SABÍAS QUE...

SABÍAS QUE... POR QUE ALGUNHAS PERSOA TEÑEN O PELO RIZO E OUTRAS LASO?

Laso, ondulado, crecho, rizado… e así ata, polo menos, vinte tipos diferentes de pelo. Un estudo recente demostrou que o 45% da poboación caucásica en Europa loce un pelo liso, un 40% ten pelo ondulado e un 15% rizo pechado.

A pesar de todo, o pelo rizado é un trazo dominante nos caucásicos, fronte ao xeito liso, que é recesivo, o que significa que, se unha persoa con pelo rizado únese a outra con pelo liso, o máis común é que o pelo dos seus fillos sexa rizado.

O cabelo rizado, ademais, é un símbolo da creatividade e autenticidade, xa que cada rizo é único, ten a súa propia textura e forma. Agora ben, de que depende que o noso pelo sexa rizado ou liso?

A grandes liñas, os nosos cabelos están formados por dúas seccións concéntricas, unha externa, tamén chamada cutícula, que serve de protección e que está formada por células mortas que se superpoñen, e outra interna, na que se atopan os pigmentos que dan cor ao noso pelo e a maior parte da queratina.

É precisamente esta proteína, a queratina, a que proporciona a forma do noso pelo. Trátase dunha molécula fibrosa que se une con outras proteínas similares a través de ligazóns químicas. Se estes dispóñense formando un ángulo recto (as queratinas sitúanse paralelas entre si) o pelo é liso, mentres que se se dispoñen de forma diagonal as fibras de queratina adquiren forma espiral, a cal se traduce nun cabelo rizado.

A todo isto, hai que engadir a predisposición xenética, o xene TCHH, encargado de xerar unha proteína chamada tricohialina, que se atopa nas células que conforman cada folículo e que determina de forma importante a resistencia e a forma da raíz do pelo.

Os científicos defenden que o feito de que a maior densidade do cabelo atópase na cabeza explícase a partir do desenvolvemento da postura bípeda. Ao camiñar ergueitos sobre dúas patas, a cabeza é a zona do corpo máis exposta á radiación solar e unha cobertura de pelo actúa como método de protección para evitar problemas relacionados coa insolación.

Desde o punto de vista evolutivo, ter o pelo rizado era unha vantaxe. E é que este tipo de coiro cabeludo protéxenos mellor da radiación solar, tal e como demostraron algúns estudos científicos. Ademais, o pelo rizado non se esmaga contra a pel cando está mollado, o que tamén representa unha vantaxe en condicións de calor que poden facer suar aos humanos.

Outra vantaxe adicional radica na resistencia e durabilidade, fórmaa espiral dos rizos proporciona forza e elasticidade ao cabelo, o que se traduce en que sexa menos propenso a romper. Esta resistencia natural foi especialmente beneficiosa para as poboacións que dependían do cabelo como protección fronte a agresións externas e como indicador de saúde.

Entón, se o pelo rizado ten tantas vantaxes, por que xurdiu o pelo laso? Evidentemente, debe proporcionar algunha vantaxe biolóxica relacionada co benestar do cabelo. Un feito aceptado pola maioría da poboación é que o cabelo aceitoso é normalmente laso, e que son poucas as persoas que teñen cabelo rizado e aceitoso.

Isto débese a que se necesita máis tempo para que os aceites do corpo cabeludo móvanse cara abaixo e hidraten ben toda a fibra, en comparación cunha fibra recta.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia

SABÍAS QUE... POR QUE A COMIDA QUEDA PEGADA AO CENTRO DAS TIXOLAS?

A tixola é, sen ningunha dúbida, un dos utensilios de cociña máis empregados no mundo debido á súa enorme versatilidade. Moi posiblemente para atopar o alumeamento da súa invención témonos que remontar ata o descubrimento do lume, cando a cocción da carne converteuse nunha necesidade.

É probable que os nosos antepasados utilizasen inicialmente como tixolas instrumentos tan básicos como cuncos de pedra e morteiros, que apoiaban directamente sobre o lume e que non tiñan unha forma definida.

Co paso do tempo foise xestando a necesidade de fabricar un aparello que se puidese colocar directamente sobre as brasas, quizais amarrado a unha cadea para que non envorcase e puidésese retirar sen perigo, ou ben colocado sobre un trípode situado encima do lume.

