Revolución na paleontoloxía: un fósil enterrado durante 67 millóns de anos cambia o que sabiamos do T. rex, confirmando a existencia doutra especie depredadora

Todo indica que Nanotyrannus foi un parente máis pequeno e esvelto do Tyrannosaurus rex, co que conviviu nos mesmos territorios do Cretácico / Ilustración: Anthony Hutchings

No corazón fósil de Montana, enterrado entre capas de tempo e misterio, xacía desde 2006 un dos achados máis enigmáticos da paleontoloxía moderna: o fósil coñecido como os “dinosauros en duelo”. Un triceratops e un pequeno tiranosaurio atrapados en combate mortal, coma se o tempo inmortaliara a súa loita. Hoxe, esa escena prehistórica volveu a escribir a historia.

Un novo estudo publicado na revista Nature acaba de resolver unha das controversias máis intensas do mundo dos dinosauros: era Nanotyrannus un verdadeiro depredador do Cretácico ou só unha versión xuvenil de Tyrannosaurus rex? A resposta, segundo os investigadores, é clara: Nanotyrannus existiu, cazou e morreu como unha especie distinta.

Desde que un pequeno cranio fósil foi descuberto nos anos 40 na formación Hell Creek de Montana, a súa identidade foi obxecto de intensas disputas científicas. En 1988 déuselle o nome de Nanotyrannus lancensis, pero moitos expertos insistiron durante décadas en que non era máis que un T. rex en plena adolescencia. O argumento parecía lóxico: un corpo máis pequeno, proporcións diferentes… non eran seica as características normais dun dinosauro que aínda estaba a medrar? Pero a nova análise do fósil desmontou esta teoría peza por peza.

O que o equipo de paleontólogos atopou vai máis aló de simples diferenzas de tamaño. O esqueleto en cuestión, que agora foi identificado como un adulto Nanotyrannus duns 20 anos, presenta unha combinación de características anatómicas imposibles de reconciliar cun T. rex novo.

Para empezar, os seus brazos eran máis longos que os do mismísimo T. rex adulto. Un dato sorprendente, xa que non hai ningún precedente evolutivo que suxira que os brazos se acurtan durante o crecemento nos dinosauros. Ademais, contaba con máis dentes que calquera T. rex de calquera idade, unha estrutura cranial diferente, e roteiros nerviosos e cavidades sinusales únicas que se desenvolven en etapas temperás do crecemento e non cambian coa idade.

Más revelador aínda foi o estudo dos seus ósos baixo o microscopio. O equipo identificou un patrón de aneis de crecemento que indicaban que o animal alcanzara a madurez: non estaba en desenvolvemento, non era un adolescente. Era adulto. E, con todo, o seu tamaño non superaba os 6 metros de longo, fronte aos máis de 12 do T. rex. Pesaba apenas unha décima parte. Noutras palabras, non estaba a medio camiño de ser un T. rex. Era outra cousa.

Este descubrimento non só valida a Nanotyrannus como especie real, senón que transforma por completo nosa imaxe do ecosistema no que vivía o T. rex. Xa non se trata dunha contorna dominada por un único superdepredador. Agora sabemos que existía polo menos outro tiranosaurio, máis áxil, máis pequeno, que compartía o mesmo territorio.

O estudo propón que Nanotyrannus ocupaba un nicho ecolóxico distinto ao do T. rex. En lugar de competir directamente, posiblemente alimentábase de presas máis pequenas ou máis veloces. Unha estratexia similar á que se observou en Asia con Tarbosaurus e Alioramus, dúas tiranosaurios que coexistiron sen eliminarse entre si.

O panorama que emerxe é moito máis dinámico e complexo: unha rede de depredadores con distintas especializacións, cazando nun mundo que se extinguía.

A investigación tamén propón unha nova clasificación evolutiva. Nanotyrannus non sería simplemente un parente do T. rex, senón que pertencería ao seu propio grupo, os Nanotyrannidae, posiblemente orixinado no que hoxe é o leste de América do Norte. Este achado abre a porta á posibilidade de que moitos outros fósiles pequenos ata o de agora atribuídos a T. rex xuvenís poderían pertencer en realidade a especies aínda non identificadas.

O caso máis notable é o do fósil alcumado “Jane”, descuberto en 2001. Ata o de agora, fora considerado por moitos como un T. rex adolescente. Pero a nova análise reclasifícao como Nanotyrannus lethaeus, unha especie completamente nova dentro do mesmo xénero.

Con cada nova peza que encaixa no quebracabezas, o final da era dos dinosauros vólvese máis fascinante, máis violento… e máis poboado.

Aínda que a evidencia é contundente, algúns paleontólogos seguen mostrando cautela. A ciencia, como ben saben os seus practicantes, de cando en cando ofrece certezas absolutas. Nun campo como a paleontoloxía, onde cada novo fósil pode cambiar a narrativa, os debates nunca terminan do todo. Pero este novo estudo establece un novo punto de partida, unha base desde a cal futuras investigacións deberán reformular moitas das súas hipóteses sobre o crecemento, a evolución e a diversidade dos tiranosaurios.

Este achado tamén obriga a reexaminar moitos estudos anteriores sobre a bioloxía do T. rex. Desde a súa forma de cazar ata o seu crecemento, moito do que se pensaba podería estar baseado en datos contaminados por unha falsa equivalencia entre adultos e xuvenís de distintas especies.

Nanotyrannus pasou décadas atrapado entre a categoría de “especie lexítima” e “fase de crecemento”. Hoxe, grazas á precisión das análises modernas, libérase desa ambigüidade. Foi un cazador áxil, cunha anatomía especializada e unha historia propia que contar. Viviu xunto ao rei dos dinosauros, pero non á súa sombra. Foi parte dese último gran acto da era mesozoica. E agora, por fin, recibe o recoñecemento que merecía.

FONTE: Chistrian Pérez/muyinteresante.com