GRUPOS DE MANCHAS XIGANTES APARECEN NO SOL

As nove manchas solares. A 2109 e 2108 son as máis grandes / SDO/HMI

 

Os astrónomos detectaron a aparición de nove grupos de xigantescas manchas sobre a superficie do Sol, que poden ser visibles estes días cos instrumentos axeitados, filtros solares aplicados a pequenos telescopios (Nunca miredes ao Sol directamente, os danos oculares poderían ser irreversibles).

Dúas deses grupos de manchas son dez veces máis grandes que a Terra. Cada un deles está dominado por unha xigantesca mancha, unhas catro veces máis grande que noso planeta. Estes dous grupos encóntranse agora preto do limbo ou bordo solar, polo que apenas teremos uns días para velos antes de que desaparezan tras o Astro rei.

As manchas solares son rexións do Sol máis frías que o resto da superficie, aínda que están a uns 4.500º C, mentres que a superficie o está a uns 6.500º C, esta rexión denomínase fotosfera. Ademais, as manchas son poderosos campos magnéticos que se conectan entre unhas manchas e outras. Pola contra do que poidamos pensar moitos de nós, o feito de que o Sol teña moitas manchas non indica que a súa temperatura mingüe, senón todo o contrario, a súa actividade se multiplica.

Pero estas manchas escuras sono só en aparencia, xa que a súa escasa luz é por motivo do contraste que fan coa superficie circundante, moito máis cálida. Se puidésemos illar unha desas manchas e sacala do Sol, brillaría 50.000 veces máis que a nosa Lúa chea.

O Sol posúe un ciclo de aproximadamente 11 anos, no que chega ao mínimo de actividade, para comezar outro novo. Actualmente estamos no ciclo 24, xa que de forma sistemática o Sol se vén estudando dende 1755. Este ciclo de actividade comezou no ano 2008 e a previsión para o máximo de actividade, cun Sol cheo de manchas, prognosticouse para finais de 2013 e principios de 2014. Non obstante, o Sol estanos a sorprender co seu estalido de actividade mesmo a mediados de 2014.

É moi difícil predicir cando o Sol chegará á súa máxima actividade dentro dun determinado ciclo solar, xa que o ciclo de 11 anos non é exacto, producíndose ciclos de 10 ou 12 anos.

O ciclo actual está a ser moi interesante, cunha intensa actividade que en ocasións levou aos científicos a preocuparse polas execcións de masa coronal (labaradas xigantescas que saen do Sol), que é materia da nosa estrela; plasma (de electróns e protóns), radiación e vento solar a unha escala sen precedentes. A preocupación non se encontra como moitos cren na destrución da Terra, senón nos prexuízos que pode ocasionar nos sistemas eléctricos e nas telecomunicacións a un mundo que na actualidade depende da tecnoloxía.

A nosa protección é o campo magnético que rodea á Terra, pero en ocasións debilítase e mesmo hai constancia de que chegou a mínimos no pasado, no que practicamente desapareceu. Isto acontece ante todo cando hai un investimento nos polos do campo magnético, algo que é cíclico. Entoes, a Terra quédase sen protección ante o Sol e se a iso lle sumamos que coincida cun máximo de actividade solar, resulta preocupante. Pero ese investimento, agora, non se produce.

O doutor en física Michio Kaku, un dos mellores divulgadores científicos de todo o mundo, recordou as consecuencias que podería ter o máximo de actividade solar do ciclo 24 na nosa civilización. As Tormentas de Radiación Solar e Tormentas Xeomagnéticas mídense pola súa intensidade e son as seguintes: G1 (menor), G2 (moderada), G3 (forte), G4 (severa), G5 (extrema).

No ciclo 24 tivemos tormentas fortes e severas, é o caso do ano 2012 cunha tormenta G3, pero ante todo e o máis espectacular e perigoso foi o ano 2011, con dúas tormentas G3 e catro tormentas G4.

As manchas solares implican unha grande actividade solar, aínda non podemos dar por rematado o máximo de actividade solar deste ciclo e este atrásese máis do esperado. Ata que non transcorran uns meses, non poderemos estar seguros de que «o perigo» pasou. Non obstante, témonos que enfrontar a el cada once anos.

FONTE: Xornal abc/Ciencia/Miguel Gilarte Fernández