UN NOVO OCÉANO ESTÁ NACENDO EN ÁFRICA

O mapa amosa onde as placas tectónicas únense no leste de Africa / Nature Communications

Unha enorme fenda está a abrirse no leste de África. Un "rift" que se estende ao longo de miles de km desde a rexión de Afar, en Etiopía, ata Mozambique e que cada día é algo máis grande. Trátase dunha falla continental activa, que non deixou de medrar desde que se formou, hai millóns de anos, e que alárgase a razón de 7 mm anuais. Os expertos cren que o continente africano está a romperse xusto neste punto, e que no futuro a fenda converterase nun novo océano.

A imaxe mostra a configuración xeolóxica das placas en  Africa. O novo océano formarase na bifurcación do rift en forma de "Y" / Nature Communications 

Entre as moitas marabillas naturais da rexión, desde lagos como os de Malawi e Tanganica ou volcáns como o Ol Doinyo Lengai en Tanzania ou os de DallaFilla e Erta Ale en Etiopía, este último entre os máis activos do mundo, existen tamén outras que resultan invisibles para os turistas, como a chamada microplaca Vitoria, unha das microplacas continentais maiores de toda a Terra. E é precisamente esa pequena placa, ou máis ben os seus movementos, os que propiciarán o nacemento dun océano totalmente novo nos próximos millóns de anos.

Hai apenas uns días, en efecto, investigadores do Centro de Xeociencias da Universidade de Postdam anunciaban en Nature Communications o descubrimento de que a microplaca Vitoria, que se atopa no medio das ramas este e oeste do rift, estivo virando en sentido antihorario durante os dous últimos anos con respecto á gran placa africana, a placa tectónica que dá forma á maior parte do continente negro. A microplaca Vitoria, pois, rota na dirección contraria á que o fan todas as demais microplacas da rexión.

O achado deu aos investigadores unha perspectiva totalmente nova sobre o proceso de división do rift de África Oriental. De feito, a súa atención céntrase agora no extremo en forma de "Y", que é onde probablemente terminarase por formar o novo océano. Esta unión en forma de "Y" é a zona onde as placas tectónicas africana, ao leste, somalí, ao sur, e árabe, ao norte, atópanse. Toda a rexión, preto de Djibouti e Eritrea, está asociada a volcáns activos, entre eles o xa citado Erta Ale.

Segundo os investigadores, toda esta actividade volcánica está a impulsar unha "transición de fenda a crista". Erta Ale, por exemplo, leva en erupción constante preto de 50 anos, e pénsase que a medida que esta continúe dará lugar a unha nova conca oceánica.

Se a división continúa, nada poderá evitar alí a formación dun novo océano. Aínda que á velocidade actual á que se está dividindo a fenda de Afar, necesitaranse aínda varias decenas de millóns de anos.

FONTE: José Manuel Nieves/abc.es/ciencia