DESCOBREN DÚAS SUPERTERRAS PRÓXIMAS E UNHA DELAS PODERÍA SER HABITABLE

 Na ilustración, unha estrela rodeada de varios exoplanetas / Gabriel Pérez Díaz, SMM (IAC)

Un equipo internacional de investigadores acaba de anunciar o descubrimento de dúas superterras que orbitan ao redor de LP 890-9, unha estrela pequena e fría que se atopa a uns 100 anos luz da Terra. Despois da famosa TRAPPIST-1, a estrela é a segunda máis fría achada ata o de agora con planetas. O achado publicouse na revista Astronomy & Astrophysics.

O planeta máis interno do sistema, chamado LP 890-9b, é aproximadamente un 30 % máis grande que a Terra e completa unha órbita ao redor da estrela en apenas 2,7 días. Este primeiro mundo xa fora clasificado como ’candidato a planeta’ pola misión espacial TESS (Satélite de Sondaxe de Exoplanetas en Tránsito) da NASA, que busca exoplanetas ao redor de estrelas próximas.

Agora, o candidato foi confirmado e caracterizado polos telescopios SPECULOOS (Procura de Planetas Habitables en tránsito de Estrelas Ultra Frías). Os investigadores aproveitaron a ocasión para buscar tamén outros posibles planetas ao redor da mesma estrela que TESS puidese pasar por alto.

"TESS -explica Laetitia Delrez, da Universidade de Lieja e autora principal do artigo- busca exoplanetas utilizando o método do tránsito, ao monitorear o brillo de miles de estrelas simultaneamente, en busca de atenuacións leves que poderían ser causadas por planetas que pasan por diante delas. Con todo, a miúdo é necesario un seguimento con telescopios terrestres para confirmar a natureza planetaria dos candidatos detectados e refinar as medicións dos seus tamaños e propiedades orbitais".

O devandito seguimento é especialmente importante no caso de estrelas moi frías, como LP 890-9, que emiten a maior parte da súa luz no infravermello próximo e que quedan fóra das capacidades dos instrumentos de TESS. Con todo, os telescopios do proxecto SPECULOOS, instalados no Observatorio Paranal de ESO en Chile e na illa de Tenerife, están optimizados para observar este tipo de estrelas con alta precisión, grazas a cámaras moi sensibles que actúan precisamente no infravermello próximo.

"O obxectivo -di pola súa banda Michaël Gillon, investigador principal do proxecto SPECULOOS- é buscar planetas terrestres potencialmente habitables que transiten por algunhas das estrelas máis pequenas e frías da veciñanza solar, como o sistema planetario TRAPPIST-1, que descubrimos en 2016. Esta estratexia está motivada polo feito de que devanditos planetas resultan particularmente adecuados para estudos detallados das súas atmosferas e para a procura de posibles rastros químicos de vida con grandes observatorios, como o Telescopio Espacial James Webb".

As novas observacións de LP 890-9 demostraron ser un éxito, xa que non só confirmaron o primeiro planeta, senón que lograron detectar tamén un segundo planeta previamente descoñecido. Chamado LP 890-9c (e rebautizado como SPECULOOS-2c polos astrónomos de SPECULOOS), é similar en tamaño ao primeiro (ao redor dun 40% máis grande que a Terra) pero ten un período orbital máis longo, duns 8,5 días, o que lle sitúa na denominada ’zona habitable’ da súa estrela.

Segundo explica Amaury Triaud, profesor de Exoplanetología na Universidade de Birmingham e líder do Grupo de traballo SPECULOOS que programou as observacións, "a zona habitable é un concepto segundo o cal un planeta con condicións xeolóxicas e atmosféricas similares á Terra tería unha temperatura superficial que permite que a auga permaneza en estado líquido durante miles de millóns de anos. O cal nos dá licenza para observar máis e pescudar se o planeta ten unha atmosfera e, de ser así, estudar o seu contido e avaliar a súa habitabilidade".
A atmosfera, seguinte paso

O seguinte paso, en efecto, será estudar a atmosfera do planeta con outros instrumentos, por exemplo o Telescopio Espacial James Webb. De feito, LP 890-9c é o segundo obxectivo máis favorable entre os planetas terrestres potencialmente habitables coñecidos ata o momento, só superado polos mundos de TRAPPIST- 1 (dos cales o profesor Triaud tamén foi codescubridor).

"É importante -agrega o científico- detectar tantos mundos terrestres amornados como sexa posible para estudar a diversidade de climas de exoplanetas e, finalmente, estar en condicións de medir con que frecuencia podería xurdir a bioloxía no Cosmos".

FONTE: José Manuel Nieves/abc.es/ciencia