DESVELAN O MISTERIO MÁIS ANTIGO DA HISTORIA DO CLIMA

Un glaciar flúe cara ao océano en Groenlandia / NASA

O clima da Terra é un sistema en constante cambio. Ao longo da súa historia de 4.500 millóns de anos pasou por etapas moito máis cálidas que a actual e tamén máis xélidas. Os períodos glaciares e interglaciares estiveron sucedéndose nun ciclo de 40.000 anos desde sempre debido ás modificacións na órbita da Terra ao redor do Sol. O feito de que se mova debuxando unha elipse ou un círculo determina a cantidade de radiación solar que chega á superficie terrestre. Con todo, hai un millón de anos algo alterou esa cadencia. De súpeto pasou a ser de 100.000 anos. Este cambio coñécese como transición do Pleistoceno medio.

A comunidade investigadora leva décadas tratando de pescudar que sucedeu exactamente. Trátase dun dos maiores misterios da ciencia do clima. Recentemente publicouse na revista Proceedings of the National Academy of Sciences un estudo que propón unha nova teoría sobre a causa que alterou o ciclo. O artigo sostén que hai un millón de anos a Terra non experimentou ningún cambio orbital importante. Así que a orixe non está no espazo, senón no océano. Os autores propoñen que xusto nese momento produciuse un colapso na Circulación de Reversión Meridional do Atlántico (AMOC), da cal forma parte a corrente do Golfo que bombea calor cara a Europa.

Os investigadores analizaron núcleos de sedimentos nas profundidades do Atlántico sur e norte, onde circulaban antigas augas que deixaron un rexistro químico. "O que atopamos é que o Atlántico norte, xusto antes deste accidente, actuaba de maneira moi diferente ao resto da conca", dixo Maayan Yehudai, autor principal.

O que sucedeu é que os glaciares en terra empezaron a aumentar de tamaño propiciando un arrefriado global que bloqueou a circulación oceánica e que provocou que as idades de xeo pasasen a ser moito máis duradeiras. "Foi unha das transicións climáticas máis importantes e non a entendemos do todo. O noso descubrimento sitúa a orixe deste cambio no hemisferio norte e as capas de xeo que evolucionaron alí para impulsar este cambio cara aos patróns climáticos que observamos hoxe. Este achado indica que este crecemento e estabilización xusto antes do enfraquecemento da AMOC deu forma ao clima global", sostén Yehudai.

Ademais, como o propio investigador recoñece, o artigo ofrece unha proba case definitiva sobre o impacto que ten a corrente do Atlántico norte xa non só no hemisferio boreal, senón a nivel mundial. "Iste é un paso moi importante para comprender o cambio climático presente e futuro", apunta. A circulación oceánica responde os cambios climáticos e isto é xusto o que está a suceder. Nos últimos anos publicáronse traballos moi importantes que sinalan que a corrente do Atlántico norte atópase actualmente no seu estado máis débil en mil anos.

A orixe desta desaceleración moderna está vinculado coa liberación masiva de auga doce provocada polo cambio climático de orixe antropoxénico. O incremento das precipitacións e o desxeo de Groenlandia reducen a salinidade e, por tanto, a densidade da auga, inhibindo o afundimento e debilitando así o fluxo da corrente. "Se continuamos impulsando o quecemento global, o sistema da corrente do Golfo debilitarase aínda máis, entre un 34 e un 45 % para o 2100, segundo a última xeración de modelos climáticos. Isto podería achegarnos perigosamente ao momento de inflexión no que o fluxo se volve inestable", sostén o investigador Stefan Rahmstorf, do Instituto de Potsdam de Cambio Climático.

FONTE: Xavier Fonseca/lavozdegalicia.es