SIYLVIA ALICE EARLE, "A SÚA PROFUNDIDADE"

 

"Se podo respirar, podo mergullarme”. Cando pronunciou esta frase, Sylvia Alice Earle (Gibbstown-Nova Jersey, 1935), unha das científicas mariñas máis importantes da historia, era unha septuaxenaria nun excelente estado de forma. Hoxe aos seus 83 anos segue mergullámdose porque, como o personaxe interpretado por Albert  Finney en Big Fish, a película dirixida por Tim Burton, é probable que esta  oceanógrafa fose noutra vida un peixe. Un grande e fermoso. Libre e forte. Exactamente como ela. En 1979,  embutida nun traxe de mergullador tipo JIM descendeu 381 metros ata o fondo mariño preto de Oahu en Hawaii, un récord absoluto con este tipo de equipo que aínda se mantén. A súa proeza fixo que gañase o sobrenome de “Her  Deepness” (algo así como “a súa profundidade”) en contraposición a “Her Highness” ("a súa alteza") demostrando a un tempo a categoría dos seus logros e a especial habilidade dos anglosaxóns para colocar alias enxeñosos.

Earle pasou mergullada ao longo da súa vida case dez meses: 7.000 horas repartidas en máis de cen misións. Unha auténtica barbaridade que, con todo, non lle parece suficiente porque ela considera que a verdade (parafraseando unha famosa frase de serie de televisión) non está aí fóra, senón aí abaixo. Por iso non se resigna a que haxa aínda lugares que non explorásemos: “Existe tecnoloxía para ir aos recunchos máis profundos do océano. Á fin e ao cabo son só once quilómetros. Millóns de persoas voan diariamente a once quilómetros de altura. Levamos ao home á lúa. Hai xente vivindo no espazo en estacións espaciais. Non hai limitacións tecnolóxicas que impidan mergullarse once quilómetros. É unha cuestión de vontade”. Vontade que a ela non lle falta, tal e como demostrou en numerosas ocasións ao longo da súa vida, o que lle levou a ampliar os seus límites. Así o fixo, por exemplo, cando lle negaron a participación nun programa científico por ser muller: a súa resposta entón foi sumarse á expedición Tektite II, un proxecto do Goberno dos Estados Unidos e a NASA para comprobar o impacto físico e psicolóxico no corpo humano de vivir mergullados durante períodos prolongados de tempo. A expedición comandada por Earle tivo lugar en 1970 e estaba composta unicamente por mulleres. Foi un desafío ao establecido e unha demostración (aínda hoxe necesaria) de que as barreiras que algúns se empeñan en poñer ás mulleres son muros que deben (e poden) ser derrubados porque só existen nos seus cerebros.

Desde que sendo só unha nena Sylvia Earle mergullouse por primeira vez no mar, a súa vida estivo ligada aos océanos e á súa conservación. E hoxe, como ela mesma recoñece, protexelos “converteuse nun asunto de máxima urxencia” porque o próximos dez anos poden ser determinantes para o que ocorrerá, talvez, durante o seguinte milenio. Esta urxencia á que se refire Earle non pode ser afrontada, obviamente, por unha soa persoa. Nin tan sequera por unha muller coa forza e visión desta oceanógrafa. Talvez a posibilidade se abra coas novas xeracións, esas que grazas ao labor de divulgación de persoas como Earle aprenden a amar o noso planeta e inspíranse para dedicarse á súa conservación no futuro. Á fin e ao cabo como ela mesma aseguraba nunha entrevista, dedicarse á ciencia é unha forma serse sempre un neno: “Esa é a vantaxe de ser unha científica. Que fas o que fan os nenos: preguntarche cousas. É imposible aburrirse”.
 

FONTE: José  L. Álvarez  Cedena/elpais.es