Na súa curta vida pasou de ser un luxo inaccesible ata un elemento indispensable dos nosos fogares

En calquera caso, atribúese aos romanos a invención da primeira tixola, a cal foi fabricada en bronce. Este é precisamente o material das tixolas atopadas nas ruínas arqueolóxicas de Pompeya e Herculano.

Se prestamos agora atención á superficie das tixolas modernas, aínda que nos parezan totalmente lisas, non o son, na súa superficie hai pequenos ocos, microscópicas fisuras a través das cales a comida pégase, de forma similar á sucidade que queda atrapada na sola dos nosos zapatos. Para evitar esa adherencia temos que usar aceite, unha substancia graxa que favorece que os alimentos escorreguen.

Desde un punto de vista científico, o motivo polo cal se pegan os alimentos é a convección termocapilar. Consiste, basicamente, en que ao quentar a tixola desde abaixo xérase un gradiente de temperatura na capa de aceite, de forma que a tensión superficial diminúe a medida que aumenta a temperatura.

Esta diminución da tensión superficial non é homoxénea, afástase desde o centro do recipiente, onde a temperatura é máis alta, cara á periferia, onde é relativamente inferior.

Un gradiente que, á súa vez, crea unha convección termocapilar que empuxa o aceite cara a fóra, polo que a capa de aceite no medio da tixola será máis fina e deixará unha fisura. Pois ben, é precisamente alí onde a comida quedará pegada.

É precisamente este mecanismo o que explica por que a comida pégase máis nas tixolas vellas que nas novas, nas que o uso repetido provocou máis fisuras, e por que despois de cada limpeza as gretas vólvense un pouco máis grandes, permitindo unha maior adherencia dos alimentos.

Un método para evitar que a comida se pegue é engadir maior cantidade de aceite, xa que crea unha capa protectora máis grosa entre a superficie da tixola e a comida.

Ademais, o aceite pode alcanzar elevadas temperaturas sen evaporarse, permanecendo durante todo o proceso de cociñado.

Durante séculos as tixolas apenas evolucionaron, a gran revolución produciuse na década dos sesenta do século XX, coa aparición dos materiais antiadherentes, que usan a mesma estratexia que o aceite, crear unha capa protectora. Conségueno ao recibir un tratamento especial con politetrafluoroetileno, un polímero que é máis coñecido como teflón.

Esta substancia química está formada por unha longa cadea de átomos de carbono unidos, cada un deles, a dous átomos de flúor. É precisamente este vínculo, entre carbono e flúor, o que impide que se poidan pegar os alimentos.

Como curiosidade, o primeiro uso que se deu ao teflón foi o de selar os tubos que contiñan o uranio no Proxecto Manhattan (un proxecto de investigación e desenvolvemento levado a cabo durante a segunda guerra mundial que produciu as primeiras armas nucleares, liderado polos Estados Unidos co apoio do Reino Unido e do Canadá). Quen ía pensar naqueles momentos que terminaría nas nosas cociñas?

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia       Imaxe: puertasde castilla.org

SABÍAS QUE... Como consegue o teu frigorífico crear un ‘microclima’ frío no seu interior?

O frigorífico converteuse nun elemento imprescindible nas cociñas modernas, non só pola súa capacidade para conservar os alimentos, senón tamén porque nos permite ter a man unha gran variedade de alimentos en calquera momento e facilítanos a planificación das comidas, aforrándonos tempo e diñeiro.

O seu funcionamento é complexo, pero baséase nun principio moi sinxelo: extraer calor do interior para manter unha temperatura constante inferior á do ambiente. Un sistema que, por certo, xa coñecían gregos e romanos, e que conseguían amontoando neve en buracos escavados no chan, que estaban illados con palla e ramas.

Basicamente, os refrixeradores teñen cinco compoñentes: o compresor, que é o motor que impulsa o ciclo de refrixeración; un condensador que disipa calor ao ambiente; unha válvula de expansión que reduce a presión e provoca a súa evaporación; o evaporador, que absorbe a calor do interior e, finalmente, o refrixerante, a substancia química que circula polo circuíto.

O ciclo de refrixeración comeza no compresor, que bombea un líquido a través dun circuíto pechado, de modo que a medida que o líquido avanza polo compresor, tanto a súa presión como a súa temperatura aumentan.

