SABÍAS QUE... A TERRA EXISTE GRACIAS A SATURNO

O noso sistema solar é un lugar bastante ordenado. As órbitas dos planetas, Mercurio, Venus, a Terra, Marte, Xúpiter, Saturno, Urano e Neptuno, tenden a ser circulares e atópanse no mesmo plano, a diferenza das órbitas altamente excéntricas de moitos exoplanetas. Co lonxe que están os xigantes gaseosos con respecto á Terra (Saturno atópase a uns 1.300.000.000 quilómetros de distancia da Terra), todo parecería indicar que non afectarían demasiado ao noso planeta.

Estariamos a errar nesta afirmación, xa que mesmo con distancias tan colosais entre eles, todos os planetas do sistema solar están conectados entre si e Saturno é realmente importante para a Terra. É máis, sen Xúpiter e Saturno orbitando máis aló do noso mundo azul, é posible que a vida non puidese afianzarse no noso planeta, segundo suxeriron as simulacións informáticas levadas a cabo no pasado para estudar como o cambio das órbitas destes dous planetas xigantes poderían afectar á Terra.

Non é unha sentenza baladí. Saturno e Xúpiter axudaron moito a dar forma ao sistema solar tal e como o coñecemos e se non existisen, a vida no noso planeta non sería posible nun principio.

Debémoslle a Saturno contar coas temperaturas tan agradables coas que gozamos na Terra. Se a órbita do xigante gaseoso dos aneis fose lixeiramente diferente, a órbita da Terra tamén podería alongarse moito, como a dun cometa de período longo. A órbita da Terra é tan case circular que a súa distancia ao Sol só varía entre 147 e 152 millóns de quilómetros (é apenas un 2%). A diferenza entre o punto máis afastado e o máis próximo é moi pequena.

E é que a gravidade de todos os planetas interactúa entre si e afecta as súas órbitas, especialmente cos máis grandes, como Saturno. Mover a órbita de Saturno un 10% máis, por exemplo, interrompería esta órbita circular ao crear unha resonancia e provocando que a do noso planeta estirásese en decenas de millóns de quilómetros, o que provocaría que a Terra pasase parte do ano fóra da zona habitable, xusto esa rexión onde as temperaturas son adecuadas para que se forme auga líquida (tamén coñecida como zona de Riciños de Ouro). É posible que a vida non fose capaz de soportar as condicións cambiantes de temperatura durante un período tan longo de tempo. E os primeiros organismos non poderían sobrevivir.

E non, a zona de Riciños de Ouro non é unha área moi ampla que digamos. Se movésemos a Terra só un 5% máis lonxe do Sol, xa quedariamos fóra da zona habitable.

“Nalgún momento, a excentricidade dun planeta afecta o seu potencial para albergar vida, pero é difícil dicir onde está ese límite. Un planeta cunha órbita entre a distancia da Terra ao Sol e a de Mercurio sería bastante diferente da Terra, di, pero non creo que impida que se orixine a vida”, explicou Rory Barnes da Universidade de Washington (EE. UU.).

Aínda que a circularidade das órbitas de cada planeta fluctúa co tempo, unha órbita moi alongada nun planeta posibilitarían que mesmo este escapase da gravidade do Sol. Se Saturno sufrise unha inclinación de 20 graos da súa órbita, podería acabar expulsando a Marte do sistema solar. Para a Terra faría falta unha inclinación un pouco maior: 30 graos. Pero o seu destino sería o mesmo.

Estas forzas dominantes que representan Saturno e Xúpiter entregaron parte da auga que agora enche os nosos océanos. De feito, é posible que mesmo Xúpiter xogase un papel crucial na extinción dos dinosauros relacionada co asteroide que hai uns 65 millóns de anos, impactou no noso planeta nun evento que marcou o fin da era dos dinosauros e o comezo do reinado dos nosos devanceiros mamíferos. Sen Xúpiter, os seres humanos poderían non existir.

É incrible pensar que cambios tan pequenos no sistema solar poderían cambiar o noso mundo para sempre, e que nós, a día de hoxe, non estariamos aquí. O noso caso é atípico.

FONTE: Sarah Romero/muyinteresante.es/ciencia