DESCOMUNAL BURACO NEGRO NA NOSA GALAXIA

Recreción de gas no buraco negro estelar dende a súa estrela compañeira azul / YU JINGCHUAN, PLANETARIO DE PEKÍN

A nosa galaxia, a Vía Láctea, contén uns 100 millóns de buracos negros estelares, uns corpos cósmicos formados polo colapso de estrelas masivas e tan densos que nin a luz pode escapar. Ata o de agora, os científicos estimaran que a masa de cada un deses buracos negros non era máis de 20 veces maior que a do Sol. Pero equivocábanse. Un equipo internacional liderado polo Observatorio Astronómico Nacional de China descubriu un moito máis xigantesco. E completamente inesperado. O coloso, cunha masa 70 veces maior, atópase a 15.000 anos luz da Terra.

O achado, dado a coñecer no último numero da revista Nature, foi unha grande sorpresa. "Os buracos negros de tal masa nin sequera deberían existir na nosa galaxia, de acordo coa maioría dos modelos actuais de evolución estelar", asegura o responsable do traballo. "Pensamos que as estrelas moi masivas coa composición química típica da nosa galaxia deben arroxar a maior parte do seu gas en poderosos ventos estelares a medida que se achegan ao final da súa vida. Por tanto, non deberían deixar un remanente tan masivo.  LB-1 (como foi bautizado o buraco negro) é o dobre de masivo do que criamos posible. Agora os teóricos terán que asumir o desafío de explicar a súa formación", explica.

Ata hai só uns anos, os buracos negros estelares só podíanse descubrir cando tragaban gas dunha estrela compañeira. Este proceso crea potentes emisións de raios X, detectables desde a Terra, que revelan a presenza do obxecto colapsado. Con todo, a gran maioría dos buracos negros estelares na nosa galaxia non participan nun banquete cósmico e, por tanto, non emiten raios X reveladores. Como resultado, só ao redor de dúas ducias de buracos negros estelares galácticos foron ben identificados e medidos.

Para contrarrestar esta limitación, os investigadores examinaron o ceo co telescopio  espectroscópico LAMOST da China, buscando estrelas que orbitan un obxecto invisible, arrastradas pola súa gravidade.

Esta técnica de observación foi proposta por primeira vez polo científico inglés John  Michell en 1783, pero só fíxose factible coas recentes melloras tecnolóxicas en telescopios e detectores. Aínda así, a fazaña é como buscar unha agulla nunha palleira: só unha estrela de cada mil pode estar a rodear un buraco negro.

Despois do descubrimento inicial, utilizáronse os telescopios ópticos máis grandes do mundo, o Gran Telescopio Canarias (Grantecan) de 10,4  m na Palma e o telescopio Keck I de 10 m en Hawai, para determinar os parámetros físicos do sistema. Segundo os autores, os resultados foron fantásticos: viuse unha estrela oito veces máis pesada que o Sol orbitando un buraco negro de 70 masas solares, cada 79 días.

O descubrimento de LB-1 encaixa moi ben con outro gran avance en astrofísica. Recentemente, os observatorios de ondas  gravitacionales LIGO e Virgo comezaron a captar ondas no espazo-tempo causadas por colisións de buracos negros en galaxias distantes. Curiosamente, os buracos negros involucrados en tales colisións tamén son moito máis grandes do que anteriormente se consideraba típico.

A observación directa de LB-1 demostra que esta poboación de buracos negros estelares demasiado masivos existe mesmo no noso propio «patio traseiro». 

FONTE: abc.es/ciencia