O refrixerante quente pasa a través do condensador (un serpentín situado na parte traseira do refrixerador) onde hai unha serie de tubos serpenteantes que liberan a calor ao ambiente. En Román paladino, o condensador encárgase de disipar a calor expulsada polo frigorífico.

A presión do líquido redúcese a medida que pasa a través da válvula de expansión, o que fai que o líquido se evapore e absorba calor do interior do refrixerador.

O refrixerante (un gas frío a baixa presión) circula a través do evaporador, unha especie de serpentín situado no interior do compartimento frigorífico que, ao absorber calor, arrefría os alimentos á temperatura adecuada. O evaporador dispón dun ventilador que axuda a distribuír o frío de maneira uniforme.

Finalmente, o refrixerante (quente e en estado gasoso) regresa ao compresor e comeza un novo ciclo, que se repite constantemente ata que o termostato dá unha orde de parada ao compresor, que é o momento no que o frigorífico alcanzou a temperatura desexada e o líquido deixa de fluír a través do sistema.

É moi importante que o gas refrixerante utilizado sexa un composto químico especializado, como o freón ou o R134a, xa que teñen propiedades de transferencia de calor moi eficientes, ademais de ser respectuosos co medio ambiente.

Aínda que o primeiro frigorífico eléctrico non se comercializou ata 1.913 da man da Fred W Wolf Company, este electrodoméstico xa contaba cunha longa traxectoria ás súas costas. Un dos primeiros fitos tivo lugar cando en 1.748 William Cullen, un científico escocés, descubriu o principio da refrixeración artificial, segundo o cal a rápida evaporación dun líquido a gas ten un efecto refrescante.

A pesar de todo, aínda pasarían máis de cincuenta anos antes de que un inventor estadounidense (Oliver Evans) patentase un sistema de refrixeración por compresión de vapor.

A mediados do século XIX, o Dr. John Gorrie utilizou o sistema de refrixeración mecánica para arrefriar as habitacións dos pacientes con febre amarela e baixar a súa temperatura corporal. Precisamente a partir deste refrixerante introduciuse nas industrias cervexeiras a refrixeración por compresión de vapor, que aínda se utiliza na actualidade.

FONTE: Isabella Isabella/24noticias.org

SABÍAS QUE... SE O LEÓN É O REI DA SABANA, QUE ANIMAL É O REI DO DESERTO?

O león, o rei da sabana / Giles Laurent/Wikimedia

O león é un dos animais máis maxestosos que existen. O mal chamado rei da selva, porque, en realidade, a maioría dos leóns habita na sabana africana, algunhas poboacións penétranse nos desertos de Karoo, Kalahari e Namib, e unha pequena poboación illada e en perigo crítico vive no Bosque de Gir, en India.Se concedemos ao león o merecido título de rei da sabana en África, poderiamos preguntarnos que animais ‘reinan’ noutras contornas onde o león non chega a entrar, por exemplo: os desertos tropicais do hemisferio Norte, zona coñecida como cinto desértico afroasiático, representados polo de Arabia, o de Registán, o de Karakum ou o gran deserto do Sahara. Con máis de 9 millóns de quilómetros cadrados, este último, situado no terzo norte de África desde o Atlántico ata o Mar Vermello, é o segundo deserto máis extenso do mundo despois da Antártida, e o maior dos desertos cálidos. Que animal podería considerarse o rei de tan inhóspito lugar?Se consideramos o exemplo do león como modelo, podemos conceder o ‘reinado’ dunha contorna á especie que cumpra cun rol similar ao que cumpre o gran félido na sabana. Un depredador dos que se denominan apical, é dicir, que se atopa na cima da rede trófica, e que carece de depredadores naturais. Ademais, ha de estar moi ben adaptado á súa contorna, cun éxito evolutivo patente.A diferenza doutros desertos, como o de Namib ou o Kalahari, que son moi antigos e a vida tivo tempo suficiente para colonizalos e adaptarse ás súas condicións, os que conforman o cinto desértico afroasiático son relativamente recentes, de aí os seus ecosistemas máis simples e con menos biodiversidade. Por encima do estrato vexetal, moi escaso fóra dos oasis, hai moi poucos animais, a maior parte insectos e outros artrópodos, e réptiles que se alimentan deles, principalmente lagartos e serpes. Destaca é o coñecido como peixe das areas, un tipo de lagarto con adaptacións evolutivas excelentes que lle permiten, literalmente, mergullar pola area como un peixe faio pola auga.

