CANDO AS BALEAS TIÑAN DENTES

Reconstrución artística de Aetiocetus weltoni, unha balea barbada de 25 millóns de anos, con dentes e barbas / C. Buell, J. Gatesy

As baleas azuis, as amoladas e as grises teñen dentes no útero pero nacen sen eles. Son substituídos polas barbas, unha serie de placas compostas por estruturas delgadas, similares a pelos e uñas, que crecen desde o teito da boca e que actúan como un tamiz para filtrar a alimentación de peixes pequenos e krill parecidos a camaróns.

Os dentes embrionarios que desaparecen son testemuño dunha historia evolutiva de baleas antigas que tiñan dentes e consumían presas máis grandes. Un novo estudo que utilizou tomografía computarizada (TC) de alta resolución para escanear un cranio fósil de balea de 25 millóns de anos atopou evidencias de que Aetiocetus weltoni, un curmán das baleas barbadas de hoxe en día (Mysticeti), tiña dentes e barbas simultaneamente na idade adulta. Realmente unha boca moi chea.

O fósil do Oligoceno foi descuberto na costa de Oregón por estudantes do Museo de Paleontoloxía da Universidade de  California, Berkeley e estudado por investigadores da Universidade Estatal de San Diego. Dado que as barbas descompóñense e de cando en cando consérvanse intactas nos fósiles, os científicos baseáronse en reconstrucións dixitais con imaxes de TC para buscar evidencias de barbas en Aetiocetus. O estudo revelou  surcos e buracos no teito da boca que se conectan internamente cunha canle vascular dunha maneira consistente co patrón dos vasos sanguíneos que conducen ás barbas nos misticetos modernos.

Segundo os autores, isto demostra é que a subministración de sangue para os dentes pasou a exercer unha nova función, apoiar o crecemento das barbas nas baleas actuais.

O estudo tamén revelou conexións separadas entre a canle interna principal e as canles máis pequenas que levarían sangue aos dentes superiores, o que é consistente co patrón de subministración de sangue aos dentes en baleas dentadas vivas como cachalotes e orcas, marsopas, golfiños e mamíferos terrestres.

"Atopamos evidencias que apoian unha co-ocorrencia de dentes e barbas, o que indica que a transición de dentes a barbas ocorreu de maneira graduada desde só dentes, a dentes e barbas, a só barbas", di Eric Ekdale, autor principal do estudo publicado en Zoological Journal.

Ekdale cre que o estudo mostra un cambio importante no comportamento de alimentación, dun modo carnívoro raptorial a un modo por filtración a granel, entre os animais máis grandes que xamais vivisen nos océanos da Terra. "O krill mide ao redor de 1/600 do tamaño das baleas azuis. É coma se nós, os humanos, non comésemos nada máis grande que sementes de sésamo flotando nunha piscina", sinala o investigador.

Os catro grupos vivos principais de baleas barbadas seguen dietas diferentes e usan a súa filtro de diferentes maneiras, polo que dividen os recursos oceánicos en lugar de competir entre si pola mesma presa.

No caso de Aetiocetus, que tiña menos da metade do tamaño dunha balea gris viva, o que desconcerta a algúns investigadores é como lograba procesar a súa comida, se tiña barbas e dentes, xa que as barbas poderían entrar a forma dos dentes no proceso de mastigación. Con todo, a posición dos buracos observados en Aetiocetus suxire que as barbas non estaban na liña de lume e é pouco probable que provocasen unha interferencia entre os dentes e as barbas.

Os antepasados das baleas evolucionaron durante centos de millóns de anos, primeiro na terra como mamíferos terrestres, e comezaron a súa invasión do mar hai uns 53 millóns de anos. Esta transición e a posterior diversificación das baleas totalmente acuáticas mostran o notable que é a historia da vida no noso planeta.

FONTE: abc.es/ciencia