OS DILUVIOS VOLVERÁN Á TERRA

No pasado distante do noso planeta, houbo momentos en que os polos deixaron de existir e a temperatura media chegou a estar mesmo a decenas de graos por encima da actual. Unhas condicións que, dentro de varios centos de millóns de anos, volverán repetirse a medida que o Sol brille cada vez con maior intensidade.

Con todo, pouco se sabe sobre como se comportaron a atmosfera e o clima durante aqueles longos períodos de calor extrema. Por iso, un equipo de investigadores da Universidade de Harvard levou a cabo unha serie de simulacións. Nelas, acharon que a Terra puido experimentar entón intensos períodos de seca seguidos de enormes tormentas de miles de km de ancho, capaces de arroxar, en apenas unhas horas, ata medio metro de choiva.

"Se te fixas, en algures dos trópicos actuais sempre está a chover -explica Jacob Seeley, do Departamento de Ciencias da Terra e Planetarias de Harvard e primeiro asinante do artigo publicado en Nature-. Pero descubrimos que en climas extremadamente cálidos podería haber varios días sen choiva sobre unha gran porcentaxe do océano. E entón, de súpeto, unha tormenta masiva estalaría en case todo o dominio, arroxando unha enorme cantidade de choiva. Logo, todo acougaríase durante un par de días e o ciclo volvería repetirse".

"Este ciclo episódico de diluvios -afirma, pola súa banda, Robin Wordsworth, autor principal do estudo-, é un estado atmosférico novo e completamente inesperado". A investigación non só arroxa luz sobre o pasado distante e o futuro afastado da Terra, senón que tamén pode axudar a comprender os climas dos exoplanetas que orbitan estrelas distantes.

No seu modelo atmosférico, Seeley e Wordsworth aumentaron a temperatura da superficie oceánica ata os 54,4 graos, xa sexa agregando máis CO₂, (64 veces a cantidade actual na atmosfera), ou aumentando o brillo do Sol en aproximadamente un 10 por cento. E descubriron que a esas temperaturas empezan a suceder cousas sorprendentes na atmosfera.

Cando o aire preto da superficie vólvese extremadamente cálido, a absorción de luz solar polo vapor de auga atmosférica quéntao a pouca altura e forma o que se coñece como unha ’capa de inhibición’, unha barreira que evita que as nubes convectivas se neleven cara á atmosfera superior para formar nubes de choiva. Polo que toda esa evaporación queda ’atascada’ nas capas da atmosfera máis próximas á superficie.

Ao mesmo tempo, fórmanse nubes na atmosfera superior, por encima da capa de inhibición, a medida que a calor se vai perdendo no espazo. A choiva producida nesas nubes altas se evapora antes de chegar a terra, devolvendo toda esa auga ao sistema.

"É como cargar unha batería enorme -afirma Seeley-. Temos unha gran cantidade de arrefriado na atmosfera superior e unha gran cantidade de evaporación e quecemento preto da superficie, separados por esta barreira. E si algo logra atravesar esa barreira e permitir que a calor e a humidade da superficie entren na fría atmosfera superior, provocará unha enorme tormenta".

Todo iso, segundo o estudo, é exactamente o que sucede. Despois de varios días, o arrefriado evaporativo das tormentas de choiva da atmosfera superior erosiona a barreira, provocando un diluvio de varias horas. Na súa simulación, os investigadores observaron máis cantidade de choiva en seis horas da que producen algúns ciclóns tropicais na EE. UU. durante varios días.

Despois da tormenta, as nubes disípanse e a precipitación detense durante varios días mentres a batería atmosférica recárgase para dar lugar a un novo ciclo.

"A nosa investigación -continúa Seeley- demostra que aínda hai moitas sorpresas no sistema climático. Aínda que un aumento de 30 graos na temperatura da superficie do mar é moito máis do que se predí para o cambio climático causado polo home, empuxar os modelos atmosféricos a un territorio descoñecido pode arroxar pistas sobre o que a Terra é capaz de facer".

"Este estudo -conclúe Wordsworth- revelou unha nova física rica nun clima que, desde unha perspectiva planetaria, é só un pouco diferente ao da Terra actual. Expón grandes preguntas novas sobre a evolución climática da Terra e outros planetas, cuestións nas que traballaremos durante moitos anos".

FONTE: Jose Manuel Nieves/abc.es/ciencia