A pesar da baixa biodiversidade da contorna, segue habendo plantas e animais que se relacionan uns con outros, polo que, por simple que sexa, segue existindo unha rede trófica. E nesa rede, hai un animal, extraordinariamente adaptado ás condicións desérticas, que cumpre un papel apical: o gato das areas.

Se algún animal merece o título de rei do deserto, ese é o gato das areas (Felis margarita). Hai varias poboacións; unha esténdese polo deserto do Sahara, desde a costa atlántica ata Niger; outra poboación ao sueste de Exipto; varias ocupan o deserto de Arabia, unha máis no deserto de Karakum, en Turcomenistán, e outra máis no deserto de Registán, ao sur de Afganistán.

Gato das areas / Malene Thyssen/Wikimedia

O seu aspecto lembra ao gato doméstico. Mide uns 50 centímetros, aos que hai que sumar outros 30 da cola, e pesa ao redor de tres quilos, as súas dimensións son moi similares ás do gato común europeo, aínda que a súa pelame é marcadamente distinto: moito máis fino e denso, que o protexe da calor da insolación, e dun cor area, perfecto para camuflarse. O patrón só rompe por dúas liñas escuras nas patas dianteiras e outra na punta da cola, só visibles cando o animal camiña, pero que quedan ocultas cando está acazapado. Probablemente a función destas marcas sexa recoñecerse entre eles a través das dunas.O gato das areas está considerado como o felino mellor adaptado á vida desértica. As súas orellas, amplas e máis grandes que as doutros felinos, son unha adaptación compartida por outros animais do deserto, como o xerbo ou o fénec, que garante unha audición óptima á vez que proporciona unha gran superficie de refrixeración para reducir a calor corporal. Ademais, conta cunha adaptación única nos felinos: a planta das patas está completamente cuberta de pelo, que actúa como barreira para evitar a ardente calor da area.

Os hábitos do gato das areas son crepusculares, aliméntase de case calquera criatura que habite o deserto: insectos, arácnidos, lagartos, serpes (incluíndo víboras), roedores, lebres e aves. Algunhas presas son máis grandes que el mesmo. Pero que o gato das areas sexa un depredador apical no deserto non significa que sexa o único. De forma similar a como, na sabana, o león compite coa hiena, no deserto, o gato das areas compite frecuentemente co fénec e co raposo de Rupell, dúas especie de raposo do deserto que se estenden polo Sahara e Arabia.

O reinado do gato das areas só pode ser posto en dúbida por un motivo: nas poboacións asiáticas, pódese converter ocasionalmente en presa doutro depredador máis voraz, o chacal dourado. Este cánido de gran tamaño esténdese desde o Sueste de Europa ata Birmania, incluíndo na súa distribución toda a península arábiga. Con todo, non adoita penetrarse nas zonas máis inhóspitas do deserto, onde o gato das areas atopa refuxio. Nestas rexións, como no Sahara, ningunha criatura consegue derrocar ao auténtico rei do deserto.

FONTE: Álvaro Bayón/muyinteresante.es

SABÍAS QUE... CAL É A ORIXE DAS PRIMEIRAS LENTES DE CONTACTO?

 

Nas últimas décadas o emprego das lentes de contacto multiplicouse, coincidindo co desenvolvemento de novos materiais, os cales permitiron que sexan cada vez máis cómodas. Nestes momentos as lentes de contacto máis comúns son as brandas, que se fabrican con plásticos hidrofílicos (hidroxeles), que permiten manter un nivel óptimo de humidade e osixenación corneal.

Corría o ano 1.508 cando Leonardo dá Vinci (1452-1519) escribiu o seu Códice sobre o ollo, onde explicaba que ao mergullar a cabeza nun recipiente de cristal con auga xérase unha visión diferente á convencional. A partir dese achado o italiano forxou o esbozo dun modelo máis pequeno que se axustaba ao ollo e que estaba fabricado a partir dunha ampola de cristal tallada.

A pesar de que as ideas de Leonardo non eran practicables no seu tempo, un século despois René Descartes (1.596-1.650) deseñou un tubo cheo de auga cunha curvatura semellante á da córnea pola que era posible mirar. O invento do francés carecía de apoio directo no ollo, era moi pesado, tiña un elevado custo e, en ocasións, causaban danos corneales. Demasiados inconvenientes para que aquel invento popularizásese.

