CAPTAN O PRIMEIRO "ECO" DO BIG BANG

As ondas gravitacionais xeran un leve pero claro patrón de xiro na polarización da radiación de fondo que captou o telescopio BICEP2 / BICEP2 COLLABORATION

O 17 de marzo de 2014 pasará a ser unha das datas clave en cosmoloxía pola detección das ondas gravitacionais xeradas instantes despois da orixe do universo e que supón a confirmación definitiva da teoría da inflación cosmolóxica. Simplemente saber que temos unha pegada de algo que aconteceu no universo nunha trillonésima de trillonésima de segundo despois da súa orixe xa é sobrecolledor, pero o importante é que estas ondas nos permiten corroborar aspectos esenciais sobre as nosas ideas de como se orixinou o universo.

O fondo de radiación de microondas, detectado hai 50 anos, resultou ser unha fonte extraordinaria de información, non só sobre o momento en que este fondo se xerou, cando se formaron os primeiros átomos e a radiación se desadaptou da materia, senón tamén sobre o universo primordial de ínfimas fraccións de segundo despois da súa orixe. As medidas que acaban de anunciar os científicos do telescopio BICEP2 no polo Sur ábrennos unha nova ventá á comprensión dos primeiros instantes do noso universo.

A teoría inflacionaria xurdiu pola necesidade de resolver os problemas de planitud e homoxeneidade da teoría do Big Bang e predí un período de expansión acelerada do universo fraccións infinitesimais de segundo despois da súa orixe cuántica, e é responsable de todo o que vemos a grande escala, de toda a materia e a radiación, así como da súa distribución no espazo. O devandito proceso inflacionario xera flutuacións cuánticas que son estiradas pola expansión do universo e determinan as perturbacións do espazo-tempo que observamos no fondo de radiación. Estas perturbacións son de dous tipos: ondas de densidade e ondas gravitacionais. As primeiras foron observadas inicialmente polo satélite COBE, en 1992, e máis tarde polos WMAP e Planck, e as súas propiedades estaban perfectamente de acordo coas predicións de inflación. As segundas non foran observadas ata agora e constituían unha das predicións máis buscadas da teoría.

Con este descubrimento a cosmoloxía entra nunha nova era, na que observacións e teoría terán que ir da man e poderán avanzar a grandes pasos. Vivimos un momento fascinante.

FONTE: Xornal El País/Ciencia/Juan García-Bellido