FRIEDRICH WILHELM HERSCHEL: MÚSCICO DE DÍA E ASTRÓNOMO DE NOITE

Friedrich Wilhelm Herschel / Imaxe: astronomia-iniciacion.com

Urano é o terceiro planeta do sistema solar en tamaño e o sétimo en distancia ao Sol, sendo máis de catorce veces maior que a Terra. A distancia entre este planeta e nós é duns 3.000 millóns de quilómetros.

Urano foi o primeiro planeta en ser descuberto por un telescopio, o acontecemento tivo lugar en 1781 e foi unha verdadeira revolución, máxime se temos en conta que desde a antigüidade tan só coñecíanse cinco planetas, seis se incluímos a Terra.

O seu descubridor foi Friedrich Wilhelm Herschel (1738-1822), un alemán nado en  Hamburgo, no seo dunha familia de intérpretes de oboe. Durante a súa mocidade aprendeu o oficio familiar e antes de cumprir a vintena trasladouse a Inglaterra, para evitar realizar o servizo militar.

Friedrich traballou como profesor, compositor e intérprete no Reino Unido. Foi a música a que lle fixo interesarse inicialmente pola acústica, logo polas matemáticas e, finalmente pola óptica. O teutón era unha mente inquieta disposta a penetrarse nos carreiros de calquera disciplina.

O seu interese polas estrelas foi tardío, xa penetrado na cuarta década da vida, e espertouse certo día tras ler "A Astronomía" do astrónomo estadounidense James Ferguson. A partir dese momento a súa voracidade polo saber astronómico non se extinguiu en ningún momento.

O primeiro que fixo foi construír o seu propio telescopio para poder realizar observacións nocturnas precisas. As súas primeiras indagacións centráronse nas manchas solares, a inclinación do eixo de Marte e a altura das montañas  selénicas.

A súa gran achega ao campo da astronomía chegou de forma inesperada o 13 de marzo de 1781. Esa noite  Friedrich observou "unha curiosa estrela difusa, máis grande que o resto". Herschel empezou a dubidar que se tratase dunha estrela, debido a que tiña forma de disco, polo que valorou a posibilidade de que realmente se tratase dun cometa, un satélite ou un planeta.

Nas súas seguintes pescudas detívose en analizar o movemento, descubriu con estrañeza que era lento, máis propio dun planeta que dunha estrela. Se estaba no certo, acababa de descubrir un novo planeta situado, respecto do sol, ao dobre de distancia que Saturno.

De forma inmediata os «astrónomos profesionais» recoñeceron e eloxiaron os achados daquel entusiasta afeccionado e decidiron bautizalo como planeta Herschel na súa honra. O xermano rexeitou o ofrecemento e propuxo, en cambio, chamalo «Georgium  sidus», en honra do rei Jorge III de Inglaterra.

A proposta triunfou e o sétimo planeta designouse desa forma ata o século  XIX, momento no cal o astrónomo alemán Johan Elert Bode (1747-1826) defendeu que se debía  renombrar a Urano, o pai  mitolóxico de Saturno.

A elección tiña a súa razón de ser, xa que a medida que nos afastamos da Terra atopámonos con Marte, o fillo de Xúpiter, o cal é á súa vez o fillo de Saturno, que é fillo de  Urano.

Nove meses despois do descubrimento, Herschel entrou a formar parte da Royal Society e foi nomeado astrónomo real, cun salario anual de trescentas guineas. Uns honorarios que lle permitiron abandonar o seu traballo de músico e dedicarse en corpo e alma á astronomía.

O seu interese por Urano continuou e en 1787 descubriu os dous satélites de maior tamaño de  Urano (Titania e Oberón) e en dous anos despois ampliou a lista con outros dous satélites, Consentes e  Encelado.

Herschel tivo unha colaboradora de excepción, a súa irmá Caroline (1750-1848). Levaba nos xenes a  meticulosidad e o método científico: durante décadas dedicouse a clasificar e analizar datos, así como a realizar cálculos e anotar as observacións que realizaba o seu irmán.

Tempo despois sóubose que  Caroline foi moito máis que unha axudante abnegada, que ela mesma realizou as súas propias procuras astronómicas e que descubriu oito cometas e tres  nebulosas. Pola súa contribución á ciencia, a Royal Astronomical Society decidiu condecorarla coa medalla de ouro en 1798 e nomeala membro honorario.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia