A MÁIS INSECTOS, MELLORES COLLEITAS

As paisaxes que alternan cultivos con áreas  seminaturais favorecen a biodiversidade e as colleitas / Matthias  Tschumi

Durante cinco anos, na facenda Hillesden (centro de Inglaterra) realizaron un experimento. Dividiron a terra, unhas 900 hectáreas, en tres tipos de parcelas. Nunhas fixeron o de sempre, cultivar trigo, colza e fabas co uso de fertilizantes, e pesticidas convencionais. Nas outras, deixaron sen sementar os bordos dos campos, entre o 3% e a 8% da área, e foron reducindo os agroquímicos. Ao sexto ano, os investigadores botaron contas e comprobaron que os rendementos entre as leiras eran equiparables. Nas últimas, a recuperación da biodiversidade estaba a aumentar a colleita. E non é un efecto secundario: un amplo estudo mostra agora que se se deixa espazo á natureza, a agricultura rende máis.

Un centenar de científicos revisou unha ampla colección de estudos sobre 29 dos cultivos máis relevantes para a alimentación humana. Centráronse nos traballos que achegaban datos sobre a variedade (entendida como número de especies) e abundancia de insectos polinizadores e fauna beneficiosa, os bichos bos que se comen aos malos, ás pragas. Tamén tiveron en conta o rendemento rexistrados nas distintas colleitas. En total, recompilaron información de 1.475 áreas de cultivo de todo o planeta desde 1989 ata o de agora.

O traballo, publicado en Science Advances, confirma que canto máis intensiva é unha agricultura, máis reduce a vida existente á súa ao redor. "A intensificación da agricultura, a creación de  monocultivos e a perda de vexetación natural teñen un impacto negativo tanto na abundancia como na riqueza de especies destes insectos beneficiosos", di o autor principal do traballo. Entre os impactos concretos estarían a desaparición de zonas de posta e refuxio, a falta dunha oferta de flores variada ou a exposición aos pesticidas.

Pola contra, as paisaxes onde os cultivos mestúranse con outros diferentes, con  arboledas e áreas sen labrar mostran unha maior abundancia de  polinizadores e ata un 40% máis de variedade de fauna beneficiosa ou inimigos naturais.

O traballo vai máis aló e atopa unha relación positiva entre abundancia de polinizadores e inimigos naturais das pragas co rendemento dos cultivos. Polo tipo de traballo, un metaanálisis dun centenar de estudos, os autores non dan cifras concretas da mellora, se atopas unha clara correlación entre ambos os parámetros.  O autor do estudo, con todo, si pode dar máis exemplos como o da facenda Hillesden.

Un deles é o dun estudo publicado a semana pasada sobre o cultivo de  colza oleaxinosa en 300 leiras do oeste de Francia. Os seus resultados mostran que os rendementos e a marxe bruta da colza eran maiores (entre un 15% e un 40%) nos terreos con maior abundancia de polinizadores. "Pódense obter maiores colleitas aumentando os  agroquímicos ou a abundancia das abellas, pero os rendementos económicos dos cultivos só melloran coas últimas, porque os pesticidas non aumentan os rendementos sen que os seus custos reduzan as marxes brutas", razoa  o autor do estudo.

Se, como mantén este traballo, o impacto positivo de polinizadores e insectos beneficiosos é un fenómeno global, isto podería explicar unha tendencia que está a desconcertar a moitos científicos. Segundo varios estudos, dende hai unhas poucas décadas os rendementos agrarios por unidade de produción esancáronse e mesmo reducíronse a pesar de que a intensificación da agricultura non se detivo. A clave podería estar na perda destes aliados naturais. Así que, como conclúe o estudo, "a biodiversidade ao redor dos campos é básica para asegurar e manter unha produción de comida estable e abundante".

FONTE: Miguel A. Criado/Ciencia/elpaís.com