Microbios marcianos?: Un estudo reforza a teoría de posible vida pasada en Marte

Fai agora xusto un ano, a NASA revelou o achado dunha intrigante rocha cos signos máis prometedores descubertos ata a data de posible vida antiga en Marte. Non se trataban, claro, de pegadas de dinosauro ou fósiles de animais xigantes como atopamos na Terra; eran sutís pegadas do que podería ser a colonización daquela pedra de microbios que viviron alí hai miles de millóns de anos, cando o Planeta Vermello non era o actual deserto xeado que hoxe coñecemos, senón un mundo polo que a auga discorría por milleiros sobre a súa superficie.

Aquel descubrimento feito polo rover Perseverance no cráter Jezero era unha porta aberta a confirmar o que moitos expertos cren que é case seguro: que houbo vida, polo menos en forma de microorganismos, no noso veciño. Agora, un estudo publicado en Nature vén apontoar aquela teoría, sinalando que os estudos posteriores son compatibles con procesos biolóxicos antigos.

Achada en xullo de 2024, as primeiras análises realizadas ’in situ’ polos instrumentos do Perseverance atoparon diminutos nódulos azuis e verdosos incrustados en rochas de hai miles de millóns de anos. Estas marcas, bautizadas como sementes de mapoula e manchas de leopardo, conteñen minerais de fósforo e xofre ligados ao ferro, concretamente vivianita e greigita, substancias que no noso planeta adoitan formarse en ambientes acuáticos a baixas temperaturas. E, en moitos casos, con axuda de microbios.

“É a rocha máis desconcertante, complexa e potencialmente importante que Perseverance investigou ata o de agora”, sinalou hai un ano Ken Farley, científico do proxecto Perseverance de Caltech en Pasadena. “Por unha banda, temos a nosa primeira detección convincente de material orgánico, manchas de cores distintivas que indican reaccións químicas que a vida microbiana podería usar como fonte de enerxía e evidencia clara de que a auga, necesaria para a vida, algunha vez pasou a través da rocha. Por outro, non puidemos determinar exactamente como se formou a rocha e en que medida as rochas próximas poden quentar a rocha e contribuír a estas características”, admite.

O achado produciuse na formación Bright Angel, no val Neretva, no bordo occidental do cráter Jezero. Alí, Perseverance perforou e analizou lutitas (rochas sedimentarias de gran fino) que revelaron unha sorprendente combinación: compostos orgánicos e minerais reducidos aparecían xuntos, mentres que as zonas máis oxidadas estaban practicamente desprovistas de materia orgánica.

“É unha relación inversa moi clara: onde hai máis vivianita e greigita, hai máis compostos orgánicos e menos oxidación da rocha”.

O equipo expón dúas hipótese; por unha banda, que estas transformacións désense de forma puramente química, con moléculas orgánicas actuando como axentes redutores nun ambiente acuoso (é dicir, sen intervención de ningún ser vivo, como si ocorre na Terra); ou que existisen microorganismos capaces de ’respirar’ ferro ou sulfato, como ocorre en lagos e sedimentos do noso planeta, deixando tras de si minerais que hoxe se consideran potenciais biofirmas (sinais de vida).

De momento, este estudo non resolve a pregunta de se houbo vida en Marte. O que si demostra é que no planeta vermello desenvolveuse hai miles de millóns de anos unha química complexa e variada, con auga, minerais e compostos orgánicos interactuando durante longos períodos.

A comunidade científica sinala que non se poderá saber moito máis sobre esta inquietante rocha coas ferramentas que posúe Perseverance: todo o que se podía analizar, xa se fixo. Con todo, este rover foi ideado tamén para tomar mostras do terreo marciano, algo que tamén fixo neste caso.

A idea, polo menos ao principio, é que todos os tubos colleitados polo Perseverance fosen recuperados e traídos á Terra para ser analizados nos nosos laboratorios grazas á misión Mars Sample Return, unha colaboración da NASA coa Axencia Espacial Europea (ESA) prevista para lanzarse a finais desta época. Con todo, o proxecto quedou en dúbida xa coa anterior administración, que explicou que o seu orzamento disparouse ata os 11.000 millóns de dólares (uns 10.140 millóns de euros) e que se necesitaba reformular por completo para abaratar custos e, á vez, que a data de lanzamento non se atrasase ata a próxima década.

O actual Goberno, con Donald Trump á cabeza, xa se mostrou partidario de eliminar a misión e centrarse no obxectivo de levar directamente humanos sobre a superficie marciana. Con todo, a misión aínda está no aire. E as prometedoras mostras en Marte.

FONTE: Patricia Biosca/abc.es/ciencia