PREMIO NOBEL DE FÍSICA 2025

Hoxe martes, a Real Academia das Ciencias de Suecia concedeu o premio Nobel de Física de 2025 ao británico John Clarke, o francés Michel H. Devoret e o estadounidense John M. Martinis “polo descubrimento do efecto túnel macroscópico da mecánica cuántica”.

A mecánica cuántica permite que unha partícula atravese unha barreira mediante un proceso chamado tunelización. En canto interveñen grandes cantidades de partículas, os efectos da mecánica cuántica adoitan volverse insignificantes. Os experimentos dos galardoados demostraron que as propiedades da mecánica cuántica poden concretarse a escala macroscópica, nun sistema o suficientemente grande como para sostelo na man.

En 1984 e 1985, Clarke, Devoret e Martinis realizaron unha serie de experimentos cun circuíto electrónico construído con superconductores, compoñentes capaces de conducir corrente sen resistencia eléctrica. No circuíto, os compoñentes superconductores estaban separados por unha fina capa de material non condutor, unha configuración coñecida como unión Josephson. Ao refinar e medir as diversas propiedades do seu circuíto, puideron controlar e explorar os fenómenos que xurdían ao pasar unha corrente a través del. En conxunto, as partículas cargadas que se movían a través do superconductor formaban un sistema que se comportaba coma se fosen unha soa partícula que enchía todo o circuíto.

Este sistema macroscópico, similar a unha partícula, atópase inicialmente nun estado no que a corrente flúe sen voltaxe. O sistema está atrapado neste estado, como tras unha barreira infranqueable. No experimento, o sistema demostra o seu carácter cuántico ao lograr escapar do estado de voltaxe cero mediante un efecto túnel. O cambio de estado do sistema detéctase mediante a aparición dunha voltaxe.

Os galardoados tamén puideron demostrar que o sistema compórtase tal como o predí a mecánica cuántica: está cuantizado, o que significa que só absorbe ou emite cantidades específicas de enerxía.

“É marabilloso celebrar como a mecánica cuántica, cun século de antigüidade, ofrece continuamente novas sorpresas”, afirma Olle Eriksson, presidente do Comité Nobel de Física. “Ademais, é enormemente útil, xa que a mecánica cuántica é a base de toda a tecnoloxía dixital”.

FONTE: eldiario.es