LEONARDO TORRES QUEVEDO: O XENIO ESPAÑOL OLVIDADO

 

Enxeñeiro de camiños e inventor español. Neste ano (o 28 de decembro) cumpríronse 152 anos do nacemento de Leonardo Torres Quevedo, pero a pesar de ser “o máis prodixioso inventor do seu tempo”, debería ser considerado como un xenio nas sombras da narrativa histórica, por mor da fama de nación desentendida da ciencia que tiña España na época que el viviu (finais do século XIX e os inicios do XX). O menosprezo á ciencia española e os seus protagonistas, deuse non só no estranxeiro, senón tamén no noso propio país.

Leonardo Torres Quevedo naceu en 1852 en Santa Cruz de Iguña, Cantabria. Realizou os seus estudos superiores de enxeñería en Bilbao (e completounos en París); e posteriormente entrou na prestixiosa Escola de Enxeñeiros de Camiños, Canles e Portos de Madrid alá por 1871. En 1889 instalaríase definitivamente en Madrid, onde puido coñecer de preto o progreso científico do país.

A súa destreza académica foi evidente desde o principio e posteriormente a súa carreira abarcou varios campos, incluídas as matemáticas, a enxeñería e a aeronáutica. De feito, non só foi un gran inventor, senón que o seu traballo é considerado precursor da cibernética, do cálculo analóxico e da informática.

Repasamos algúns dos seus múltiples inventos:

* Teleférico: O ’transbordador’, segundo Torres Quevedo “un vehículo que suca os aires, suspendido de cables, entre dous puntos elevados do terreo”. A súa primeira patente foi presentada en Suíza no ano 1890 aínda que foi rexeitada. Non parou no seu empeño e seguiu perseguindo os seus soños. Precisamente é o transbordador co que millóns de persoas sobrevoaron as cataratas do Niágara en Canadá (a uns 236 metros sobre o nivel do mar). Era o primeiro teleférico ou trasbordador de pasaxeiros construído no mundo. Así é: un teleférico bilbaíno en Niágara. Inaugurouse o 8 de agosto de 1916 e, desde entón, transportou a máis de dez millóns de turistas sobre un tumultuoso remuíño do río.

As contribucións de Torres Quevedo ao seu desenvolvemento foron cruciais. Os seus deseños melloraron a estabilidade e seguridade destes sistemas, permitindo cubrir distancias máis longas, incluída a espectacular instalación a través das Cataratas do Niágara. Isto non só demostrou o seu talento en enxeñería senón tamén a súa habilidade para realizar demostracións espectaculares de tecnoloxía. Foi unha iniciativa da Sociedade de Estudos e Obras de Enxeñería, formada por enxeñeiros e capitalistas de Bilbao. A día de hoxe segue funcionando sen accidentes, circulando a 60 metros de altura e percorrendo 580 metros suspendido en seis cables.

* O Xadrecista: O primeiro xogo de computador da historia. Desenvolto en 1912, foi o primeiro xogo no que se podía xogar xadrez contra un humano. Máquina vs humano. O que distinguiu a este invento de moitos outros foi a súa capacidade de funcionar sen intervención humana, grazas a relés electromecánicos. Presentouse oficialmente na Feira de París de 1914 e para moitos, foi o primeiro autómata capaz de xogar xadrez da historia. Este invento non só mostrou o dominio de Torres Quevedo sobre os sistemas mecánicos e eléctricos, senón que tamén sentou as bases para a programación informática e a intelixencia artificial do futuro. Este momento axudou a que a súa figura e fama estendésense a nivel internacional.

 * O Telekino: O primeiro mando a distancia da historia. Quizá un dos seus inventos máis futuristas foi leste. Bautizado como Telekino, é considerado o primeiro dispositivo de control remoto. Presentado en París en 1903 na Academia de Ciencias de París, este artefacto estaba destinado a controlar dirigibles e outros vehículos a distancia. Conseguiu a patente ese mesmo ano en España, Francia, Estados Unidos e Gran Bretaña. Como funcionaba? Utilizando ondas electromagnéticas, que permitía aos operadores executar comandos a distancia, unha tecnoloxía que desde entón volveuse omnipresente en todo o noso mundo, desde drons ata aparellos electrónicos domésticos. O telekino é, sen dúbida, outro fito na historia da enxeñería a nivel mundial.* Calculadora mecánica : Máquinas algebraicas a principios do século XX. Torres Quevedo desenvolveu unha serie de máquinas capaces de realizar operacións algebraicas de forma automática. Estes dispositivos ou máquinas calculadoras podían resolver ecuacións ata de segundo grao. Eran artefactos analóxicos que funcionaban asignando cantidades a rotacións de determinados eixos ou outras magnitudes físicas como valores eléctricos ou electromagnéticos; isto é, resolvendo matemáticas con física. O seu traballo nesta área precedeu e influíu significativamente nos desenvolvementos posteriores da informática dixital. 

A pesar das súas monumentais contribucións á tecnoloxía, Leonardo Torres Quevedo segue sendo relativamente descoñecido en España, eclipsado quizá pola enorme amplitude do seu traballo, que tocaba as máis variadas disciplinas.Leonardo Torres Quevedo faleceu en Madrid o 18 de decembro de 1936 aos 83 anos na súa casa de Madrid cando quedaban uns días para celebrar os seus 84 aniversarios.

FONTE: Sarah Romero/muyinteresante.es/ciencia     Imaxe: es.wikipedia.org