SABÍAS QUE... POR QUE AS PELOTAS DE TENIS SON AMARELAS?

O tenista Carlos Alcaraz lanza a pelota cara ao público tras a súa vitoria contra o serbio Laslo Djere durante o torneo individual masculino o 11 de maio de 2025 en Roma, Italia / Dan Istitene (Getty Images)/elpais.com

Tras a derrota de Carlos Alcaraz na final de Wimbledon asáltannos varias cuestións que teñen que ver coa ciencia e a súa relación co tenis, deporte no que a física xoga un papel fundamental se contemplamos magnitudes como velocidade, desprazamento e masa.

Con todo, en primeiro lugar, imos preguntarnos por que as pelotas de tenis son amarelas, para ser exactos do amarelo denominado amarelo óptico. Trátase dunha curiosidade que nos devolve ao Wimbledon de finais dos anos sesenta, cando os partidos de tenis empezáronse a retransmitir en cor e o coñecido narrador científico David Attenborough era, por aquel entón, encargado das retransmisións da BBC británica. Coa chegada da cor ás televisións, a pelota branca supoñía confusión; resultaba pouco visible nas pantallas. Ante un problema complexo a primeira vista, David Attenborough deu cunha sinxela solución: utilizar unha pelota amarela.

Con todo, a solución non se aplicou de maneira inmediata ata 1972, cando a pelota branca deixou de ser utilizada e, no seu lugar, empregouse a pelota de cor amarela, debutando no US Open de 1973; pero o máis paradoxal foi a resistencia dos ingleses para utilizalas en Wimbledon ata 1986.

Agora vaiamos á Universidade de Pennsylvania, en Filadelfia (EE UU) onde o físico Howard Brody non só impartía clases, senón que esculcaba no tenis e a súa relación coa física. No seu libro Tennis Science for Tennis Players (1987), Brody sérvese da física para resolver moitos dos misterios que hai detrás das grandes xogadas.

Foron anos de estudo os que levaron a Brody a converterse nunha eminencia no tema. Todo empezou a finais da década dos setenta, durante unhas vacacións en Florida, cando viu a un tenista xogando cunha raqueta de gran tamaño. Brody fíxose con ela, comproulla e examinouna no laboratorio igualque se examina unha cepa de virus ou un sistema físico descoñecido: a fondo.

Mediu a velocidade de rebote da pelota nas distintas zonas de impacto, chegando á conclusión de que é maior cando o impacto ocorre preto do pescozo da raqueta, e vai diminuíndo a medida que o impacto se aproxima ao extremo superior. Isto, coa raqueta inmóbil; pero cando a raqueta móvese e deixa de estar estática, a relación entre ambas as velocidades de rebote depende do tipo de movemento do brazo.

Con estas curiosidades científicas, Brody empezouse a facer popular. Grazas ao tenis conseguira un camiño, unha especialización máis aló do estudo da física de partículas ao que se entregaría coas primeiras colisións de hadróns no CERN. Pero só por un curto espazo de tempo. Deixou o seu posto como científico na fronteira franco-suíza para volver á súa praza de profesor universitario en Pennsylvania e seguir experimentando coa raqueta. A súa paixón polo tenis, deporte que relacionou ao extremo coa física, absorbeuno para sempre.

Howard Brody morreu un verán de hai dez anos, cando Alcaraz era un crío recentemente chegado de París, tras asistir como espectador ao torneo de tenis onde, anos despois, revalidou o trono parisiense tras a final máis longa da historia.

FONTE: Montero González/elpais.com/ciencia