UN PEQUENO MICROORGANISMO RESUCITA DESPOIS DE 24.000 ANOS CONXELADO

A ciencia acaba de realizar un descubrimento realmente sorprendente: uns pequenos microorganismos (aínda que dotados de intestino e cerebro) volveron á vida tras permanecer conxelados nada menos que 24.000 anos baixo o xeo siberiano. Nada máis ser desconxelados, os exemplares deste pequeno animal continuaron reproducíndose.

Segundo a evidencia científica existente ata a data, os rotíferos bdeloideos, uns animais multicelulares de tamaño microscópico, eran capaces de vivir ata 10 anos cando se conxelaban. Tamén se sabía que a súa resistencia facúltalles para sobrevivir á inanición ou a falta de osíxeno. Pero este organismo é moito máis interesante aínda.

Grazas ao traballo dun equipo internacional de científicos, un novo estudo publicado na revista Current Biology demostra que estes seres son capaces de sobrevivir conxelados durante polo menos 24.000 anos no  permafrost  siberiano.

“O noso informe é a proba máis robusta a día de hoxe de que os animais multicelulares poderían soportar decenas de miles de anos en criptobiosis, un estado onde o metabolismo detense case completamente”, di Stas Malavin, do Instituto de Problemas Físico-Químicos e Biolóxicos, dependente da Academia de Ciencias de Rusia e con sede en Púshchino.

Para chegar a esta conclusión, os investigadores obtiveron unha mostra de permafrost (chan xeado) cunha plataforma de perforación en varias localizacións remotas do Ártico.

Despois de illar os rotíferos, dataron con radiocarbono a súa antigüidade. Ao desconxelarlos no laboratorio, o animal puido reproducirse mediante un proceso clonal coñecido como partenoxéne. Esta técnica empregárona logo sobre ducias de rotíferos, segundo informaron os científicos.

Segundo os resultados obtidos, estes seres son capaces de resistir a formación de cristais de xeo que se produce na conxelación. Ademais, os datos suxiren que posúen algún tipo de mecanismo que protexe as súas células e órganos a temperaturas extremadamente baixas.

“A conclusión é que un organismo multicelular pode conxelarse e almacenarse como tal durante miles de anos e logo volver á vida, un soño de moitos escritores de ficción”, explica  Malavin.

Ata a data, a capacidade de rexenerarse tras o paso de miles de anos só observouse en musgos, algunhas plantas e un verme nematodo de 30.000 anos. Desta forma, o equipo agrega rotíferos á lista, xa que poden permanecer nun estado de animación suspendida debaixo da paisaxe xeada, aparentemente, de forma indefinida.

“Por suposto, canto máis complexo é o organismo, máis complicado é conservalo vivo conxelado e, para os mamíferos, actualmente non é posible. Con todo, pasar dun organismo unicelular a un organismo con intestino e cerebro, aínda que microscópico, xa supón un gran paso adiante”, engade.

Sobre esta posibilidade para seres máis complexos, os científicos aínda non teñen claro que se necesita para sobrevivir no xeo e se habería moita diferenza entre conservar o corpo uns poucos anos ou miles de anos. Aínda así, a súa intención consiste en continuar co estudo de mostras do Ártico en busca doutros organismos capaces de criptobiosis a longo prazo.

En última instancia, queren aprender máis sobre os mecanismos biolóxicos que permiten que os rotíferos sobrevivan. A esperanza, explican, é que os coñecementos destes pequenos animais ofrezan pistas sobre como crioconservar mellor as células, tecidos e órganos doutros animais, incluídos os humanos.

Os bdeloideos (Bdelloidea) son unha clase de rotíferos que se atopan en auga doce e en terra húmida. Estes rotíferos teñen tipicamente unha coroa ben desenvolvida, dividida en dous partes, nunha cabeza retráctil. Poden desprazarse nadando ou arrastrándose. Este último método de desprazamento implica polo xeral dar pasos alternados coa cabeza e a cola, do mesmo xeito que certas especies de sambesugas, o que dá o nome ao grupo (en grego: βδελλα ou bdella, significa sambesuga).

Estes rotíferos captaron o interese daqueles investigadores interesados no papel evolutivo da reprodución sexual, xa que desapareceron por completo do grupo: estas especies non teñen machos, e as femias reprodúcense exclusivamente por partenoxénese.​ Cada individuo posúe gónadas apareadas. A pesar do feito de que foron  asexuales durante millóns de anos, diversificáronse en máis de 300 especies e son bastante similares a outras especies de rotíferos que se reproducen sexualmente.

FONTE: Joan Lluis Ferrer/farodevigo.es