AS PLANTAS CON FLORES SAÍRON ILESAS DO IMPACTO DO METEORITO QUE ACABOU COS DINOSAUROS
Recreación do impacto do asteroide que acabou cos dinosauros /
Todo o mundo sabe que hai 66 millóns de anos, os dinosauros tiveron un día horrible. Cun diámetro aproximado de 14 quilómetros, o asteroide Chicxulub, impactou na actual Península de Iucatán, ao sur de México, deixando un cráter de 180 quilómetros de ancho e 900 metros de profundidade, que acabou con todo rastro de vida en miles de quilómetros á redonda, provocou tsunamis de centos de metros de altura, e terremotos que duraron semanas.
Unha nube de cinza tapou o sol, e as temperaturas descenderon por baixo de cero graos. A primeira noite durou un ano, e o 75% de todas as especies de animais e plantas non puideron soportalo. As plantas con flores, a maioría que os humanos comemos, que nos dan froitas, verduras e medicamentos, non só se libraron da extinción masiva, e escaparon relativamente ilesas, senón que reconstruíron ecosistemas enteiros e apoderáronse da Terra.
O Dr. Jamie Thompson, do Centro Milner para a Evolución da Universidade de Bath, e o Dr. Santiago Ramírez-Barahona, da Universidade Nacional Autónoma de México, acaban de chegar a esta conclusión tras analizar as secuencias de ADN de ata 73.000 especies vivas de plantas con flores (anxiospermas), por moito que sorprenda a todos aos que lle morren enseguida as orquídeas no balcón da súa casa.
Aínda que o rexistro fósil mostra que moitas especies desapareceron, as liñaxes aos que pertencen, como familias e ordes, sobreviviron o suficiente como para florecer e dominar a Terra. Das ao redor de 400.000 especies de plantas que viven hoxe en día, aproximadamente 300.000 son plantas con flores.
A evidencia do reloxo molecular suxire que a gran maioría das familias de anxiospermas que existen hoxe en día existían antes da caída do meteorito, e que o Tyrannosaurus rex andou por aí olfacteando as nosas orquídeas, magnolias e menta. "As plantas con flores poden existir durante algún tempo, pero comezaron a aparecer con maior frecuencia no Cretácico, nos últimos 70 millóns de anos da era dos dinosauros", explica o paleontólogo Michael J. Benton da Facultade de Ciencias da Terra de Bristol. "Pero parece que os dinosauros decidiron non comelas, e continuaron masticando fentos e coníferas como os piñeiros. Con todo, foi só despois de que os dinosauros fóronse cando as anxiospermas realmente despegaron en termos evolutivos".
"Despois de que a maioría das especies da Terra extinguíronse co meteorito, as anxiospermas tomaron vantaxe, da mesma forma que os mamíferos colleron a substitución dos dinosauros, e agora practicamente toda a vida na Terra depende ecoloxicamente das plantas con flores", apunta o doutor Thomson.
A pregunta agora é que as fixo o suficientemente resistentes para sobrevivir, a pesar de estar inmóbiles e depender dun Sol oculto polo po para obter enerxía. "As plantas con flores teñen unha notable capacidade de adaptación: utilizan unha variedade de mecanismos de polinización e dispersión de sementes, algunhas duplicaron os seus xenomas completos e outras desenvolveron novas formas de fotosíntese. Este ’poder das flores’ é o que as converte en verdadeiros sobreviventes da natureza", apunta o doutor Martínez-Barahona.
A súa tese confirma a dun artigo publicado en abril de 2009 na revista PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences), titulado "Plantas con xenomas dobres puideron ter unha maior probabilidade de sobrevivir ao evento de extinción Cretácico-Terciario". Alí explícase que as plantas con flor teñen máis de dous xogos de cromosomas e un maior número de alelos (unha das formas alternativas que pode ter un mesmo xene), que á súa vez permiten ter un número maior de cartas para xogar no xogo da evolución. Ou dito doutra maneira, teñen maior variedade xenética para enfrontarse ás condicións cambiantes do medio e así obter unha vantaxe sobre outras plantas que non teñen esta plasticidade.
Se se puidese trasladar aos humanos, explica Roberto Díaz Sibaja, doutor en Ciencias Biolóxicas da Universidade de Michoacán: "Nós temos dous xogos de cromosomas, cada un cun alelo. Nun dos nosos alelos áchase o xene que codifica a pel escura (hipoteticamente, xa que non depende dun só xene) e no outro alelo o xene que codifica a pel clara. Agora supoñamos que a radiación solar aumenta e que as persoas con pel escura sobreviven en maior proporción que as de pel clara, co paso das xeracións esa frecuencia de alelos modificarase en favor do alelo escuro. Isto é evolución".
A partir de aquí, as plantas con flores foron as responsables de debuxar o resto de novos seres cos que se repoboaría a Terra. "A revolución terrestre das anxiospermas, como as chamamos, marcou un gran cambio nos ecosistemas e a biodiversidade na terra", apunta o paleobotánico da Universidade de Pensilvania Peter Wilf. "Máis dun millón de especies de insectos modernos deben o seu sustento ás anxiospermas, como polinizadores como as abellas e avespas, comedores de follas como escaravellos, lagostas e insectos, ou que se alimentan de néctar como as bolboretas. E estes insectos son devorados polas arañas , lagartos, aves e mamíferos. Despois da extinción dos dinosauros, as grandes selvas tropicais comezaron a florecer e as anxiospermas comezaron a dominar a vida na terra".
"As anxiospermas deben o seu éxito a toda unha serie de características especiais", apunta o doutor Hervé Sauquet, experto en evolución de flores do Royal Botanic Garden Sydney. "Todos os estudantes de bioloxía saben que a flor das anxiospermas foi unha innovación asombrosa, con cores e adaptacións especiais para asegurarse de que insectos particulares as polinicen con éxito. Poden construír bosques complexos estruturas que albergan miles de especies. Tamén poden capturar moita máis enerxía solar que as coníferas e os seus parentes, e esta enerxía adicional pasa por todo o ecosistema".
FONTE: Ricardo F. Colmenero/elmundo.es/ciencia
0 comentarios