O PRIMEIRO PLANETA CON TRES SOLES PODERÍA ESTAR A 1.300 ANOS LUZ DA TERRA

Na ilustración, os tres aneis de po e gas, desaliñados, rodean o sistema estelar triplo GW Orionis - ESO/L. Calçada, Exeter/Kraus et al

Nun extremo da constelación de Orión tres estrelas executan unha estraña danza orbital. Coñecido como GW Orionis e situado a uns 1.300 anos luz da Terra, trátase dun raro exemplo de sistema solar triplo, con dúas estrelas orbitándose mutuamente no centro e unha terceira virando ao redor das súas dúas irmás a varios centos de millóns de quilómetros de distancia. Os científicos lograron identificar o inusual sistema grazas ao tres brillantes aneis de po e gas que o rodean. En conxunto, GW Orionis parece unha enorme diana alaranxada no ceo, co tres estrelas xusto no centro. Normalmente, eses aneis, chamados discos protoplanetarios e feitos dos materiais sobrantes da formación das propias estrelas, dan lugar a planetas. E os astrónomos están convencidos de que podería haber algún alí.

De feito, hai un ano, en setembro de 2020, dous equipos de investigadores diferentes publicaban en Science e en The Astrophysical Journal Letters senllos estudos nos que apuntaban a posible existencia de polo menos un planeta en órbita dese tres estrelas, isto é, un mundo con tres soles. No segundo dos artigos, e utilizando o telescopio ALMA, en Chile, os investigadores descubriron que o tres aneis de po están ’desaliñados’ entre si, e que o anel máis interno ’cambaléase’ enormemente na súa órbita. O equipo propuxo que un planeta moi novo, ou mesmo en plena formación, podería ser o responsable dese bamboleo ao alterar coa súa presenza a intrincada disposición do triplo anel de GW Orionis. De confirmarse, sería o primeiro destas características observado en toda a historia da Astronomía.

Agora, un terceiro equipo de astrónomos de varias Universidades de Estados Unidos, Canadá E Australia achegou aínda máis evidencia de que alí, en efecto, podería existir o tipo de planeta máis estraño do Universo: un mundo do tamaño de Xúpiter que orbita tres soles á vez. O novo estudo acaba de publicarse en Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Tres aneis brillantes de cor laranxa viran ao redor do estraño sistema estelar triplo GW Orionis - ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), S. Kraus & J. Bi; NRAO/AUI/NSF, S. Dagnello

Os investigadores puxeron a proba dúas hipóteses distintas: ou ben a ruptura nos aneis de GW Orionis formouse a partir da torsión xerada polo tres estrelas giratorias no centro do sistema, ou ben a ruptura apareceu ao formarse un planeta dentro dun dos aneis.

Segundo o estudo, non existe suficiente turbulencia nos aneis para que funcione a teoría da torsión estelar. Máis ben, os modelos suxiren que a presenza dun enorme planeta do tamaño de Xúpiter, ou quizais varios planetas, é a explicación máis probable da estraña forma e comportamento dos aneis. Jeremy Smallwood, da Universidade de Nevada e autor principal da investigación, asegura que podería ser "a primeira evidencia dun planeta circumtriple abrindo unha brecha en tempo real". Aínda que para iso, engade, serán necesarias novas observacións que confirmen a idea.

Lamentablemente, un hipotético observador situado nese planeta talvez non sería capaz de ver o tres soles no ceo. Segundo os investigadores, as dúas estrelas no centro do sistema, en efecto, móvense nunha órbita tan estreita que parecerían unha gran e única estrela, coa terceira virando á súa ao redor.

A pesar diso, se finalmente confírmase, a mera existencia deste mundo probaría que os planetas poden formarse baixo unha gama moito máis ampla de condicións do que os científicos pensaban.

FONTE: José M. Nieves/abc.es/ciencia