A ORIXE DAS PALABRAS: Ande eu quente, que ría a xente

Utilízase a expresión Ande eu quente, e que ría a xente cando alguén prioriza a súa comodidade e gustos persoais por encima das expectativas sociais ou a opinión allea.

O primeiro rexistro escrito que conservamos chegounos con Luis de Góngora e Argote (1561-1627), quen a utilizou, no século XVI, como inicio dun famoso poema satírico-burlesco, cuxa primeira estrofa dicía:

Ándeme eu quente

e ría a xente.

Traten outros do goberno

do mundo e as súas monarquías,

mentres gobernan os meus días

manteigas e pan tenro,

e as mañás de inverno

laranxada e augardente;

e ría a xente.

Numerosos son os expertos que indican que a locución xa era de uso común como refrán bastante antes de ser utilizada por Góngora, aínda que debemos a leste a súa difusión e popularización.

Co tempo, a variante culta do inicio ‘ándeme’ simplificouse a ‘ande’, máis fácil de pronunciar e lembrar. Desde entón a expresión úsase de forma metafórica para afirmar que un prioriza a súa comodidade e os seus gustos por encima das expectativas sociais e da opinión allea.

FONTE: Aldred López/20minutos.es/cultura     Imaxe: ikonomultimedia.es