, este novo descubrimento brinda importantes oportunidades de coñecemento.

“A morfoloxía de Megasiphon suxírenos que o estilo de vida ancestral dos tunicados involucraba a un adulto inmóbil que se alimentaba por filtración cos seus grandes sifóns. É moi raro atopar non só un fósil tunicado, senón un que proporcione unha visión única e incomparable das primeiras orixes evolutivas deste enigmático grupo”.

Comparacións entre o novo tunicado do Cámbrico, Megasiphon thylakos (a, b) con algúns tunicados modernos (c, d, e) / Rudy Lerosey-Aubril / Nanglu, K. et al. 2023.

O nivel de conservación do fósil é tan extraordinario que estamos diante dun caso único no mundo ata a data. Segundo o comunicado que deu a coñecer as novidades en The Harvard Gazette, “os fósiles da Formación Marjum datan de pouco despois da Explosión Cámbrica, hai aproximadamente 538 millóns de anos, un dos eventos evolutivos máis significativos na historia da Terra. Os grupos de animais máis importantes aparecen no rexistro fósil deste período por primeira vez, evidencia de ecosistemas mariños radicalmente cambiados. Os tunicados, con todo, están notablemente ausentes nas rochas do Cámbrico, a pesar de que son diversos e abundantes nos océanos modernos”.

“Dada a excepcional calidade de conservación e a idade do fósil, podemos dicir bastante sobre a historia evolutiva dos tunicados. Este é un achado incrible, xa que practicamente non tiñamos evidencia concluínte dos modos de vida ancestrais deste grupo antes de isto”.

FONTE: Fran Navarro/muyinteresante.es/historia