O seguinte gran salto na historia das lentes de contacto produciuse na primeira metade do século XIX, cando o astrónomo británico Sir John Herschel (1.738-1.822) suxeriu a creación dunha lente de contacto con forma de ollo e que, ademais, encaixásese ao mesmo.

Seis décadas despois daquela suxestión, un soplador de vidro alemán (F.A. Muller) fabricou a primeira lente de contacto de vidro do mundo, capaz de corrixir os defectos visuais máis comúns naqueles momentos. Con todo, o seu elevado peso convertíaa, aínda, nunha solución incómoda.

Tan só un ano despois, o médico alemán Adolf Eugen Fick e o óptico Edouard Kalt melloraron as lentes de contacto (fabricáronas a partir dunha esfera grosa e dura con caucho vulcanizado) e engadiron líquido ás mesmas.

A pesar dos avances, nin o vidro nin o caucho parecían ser as mellores solucións. Foi necesario esperar á década dos trinta do século XX para que Thedore Obrig alumase as primeiras lentes de plástico, fabricadas con polimetil metacrilato.

Nestes momentos calcúlase que hai máis de 130 millóns de persoas en todo o mundo que utilizan de forma regular lentes de contacto, e a pesar de que a maioría o fan para corrixir defectos visuais, hai moitas que llas poñen unicamente por cuestións estéticas, para cambiar a cor dos seus ollos.

Nun futuro non moi afastado, quizais, sexa posible que as lentes de contacto convértanse nun obxectivo da industria tecnolóxica. Con lentes de contacto intelixentes dotadas de sensores vai se é posible medir os niveis de glicosa, as variacións da presión intraocular ou os niveis de alcohol en sangue. Outras das moitas posibilidades que poden ofrecer as lentes de contacto do futuro é ampliar a realidade virtual mediante lentes de contacto capaces de procesar datos (sinais de tráfico, prezos…), tomar fotografías, facer zoom ou capturar todo o espectro infravermello, permitíndonos gozar dunha visión nocturna. Que máis se pode pedir?

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia

SABÍAS QUE... POR QUE AS CANAS SON DE DIFERENTES CORES?

Os días, as semanas e os anos pasan polas nosas vidas de forma inexorable provocando cambios químicos e biolóxicos, os cales se traducen na aparición de manchas na pel, engurras ou liñas de expresión e encanecimento capilar.

A aparición das canas pode ser debida, ademais do paso do tempo a outros factores, desde os xenéticos ata situacións de estrés, pasando por déficits alimentarios, tabaquismo, hixiene inadecuada ou produtos químicos que poidan danar o coiro cabeludo.

Desde un punto de vista biolóxico as canas son pelos que carecen do pigmento que dá cor ao cabelo e que recibe o nome de melanina. Esta, á súa vez, pode ser de dous tipos: eumelanina e feomelanina.

A eumelanina, que pode ser marrón e negra, atópase non só no cabelo, senón tamén na pel e no iris, e a súa concentración é a responsable da coloración negra, loura e castaña do cabelo. Nos seres humanos este tipo de melanina é máis frecuente nas persoas de pel escura.

Pola súa banda, a feomelanina é a responsable das tonalidades que oscilan entre o rosa e o vermello, e atópase en grandes cantidades nos cabelos das persoas roxas, nos beizos, as mamilas, o glande e a vaxina.

A combinación dos dous tipos de melanina, nas súas diferentes concentracións, é a responsable de todas as variantes de cor de cabelo que existen no mundo.

A fábrica celular que se encarga de producir a melanina é o melanocito, o cal ademais é responsable de transportar a melanina ata os queratinocitos, as células produtoras de queratina.

Cando os melanocitos deixan de funcionar o transporte cara aos queratinocitos interrómpese e comezan a aparecer as canas. Debido a que non hai melanina, os cabelos non se poden ’tinguir’, é dicir, non poden ser nin verdes nin vermellos, e adoptan a tonalidade esbrancuxada que todos coñecemos.

Se descendemos un banzo nos aspectos bioquímicos, a aparición das canas garda relación coa diminución da actividade dunha encima (MSR), a cal neutraliza o peróxido de hidróxeno, cuxa acción consiste en inhibir unha das encimas necesarias para producir melanina. En Román paladino, ao haber máis peróxido de hidróxeno non producimos a suficiente melanina.

