MONGOLARACHE JURASSICA: A ARAÑA XIGANTE DO XURÁSICO

Describiuse orixinalmente, en 2011, como unha especie do xénero Nephila, coñecidas como arañas de seda de ouro pola cor dos seus fíos. Son as arañas tecedoras máis grandes da actualidade cunha envergadura contando as súas patas que pode alcanzar os 15 centímetros e adoitan habitar as rexións tropicais e subtropicais, onde son capaces de producir unha tea de araña de ata 1,5 metros de diámetro. Con todo, a comparativa con outro fósil achado posteriormente, fixo que os investigadores decidisen cambiar o xénero da araña fosilizada.

O fósil holotipo é o dunha femia adulta conservada case por completo de maneira comprimida en rochas sedimentarias froito da cinza expulsada por unha actividade volcánica.

Viviu hai 165 millóns de anos, é dicir a mediados do Xurásico, polo que conviviu cos dinosauros. Con esta cronoloxía, tamén é o fósil de araña máis antigo coñecido. O seu corpo mide uns 24,6 milímetros e as súas patas dianteiras alcanzan os 56,5 milímetros de lonxitude. Un estudo de 2013 analizou o fósil dun macho da mesma especie, foi entón cando xurdiron as dúbidas acerca da correcta clasificación da araña entre os xéneros Mongolarachne e Nephila. Este segundo fósil tiña un corpo de 16,54 milímetros e patas de ata 58,2 milímetros.

É unha sorte que os investigadores puidesen facerse con dous fósiles tan extraordinariamente ben conservados de arañas xa extintas, debido a que os seus delicados corpos adoitan descompoñerse antes de fosilizar:

“Non só ves os pelos nas pernas, senón pequenas cousas como os tricobotrios, que son moi, moi finos. Úsanse para detectar vibracións do aire. Hai un grupo moi distinto deles e teñen un tamaño moi distinto”. Así o expresaba o profesor Paul A. Selden, do Instituto Paleontolóxico e Departamento de Xeoloxía da Universidade de Kansas, que encabeza os estudos acerca desta especie de araña que tivo que ser cambiada de xénero.

O fósil da femia atopouse en 2005 na Formación Jiulongshan, no condado de Ningcheng, ao noroeste de China. Foi visto por agricultores da zona interior de Mongolia, que puxeron sobre aviso aos expertos.

Con todo, non foi ata 2011 cando se publicou na revista Biology Letters os resultados da investigación, debido á gran dificultade que supuxo analizar e clasificar o fósil da araña. Foi entón cando lle viron un maior parecido ao grupo de arañas Nephila, polo que nomearon á nova especie como Nephila jurassica dado o período ao que pertence o fósil.

Dous anos despois da publicación, en 2013, os investigadores acharon outro fósil da mesma especie, esta vez un macho. O novo achado permitiu entón comparar o fósil da femia con outro da súa mesma especie, o cal axuda moito aos especialistas. Aínda que, as evidencias observadas no segundo fósil só fixeron complicar a vida ao equipo de investigación.

O macho presenta un tamaño moi similar ao da femia, unha característica que non coincide coas arañas actuais do xénero Nephila, as cales teñen un dimorfismo sexual notable xa que as arañas femias son diferentes e bastante máis grandes que os machos: “O macho non pode acomodarse en Nephilidae debido á súa morfoloxía pedipalpo, polo que se erixe o novo xénero Mongolarachne e a familia Mongolarachnidae para a especie”.

A historia da paleontoloxía está chea de exemplos similares a iste, no que as interpretacións orixinais son modificadas ou totalmente anuladas polo descubrimento de novos materiais que proporcionan datos e evidencias imposibles de coñecer con anterioridade. En concreto, o dimorfismo sexual xa lla xogou aos investigadores encargados de clasificar aos moas xigantes de Nova Zelandia. O tamaño das femias era tan superior ao dos machos que, nun principio, tomáronse por especies distintas que hoxe día téñense pola mesma. Normalmente pasan anos para que a ciencia atopa nova información que permita cambiar e mellorar este tipo de clasificacións, pero no caso destas arañas prehistóricas, foi curioso vivir o cambio de xénero grazas ao achado de restos fósiles acontecidos na mesma década.

A nova clasificación, propón estas rañas fosilizadas como un xénero máis próximo a Deinopis, coñecida como as arañas cara de ogro. Estes animais teñen unha dieta carnívora e cazan cun método curioso. No canto de tecer unha tea na que caen as súas presas, estas envólvense a tea de araña ao redor das súas propias patas para lanzarse a cazar e despregan o seu pegañento fío para atrapar ao voo ás súas presas.

Non podemos descartar en absoluto (de feito sería o idóneo) que novos materiais fósiles atopados acheguen máis información e a descrición destas arañas do xurásico volva cambiar. Que dúbida cabe: a paciencia é a nai da ciencia.

FONTE: Fran Navarro/muyinteresante.es/ciencia