O DINOSAURIO ENMASCARADO

Recreación artística do dinosaurio Sinosauropteryx, que vivíu hai 130 millóns de anos / ROBERT NICHOLLS

A mediados dos 90, o pequeno Sinosauropteryx (que significa "lagarto chinés con ás") irrompeu na escena da paleontoloxía con forza ao revelarse que a súa pel estaba cuberta de plumas, a primeira vez que se atopaba unha destas criaturas con esta característica. Agora, unha nova investigación sacou á luz que tamén lucía unha cola a raias e tiña pigmentada a súa cara cunha sorte de anteface, o que lle converte no primeiro dinosauro "enmascarado" que se descobre na historia.

O achado é obra dun equipo de paleontólogos da Universida de Bristol (Inglaterra), que descifrou a cor do dinosauro mediante a análise da plumaxe preservada de tres especímenes. O seu traballo, publicado a semana pasada na revista Current Biology, suxire que estes carnívoros do tamaño aproximado dun pavo e longa cola poderían presentar un patrón de camuflaxe de cores escuras nas súas costas que cambia bruscamente a tons claros no seu ventre (coñecido como contracoloración). Iso impide que estes animais sobresaian da súa contorna, polo que é máis difícil detectarlles e serve para confundir tanto aos depredadores como ás presas.

O patrón é similar ao doutros animais que hoxe en día habitan en ecosistemas abertos, como as gacelas da sabana ou os antílopes das Grandes Chairas estadounidenses.

A investión engade que as plumas escuras que teñen estes exemplares duns 130 millóns de anos ao redor dos ollos indican que o Sinosauropteryx lucía unha sorte de "máscara de bandido" no rostro, unha característica que hoxe comparten animais como os mapaches e algúns texóns, furóns e pandas vermellos.

Os estudiosos tenden a pensar que os mamíferos usan este tipo de máscaras como sinal de advertencia cara ao resto de animais, unha especie de sinal de que non queren ser molestados. Con todo, non cren que ese fose o caso do Sinosauropteryx, un dinosauro pequeno e grácil que podería ser rápido pero que carecía dunha gran capacidade de disuasión física. No seu lugar, o equipo investigador considera que estes parches faciais cumprían unha función similar á que se observa nalgunhas aves modernas, o que cobra sentido dada a relación evolutiva entre os dous grupos.

Por iso, cren que o anteface podía servirlles de camuflaxe fronte a outros depredadores ou mesmo para bloquear o resplandor do sol, algo así como os atletas que se pintan raias escuras baixo os seus ollos para reducir a entrada de luz solar.

O coautor do estudo, considera que aínda que os dinosauros poden ser estraños aos nosos ollos, os seus patróns de cor parécense moito á doutros animais modernos: "Tiñan unha excelente visión, eran depredadores feroces e desenvolverían patróns de camuflaxe como os que vemos nos mamíferos e paxaros vivos".

Hai dous anos viaxou a China, país onde acharon a estes exemplares, para tomar imaxes en alta resolución baixo unha luz especialmente polarizada, o que resaltou as súas cores. As súas plumas escuras, as únicas que conservan os fósiles, están cheas de melanina, o mesmo pigmento que dá cor ao cabelo ou a pel humana e que é capaz de sobrevivir en fósiles durante centos de millóns de anos. En posteriores análises das imaxes, descubriron que o Sinosauropteryx tiña plumas marróns que lle cubrían as costas e os costados, mentres que o resto, probablemente, eran plumas de cor clara.

Normalmente, os animais que viven en hábitats abertos con moita luz, como a sabana, adoitan mostrar unha transición brusca de escuro a claro na parte alta do costado (unha vantaxe á hora de eliminar sombras emitidas pola luz solar directa), mentres que os que habitan contornas máis pechadas como os bosques presentan o cambio de escuro a claro de maneira gradual e moito máis abaixo. Tendo isto en conta, os investigadores cren que o Sinosauropteryx vivía en ambientes abertos cunha vexetación mínima, pasando moito máis tempo ao sol que á sombra.

FONTE: Ismael Araña/Xornal El Mundo/Ciencia