Agora ben, todos habemos visto que as canas non sempre son iguais, hai algunhas persoas nas que adoita comezar polas tempas e a parte posterior da cabeza, ata contemplar todo o cabelo, é o que chamamos canicie fisiolóxica. Noutras persoas os guechos están localizados, fundamentalmente en cellas ou pestanas, a este tipo denominámolo poliosis. Ademais, hai un terceiro grupo no que a canicie está repartida de forma descontinua por todo o corpo cabeludo, é o que cientificamente se coñece como canicie anular.

No ano 2020 un grupo de investigadores da Universidade de Harvard realizou un estudo en ratos para coñecer por que motivo o estrés está relacionado co encanecimiento do cabelo. Os científicos chegaron á conclusión de que o motivo garda relación co sistema nervioso simpático.

E é que o estrés activa o sistema nervioso simpático, inducindo a liberación de noradrenalina que actúa sobre as células nai dos melanocitos e provoca que se activen de forma excesiva, unha fervenza que provoca finalmente un maior número de células produtoras de pigmento e que, por tanto, esgótense as reservas.

Este estudo demostrou por vez primeira a relación que existe entre o estrés e a aparición de canas, un feito que parecía máis que evidente, pero do que se carecía de evidencia científica.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia    Imaxe: larazon.es

SABÍAS QUE... CAL É A ORIXE DA PRIMEIRA FOLLA DE AFEITAR?

Etimolóxicamente barba procede do latín ’barga’, que significa pelo na cara, e do que derivan outras palabras como queixo, barbudo ou barbeiro. Pola súa banda, afeitar ten a súa orixe no latín ’affectare’, que significa arranxar, é dicir, quen se afeita embelécese.

A historia do afeitado é tan antiga como a propia humanidade, e é que xa na época do home de Neandertal atopamos, nas paredes das covas, rexistros debuxados de persoas afeitándose con coitelos de pedernal, dentes de quenlla ou ameixas. Utensilios que ben poderían ser considerados as primeiras navallas da historia.

Coa chegada da Idade de Ferro, a partir do 1.100 a. de C., o home prehistórico conseguiu fabricar mellores ferramentas para o afeitado e puido enviar definitivamente ao recuncho do esquecemento as cunchas e os dentes de quenlla.

Máis adiante, na civilización mesopotámica, os sumerios e os babilónicos desenvolverían unhas rudimentarias versións de crema de afeitado nas que se incluirían unha mestura de graxa de animal e cinza de madeira, coa cal embadurnarían a pel da cara.

Pero, ao parecer, foi no Antigo Exipto onde apareceu a primeira navalla, hai agora máis de seis mil anos. Inicialmente estiveron fabricadas a partir de ouro e, máis adiante de cobre, obxectos cos que a nobreza exipcia rapábase o coiro cabeludo.

Sabemos, ademais, que os sacerdotes exipcios afeitábanse o corpo cada tres días, xa que o pelo estaba asociado á impureza. Por outra banda, cando un exipcio falecía adoitaba ser enterrado coa súa colección de navallas de afeitar, xa que se pensaba que no máis aló unha cara afeitada realzaría aínda máis a categoría social.

Coa chegada da cultura helénica, hindú e romana a situación non só non cambiou, senón que o afeitado converteuse nunha práctica común. Sabemos que en certa ocasión Alexandro Magno ordenou ao seu exército que se afeitase para que o inimigo non puidese decapitalos colléndolles da barba, que os hindús afeitábanse ademais o torso e a pube, e que os lexionarios romanos usaban a pedra pómez para rasurar a barba.

Desde o século II ata ben entrado o século XVII a barba púxose de moda. Foi o emperador Adriano (76-138) quen a popularizou, tal e como podemos ver na estatuaria da época.

Ata ben entrado o século XX era moi frecuente que os homes acudisen a un barbeiro para ser afeitados, unicamente os máis afortunados eran visitados polo profesional no seu domicilio. Tamén había outros, os máis ousados, que se afeitaban eles mesmo, moitas veces con navallas mal afiadas, que provocándolles cortes, feridas e infeccións.

Un empresario estadounidense –King Camp Gillette- cansado de levar a cara chea de rasguños, debido a que tiña que viaxar continuamente para atender os seus negocios e non podía perder tempo en ir á barbaría, decidiu idear unha coitela afiadas que puidese ser refugada e substituída por outra sen necesidade de afiala.

