BEPICOLOMBO: A VIAXE AO PLANETA MERCURIO

 

Mercurio visto pola sonda ’Messenger’/ NASA
 

Se estivésemos en Mercurio veriamos o Sol tres veces máis grande que na Terra, pero daría igual, porque xa estariamos mortos. O planeta máis próximo ao Sol é tamén o menos explorado entre os que teñen unha composición rochosa (xunto con Venus, Terra e Marte) en parte polos brutais contrastes entre as zonas de luz, onde se alcanzan os 450 ºC, e as sombrías, cuns -170 ºC.

BepiColombo será a primeira misión europea a este mundo lixeiramente máis grande que a Lúa, na que participan 12 países, entre eles España. Lánzase o próximo sábado, día 20 de outubro, ás 3:45 (hora peninsular española) desde o porto espacial europeo en  Kourou (Guayana Francesa). Ata agora só dúas naves visitaron o planeta. A Mariner 10 da NASA sobrevoouno e tomou as primeiras fotografías do corpo en 1974, mentres a súa sucesora Messenger foi a primeira en orbitalo entre 2011 e 2015.

Messenger expuxo moitas preguntas que agora deberá responder BepiColombo, nome que homenaxea ao matemático italiano  Giuseppe  Bepi Colombo, que explicou o estraño comportamento orbital de Mercurio e propuxo a traxectoria do Mariner 10 para sobrevoar o planeta usando a asistencia  gravitatoria de Venus por primeira vez.

A misión vai penetrarse nun planeta moi diferente ao noso. Un día en Mercurio dura 59 días terrestres, pero está tan preto do Sol, case tres veces máis que a Terra, que tarda apenas 88 días en pasar un ano, é dicir, en dar unha volta ao redor do astro.  Messenger descubriu depósitos de auga xeada nas zonas de sombra perpetua e un val máis longo que o do río Colorado e máis profundo que o do  Rift que se formou porque o planeta está a encollerse, literalmente. 

Ao contrario que a Terra, Mercurio ten só unha placa tectónica esférica baixo a cal hai un núcleo de composición descoñecida, pero que é proporcionalmente enorme, ocupando un 85% do corpo. Este núcleo está a arrefriarse lentamente, en parte pola lenta perda da súa calor orixinal, en parte porque a atracción gravitatoria do Sol mingua a medida que o astro consome o seu combustible atómico e o planeta afástase del. Por todo isto a cortiza de Mercurio perdeu sete quilómetros de radio desde a súa formación, e iso creou os vales, fallas e gretas graduadas que descubriu  Messenger.

BepiColombo inclúe dous orbitadores, un que analizará a superficie e o interior do planeta construído pola Axencia Espacial Europea (ESA) e outro para estudar a  magnetosfera desenvolvido pola axencia espacial xaponesa. Entre os obxectivos científicos está determinar a composición exacta do interior do planeta.

BepiColombo orbitará o planeta a unha altura de entre 1.500 quilómetros e 500 quilómetros. Pasará máis preto que ningunha outra polas rexións próximas ao polo sur, co que realizará “o mapa de maior resolución” do corpo ata a data.

Outro enigma de Mercurio que BepiColombo pode explicar é a súa composición química, o que á súa vez desvelaría a súa orixe.

Antes de chegar ao seu destino, as naves viaxarán 9.000 millóns de quilómetros.  BepiColombo, do mesmo xeito que Messenger, vai fixarse nunha órbita en torno ao planeta, todo un reto debido ao enorme empuxe  gravitatorio do Sol. Despois do despegamento, as dúas sondas, unidas ao módulo de transferencia e ao escudo térmico, comezarán unha odisea que lles levará a sobrevoar a Terra unha vez,  Venus dúas veces e, por último, completar seis voltas a Mercurio ata quedar incrustadas na súa órbita o 5 de decembro de 2025. As operacións científicas comezarán en 2026.

A Terra e Mercurio están a unha distancia media de 77 millóns de quilómetros e o dispositivo será capaz de indicar a posición da sonda cunha marxe de erro de 15 centímetros. Grazas a este instrumento vai poder  testar a teoría xeral da relatividade de Einstein “a un nivel de precisión sen precedentes”.

A misión será curta. BepiColombo durará un ano coa posibilidade de ampliar un ano máis. Un dos seus compoñentes máis novos son os catro motores de propulsión eléctrica que utilizan gas xenón como combustible. Chegará un momento en que tanto a sonda xaponesa como a europea esgoten o combustible. Cando isto suceda, ambas estrelaranse contra a superficie de Mercurio, o mesmo destino que correu a súa predecesora estadounidense en 2015.

FONTE: Nuño Domínguez/elpais.com/ciencia