A SIMA MÁIS PROFUNDA DE ESPAÑA ESTÁ EN ASTURIAS

Siuáda nas verdes paisaxes de Asturias do norte de España, atópase unha localización de récord no noso país. É a cova máis profunda de España, unha marabilla subterránea que ofrece unha visión fascinante dos complexos e dinámicos procesos que dan forma ao noso planeta baixo a superficie. Trátase da Torca do Cerro do Cuevón, un sistema kárstico que podemos atopar no macizo central dos Picos de Europa, no concello asturiano de Cabrales.

Cun total de 1.589 metros de profundidade, tamén se atopa na lista das 10 covas máis profundas do planeta (ocupa o posto 8 nesta lista). Unha auténtica viaxe ao centro da Terra desde terras asturianas que é das poucas covas que dispón de dous roteiros de máis de mil metros de profundidade. Está considerada unha das grutas máis técnicas do mundo (comparable a un ’oitomil’, é dicir, unha montaña de 8.000 metros ou máis de altura, das que existen só 14 no mundo que alcancen estas cifras e adoita ser un cobizado premio para os alpinistas máis aguerridos).

Entrada ao sistema do Cerro de Cuevón / Instituto Xeolóxico e Mineiro de España

A entrada da Torca do Cerro localízase a 2.019 metros de altitude. Conforma un dos sistemas subterráneos máis impresionantes que existen no planeta. Formouse fai millóns de anos e a súa creación atribúese principalmente á disolución da pedra calcaria pola auga aceda. A pedra calcaria, composta principalmente de carbonato de calcio, é susceptible á erosión por auga lixeiramente aceda, o que pode ocorrer naturalmente cando a auga de choiva absorbe dióxido de carbono da atmosfera. Este ácido vai disolvendo gradualmente a roca e formando bicarbonato de calcio, que é soluble en auga. Este proceso, que se prolonga durante longos períodos de tempo, dá como resultado a formación de fisuras que posteriormente pasan a ser cavidades máis grandes e mesmo complexos sistemas de covas de varias galerías.

Neste caso, tal e como explicamos, o sistema posúe grandes galerías, simas, meandros e mesmo ríos subterráneos, o que converten a esta contorna natural nun paraíso para a espeleología. O seu valor fíxose oficial en 1996, cando foi catalogada como Monumento Natural.

O descubrimento da Torca do Cerro do Cuevón supuxo un fito na espeleología española. Foron dous espeleólogos de Santander, quen atopou unha sima duns 40 metros de profundidade que non obviaron. Tras descender por ela, deran coa cova de maior profundidade de España. Era o ano 1935.

O seu nivel de dificultade é tal que só unha expedición conseguiu por agora chegar ao fondo da Torca do Cerro do Cuevón. Foi unha expedición formada por franceses e españois que conseguiu percorrela completamente neste arduo descenso en 1998; así é, a finais do século XX. Tardaron tres longos días en chegar ao fondo da cova. Iso si, a principios da década de 2000 realizáronse exploracións importantes realizadas por espeleólogos expertos que mapearon a complexa rede da cova, navegando polos seus precarios desniveis e estreitas pasaxes. A esixencia física e os perigos que implica a súa navegación, fixeron que a exploración da cova sexa un desafío maiúsculo.

O sistema está formado por dúas torcas ou accesos, a T33 (ou torca do Cerro do Cuevón), a máis complexa e profunda, que alcanza os 1.586 metros de profundidade, e a TR2 ou torca das Saxifragas que comunica coa anterior e cuxa profundidade chega aos 1.590 metros.

Esta cova non só é interesante polas súas características xeolóxicas, que tamén permiten acceder ao clima do pasado, senón que, ademais, covas tan profundas como esta son ecosistemas por dereito propio, que albergan fauna única adaptadas á contorna escura e illada. Alí atopáronse arañas, crustáceos, coleópteros ou diplópodos. O estudo destes organismos pode proporcionar coñecementos sobre a bioloxía evolutiva e a resiliencia da vida en condicións extremas. Quizá o exemplo máis rechamante sexa o dun ceempés xigante que mide 25 centímetros e cuxa coloración é esbrancuxada a teor da falta de luz natural no que é o seu hábitat.

FONTE: Sarah Romero/muyinteresante.com        Vídeo: Guardia Civil Rescate de Montaña