Corría o ano 1904 cando Gillette presentou o proxecto na oficina de patentes. Aquela primeira máquina de afeitar era moi sinxela, constaba de dúas pezas cunha folla fina, resistente e afiada de dobre fino, que estaba unida a un mango reutilizable.

Dunha forma tímida aquel invento foise introducindo nos fogares estadounidenses Pero o gran éxito non chegaría ata a Primeira Guerra Mundial, xa que a barba impedía que as máscaras antigás axustásense adecuadamente. Sabemos que soamente o goberno de Estados Unidos comprou catro millóns de maquinillas e 32 millóns de coitelas para os seus soldados.

Ata aquel momento as brochas de afeitado estaban fabricadas de pelo de teixugo, cabalo ou xabaril, sendo as primeiras as máis apreciadas debido á súa capacidade para reter mellor a auga para o afeitado.

Con todo, a subministración desde Rusia durante a Primeira Guerra viuse interrompido, o cal obrigou a aumentar a fabricación de brochas con pelo de cabalo, iso si, sen as suficientes garantías de limpeza e hixiene. A consecuencia foi a aparición dalgúns casos de carbunco en 1915 en Inglaterra, Irlanda e algunhas cidades de Estados Unidos.

En 1960 produciuse o seguinte gran avance na historia do afeitado, cando o cidadán medio tivo ao seu alcance follas de aceiro inoxidable que podían utilizarse máis dunha vez, unha medida que reduciu o custo do afeitado. Aquelas primeiras follas foron fabricadas pola compañía Wilkinson.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia

SABÍAS QUE... COMO SE INVENTOU O CELOFÁN?

Espertámonos co son dunha alarma, que nos convida a iniciar un novo día, a grifería monomando permítenos axustar a temperatura cunha precisión suíza, o cepillo de dentes facilítanos a hixiene bucal, e saímos de casa con zapatos de sola antiescorregadizas, resultado de anos de investigación e desenvolvemento. Pequenos inventos que nos fan, sen dúbida, a vida moito máis fácil.

Un deses inventos é o celofán, esa cinta adhesiva e transparente que parece simple e insignificante, pero que esconde unha infinidade de posibilidades, fillas da necesidade, a creatividade e a procura de solucións.

O 31 de xaneiro de 1930 púxose á venda a primeira cinta adhesiva transparente en Estados Unidos, o que no noso país rebautizamos co nome de ’celofán’. Foi ideada polo enxeñeiro estadounidense Richard Gurley Drew, aínda que a súa historia comezara uns anos antes.

Na década dos vinte do século XX púxose de moda pintar os coches con dúas cores, algo que era verdadeiramente difícil conseguir. Por este motivo, Richard Gurley ideou en 1925 unha cinta adhesiva que, pegada ao longo do coche, permitía motear as dúas zonas por separado sen medo a que se mesturasen as cores.

Naqueles momentos Gurley traballaba para a multinacional americana 3M, abreviatura de Minnesota Mining and Manufacturing Company, unha empresa dedicada á investigación, fabricación e comercialización de produtos innovadores.

Desta forma alumouse a primeira cinta que coñecemos como ’de carrocero’ ou de ’enmarcar’ e que, a diferenza da cinta actual, tan só tiña a substancia adhesiva nos bordos, para que fose máis fácil quitala.

Os pintores dos coches queixáronse aos fabricantes por ser tan rañas, xa que en ocasións a cinta desprendíase. Como naqueles momentos os maiores produtores destas cintas eran escoceses (Scotch) empezouse a utilizar ese termo para referirse tanto á cinta adhesiva como para usalo como sinónimo de rañas.

Tal foi a popularidade que, co paso do tempo, Scotch acabouse convertendo nunha marca e deu nome á cinta transparente creada por Richard Drew.

O crack da bolsa de Nova York de 1929 trouxo consigo unha década marcada pola depresión económica, unha época na que substituír obxectos vellos por outros novos era verdadeiramente complicado, polo que a cinta Scotch converteuse nunha táboa salvavidas. Unha ferramenta coa que era posible prolongar a vida media de moitos obxectos sen que apenas se notara.

Desde entón o produto non deixou de comercializarse e nestes momentos calcúlase que se puxésemos todos os rolos que se venden anualmente no mundo xuntos ascenderían a máis de seis millóns de quilómetros, unha cifra que equivale a unhas 150 veces a circunferencia terrestre.

FONTE: Pedro Gargantilla/abc.es/ciencia     Imaxe: elpais.com/escaparate