SOBRE AS DÚAS CARAS DA LÚA TAN DIFERENTES

O lado próximo da Lúa (esquerda) está dominado por vastos depósitos volcánicos, mentres que o lado afastado (dereita) ten moitos menos. Por que os dous lados son tan diferentes? Un novo estudo parece resolver ese misterio / Universidade de Brown.

A conca do Polo sur-Aitken na lúa formouse a partir dun impacto xigantesco hai uns 4.300 millóns de anos: ese impacto cambiaría radicalmente á Lúa e explicaría por que o lado escuro ou afastado do noso satélite natural vese tan diferente ao lado próximo, ou sexa o que podemos observar desde a Terra.

Unha nova investigación liderada por científicos da Universidade de Brown, en Estados Unidos, mostra como o impacto que creou a conca Aitken do Polo sur da Lúa, concretado hai aproximadamente 4.300 millóns de anos, está directamente relacionado co forte contraste na composición e aparencia entre os dous lados do satélite.

A cara da Lúa que apreciamos desde a Terra vese moi diferente daquela que esconde no seu lado máis afastado, coñecido como o seu lado escuro. Mentres o lado próximo está dominado polos chamados mares lunares, extensas “manchas” de cor escura que pertencen a vellos fluxos de lava, o lado máis afastado está virtualmente desprovisto desas características. Esta gran diferenza entre as dúas metades do noso único satélite natural é un dos misterios máis perdurables relacionados coa Lúa.

Segundo unha nota de prensa, o novo estudo publicado recentemente na revista  Science Advances revelou que a antiga colisión no polo sur da Lúa cambiou por completo os patróns de convección no manto lunar, integrando unha serie de elementos produtores de calor no lado próximo do satélite. Estes compoñentes desempeñaron un papel crucial na creación do enorme mar lunar, que pode observarse desde o noso planeta.

Na Terra, os procesos de convección do manto provocan que o manto quente elévese desde a parte máis profunda, mentres que o manto que se vai arrefriando afúndase, creando unha corrente de convección. Este tipo de correntes son as responsables dos movementos das placas da codia terrestre: na Lúa, con elementos e dinámicas diferentes, tamén se rexistra un proceso similar. O forte impacto que se concretou hai miles de millóns de anos produciría un cambio abrupto e radical neses procesos.

De acordo aos investigadores, liderados polo científico Matt Jones, xa se sabía que os grandes impactos como o que formou a conca do Polo sur-Aitken xeran moita calor. Pero a pregunta é como afectou esa calor á dinámica interior da Lúa. Nas conclusións da súa investigación, os especialistas lograron demostrar que no momento en que se formou a conca practicamente todos os elementos produtores de calor concentráronse no lado próximo. En consecuencia, isto provocou o derretemento do manto e produciu os fluxos de lava, cuxos vestixios vemos hoxe na superficie lunar.

Vale lembrar que a conca do Polo sur-Aitken é unha das maiores estruturas de impacto do Sistema Solar, superada unicamente pola Conca Borealis do planeta Marte. Posúe un diámetro de 2.500 quilómetros e unha profundidade de 12 quilómetros. Un cráter de impacto, tamén coñecido como astroblema, é a depresión no terreo que produce o impacto dun meteorito na superficie dun corpo planetario, a condición de que o mesmo estea dotado dunha superficie sólida.

Se temos en conta que a circunferencia da Lúa é de pouco menos de 11.000 quilómetros, isto significa que a conca esténdese ao longo de case unha cuarta parte do satélite. Segundo un artigo publicado en Universe Today, os investigadores cren que o impacto masivo crearía unha enorme columna de calor, que se propagou a través do interior lunar.

Desta forma, un conxunto de elementos de terras raras e outros compoñentes produtores de calor concentráronse no lado próximo da Lúa. Esa concentración contribuíu ao vulcanismo que creou as chairas volcánicas no lado próximo. Toda esa calor permitiría que esa parte da Lúa seguise sendo volcánica, mesmo moito despois de que o resto do satélite arrefriárase.

A hipótese relaciónase cos achados producidos a partir da década de 1960 polas misións soviéticas e o programa Apolo de Estados Unidos na Lúa, que verificaron unha abundancia de potasio, elementos de terras raras, fósforo e torio ao redor de Oceanus Procellarum, a maior das chairas volcánicas ao lado próximo: ao mesmo tempo, comprobaron que esa concentración de elementos é escasa noutras partes da Lúa.  

FONTE: Pablo Javier Piacente/farodevigo.es/tendencias21