AMASIA: UN NOVO SUPERCONTINENTE QUE XURDIRÁ DO CHOQUE DE EURAIS E AS AMÉRICAS

Amasia, o novo supercontinente que se formará nos próximos 200 millóns de anos / Nicolle R. Fuller/ Science Source

Observa o globo terráqueo que aparece sobre estas liñas. Desde logo ten un aspecto familiar, aínda que ningún dos nosos mapas serviría para desprazarnos a través del. Pasaron preto de 200 millóns de anos desde o momento actual, os continentes uníronse e formaron un novo supercontinente que os engloba a todos. Os investigadores bautizárono como Amasia, e é moi probable que este sexa o aspecto da Terra nun afastado futuro.

Non é a primeira vez que sucede. No noso mundo todo móvese, incluso o que a primeira vista parece inamovible. Os continentes desprázanse como grandes balsas de rocha sobre o manto, a grosa capa de  silicatos fundidos que existe entre a codia e o núcleo terrestres. E eses movementos lévanos a unirse e separarse en ciclos regulares que, segundo os científicos, sucédense cada 600 millóns de anos.

No pasado, desde Rodinia ata Pangea, o noso mundo viu como xurdían e desaparecían varios supercontinentes, con aspectos totalmente distintos uns doutros. Hai preto de 175 millóns de anos Pangea, o último deles, partiuse en pedazos e deu lugar aos varios continentes separados que hoxe configuran a pel do noso planeta.

Agora, baseándose en numerosos datos xeolóxicos dese pasado remoto, un equipo de investigadores predixo cando e onde se formará Amasia, o próximo supercontinente que verá a Terra. Os seus resultados publicáronse na revista Geology.

Os continentes, todos, asíntanse sobre placas tectónicas, que como se dixo son grandes laxas de codia que flotan sobre o manto. En certo sentido, o manto compórtase como unha pota de auga fervendo: quentado polo núcleo fundido e ardente da Terra, móvese lentamente.

A codia terrestre, pola súa banda, créase e destrúese nun ciclo que non ten fin. Por unha banda, ao longo das dorsais oceánicas, enormes cordilleiras submarinas que cruzan os océanos polos seus centros, o manto vai xurdindo das profundidades e arrefríase, creando nova codia e empuxando á máis antiga, que se despraza afastándose das dorsais ata chegar ás chamadas “zonas de subducción”, preto dos bordos continentais, onde volve mergullarse, de novo, ata o máis profundo do manto.

Este fluxo continuo e circular chámase “convección do manto”, e é precisamente o proceso que, ao longo de millóns de anos, impulsa os movementos das placas continentais e a súa ocasional ensamblaxe en supercontinentes.

Para saber máis sobre o funcionamento do ciclo dos supercontinentes da Terra, Ross Mitchell,  xeólogo da Academia Chinesa de Ciencias, centrouse nos chamados “megas continentes”, que son máis pequenos que un supercontinente completo. Un deles, Gondwana, que se formou hai uns 520 millóns de anos, foi o que conduciu á ensamblaxe de Pangea 200 millóns de anos despois.

Para estudar como Gondwana deu lugar a Pangea, os investigadores fixeron mapas das placas continentais ao longo do tempo, baseándose en rexistros fósiles e outros antigos indicadores xeolóxicos. Despois estudaron como a posición deses continentes relacionábase cos modelos informáticos que recrean o movemento do manto e a localización esperada das áreas de creación e destrución de codia.

O que descubriron é que os continentes tenden a desprazarse “costa abaixo” cara ás zonas de subducción, onde volven afundirse nas profundidades da Terra. Mitchell denomina a esas zonas “cintos de subducción” porque as placas continentais, di, son demasiado grandes e grosas para volver afundirse e “atáscanse”. De forma que só poden moverse lateralmente ao longo dos cintos de subducción e, ao facelo, únense a outros continentes. Ese é, precisamente, o proceso que tivo lugar cando Gondwana converteuse en Pangea.

Pero o modelo de Mitchell e os seus colegas non se limita a ver o que ocorreu no pasado, senón que tamén pode predicir cal será a seguinte configuración continental do noso planeta. No seu estudo, os investigadores explican que cando Pangea rompeu, hai 175 millóns de anos, conduciu á formación do Anel de Lume, un conxunto de zonas de subducción ao longo do perímetro do Océano Pacífico que alimenta violentas  erupcións volcánicas e terremotos.

Desde ese momento e ata o de agora, varios continentes xa se combinaron para crear Eurasia, o megacontinente actual, que se topou co Anel de Lume, o cinto de subducción da nosa era. Demasiado grande para volver afundirse, a medida que Eurasia móvase lateralmente ao longo do Anel de Lume irase achegando ás Américas ata chocar con elas, formando un novo supercontinente, Amasia, entre os próximos 50 e 200 millóns de anos.

A pesar de que aínda existe moito debate sobre onde terminará estando Amasia, o modelo de Mitchell suxire que probablemente será no hemisferio norte, de modo que será un supercontinente polar e, segundo o investigador, centrado no actual Océano Ártico.

Resulta certamente asombroso ver que existe unha especie de “ritmo” na evolución da Terra. E aínda que outros xeólogos propuxeron solucións alternativas para a formación do próximo supercontinente, moitos cren que Mitchell conseguiu resolver o ritmo exacto, de modo que a credibilidade do seu modelo non fai máis que aumentar.

FONTE: elmundoalinstante.com