OPINIÓN E COMENTARIO

É importante ser escéptico, ser negacionista é o oposto

Miguel Alcubierre é físico e astrofísico, especializado en relatividade xeral, buracos negros, ondas gravitacionais e a orixe do universo. Traballa no Instituto de Ciencias Nucleares da UNAM, onde tamén desenvolve física computacional, creando códigos numéricos para resolver problemas complexos. É autor de máis de 60 artigos científicos, entre os que destaca a súa proposta teórica de 1994 sobre a viaxe máis rápida que a luz mediante a deformación do espazo-tempo, coñecida como “métrica de Alcubierre”, idea que xurdiu durante o seu doutoramento no Reino Unido.

Outra das súas contribucións técnicas, amplamente utilizada en simulacións de choques de buracos negros, foi publicada en 2001. Fillo dun refuxiado español e unha pintora mexicana, creceu nun ambiente de curiosidade intelectual e creatividade. Desde mozo interesouse pola astronomía e a programación, o que o levou a estudar física na UNAM e a realizar estancias de investigación no Reino Unido e Alemaña. Está casado coa bióloga e divulgadora científica María Emilia Beyer. Ademais do seu labor científico, é un activo divulgador e defensor do pensamento crítico e a igualdade de xénero na ciencia.

Paul Dirac, O gran poeta da física

José Edelstein é un físico arxentino que dedicou a súa carreira científica e académica á física teórica, con especial énfase na gravitación, as teorías de supergravidade e a teoría de cordas. Licenciado en Física polo Instituto Balseiro (Arxentina), a súa tese doutoral baixo a dirección de Fidel Schaposnik centrouse en aspectos da supergravidade e as teorías cuánticas de campos, que sentarían as bases do seu posterior desenvolvemento en institucións de prestixio internacional e publicacións científicas que contribuíron ao coñecemento nestes campos.

Entre outros aspectos, Edelstein estudou a relación entre as estruturas matemáticas, a xeometría e a física teórica, como punto de partida para describir o universo. Na actualidade traballa como profesor titular na Universidade de Santiago de Compostela (España) e no Instituto Galego de Física de Altas Enerxías (IGFAE). O seu compromiso humanístico e social levoulle a converterse nun dos máximos expoñentes da divulgación científica, apostando pola democratización do coñecemento para que a ciencia non sexa materia de elites intelectuais, senón accesible e comprensible para todos, buscando os nexos de unión entre ciencias exactas e humanidades, como reflicte na súa obra Antimateria, maxia e poesía e nos recordos humanistas que comparte da súa amizade con Stephen Hawking: “Hawking era unha persoa moi singular. Foi un físico dos máis importantes do seu tempo. Eu creo que ata poida que sexa o máis importante no seu campo dos últimos 50 anos. Pero aínda máis fascinante que a súa faceta como cientifico era a súa personalidade, a súa capacidade de sobrepoñerse á enfermidade. Coñecín a unha persoa cunha abnegación, cunha resiliencia, cunha xenerosidade, que era difícil de apreciar cando eu víao de lonxe”.

En 2019, Edelstein recibiu o Premio Prismas ao mellor libro de divulgación polo seu libro Einstein para perplexos, asinado xunto ao físico chileno Andrés Gomberoff, que se suma aos premios “Raíces” do Ministerio de Ciencia e Tecnoloxía de Arxentina en 2018, varios galardóns de Divulgación Científica do Centro Español de Física de Partículas, Astropartículas e Nuclear (CPAN), o Premio de Comunicación Científica da Fundación Española para a Ciencia e a Tecnoloxía (FECYT) en 2012 e diversas mencións de honra no Concurso Internacional Ciencia en Acción.

O emocionante encontro entre un home e unha balea

Guillermo Prieto ’Pirry’ é xornalista, documentalista e narrador, cunha mirada aguda e valente sobre a condición humana, a natureza e os conflitos sociais. O seu traballo explora os límites da experiencia e a curiosidade, combinando investigación rigorosa, sensibilidade persoal e un forte compromiso coa verdade.

Ao longo da súa traxectoria, construíu unha voz propia no xornalismo latinoamericano, levando ao espectador a escenarios extremos, historias esquecidas e encontros transformadores que convidan a pensar desde o real, o emocional e o ético.

A súa obra é unha chamada constante a mirar o mundo con ollos máis abertos, a cuestionar o establecido e a achegarse ao humano con empatía e coraxe. Porque, para “Pirry”, contar historias non é só informar: é espertar conciencia, provocar reflexión e tender pontes entre mundos que non sempre ven.

CINE: O CATIVO

 

Esta fin de semana chega aso cines o último traballo de Alejando Amenábar: O cativo, onde o Amenábar bota a voar a súa imaxinación para relatar un episodio tan determinante na vida de Cervantes, como foi o tempo que o escritor pasou no cárcere de Alxer. Esta é a súa ficha técnica:

Título orixinal: El cautivo

Ano:2025

Duración: 133 min.

País: España

Xénero: Drama. Cine histórico.

Dirección: Alejandro Amenábar

Produción: Fernando Bovaira, Alejandro Amenábar. Coprodución España-Italia; Mod Producións, Himenóptero, Misent Producións, Propaganda Italia, RTVE, Rai Fiction

Distribución: Buenavistacine

Guión: Alejandro Amenábar. Biografía sobre: Miguel de Cervantes. Historia: Alejandro Amenábar, Alejandro Hernández

Música: Alejandro Amenábar

Fotografía: Alex Catalán

Vestiario: Nicoletta Taranta

Reparto: Julio Peña, Alessandro Borghi, Miguel Rellán, Fernando Tejero, José Manuel Poga, Luis Callejo, Albert Salazar, César Saranchu, Luna Berroa…

Sinopse: Ano 1575. O novo soldado Miguel de Cervantes é capturado en alta mar por corsarios árabes e levado a Alxer como refén. Consciente de que alí lle espera unha cruel morte se a súa familia non paga pronto o seu rescate, Miguel atopará refuxio na súa paixón por contar historias. Os seus fascinantes relatos devolven a esperanza aos seus compañeiros de prisión e acaban por chamar a atención de Hasán, o misterioso e temido Paxá de Alxer, co que comeza a desenvolver unha estraña afinidade. Mentres os conflitos medran entre os seus compañeiros, Miguel, levado polo seu inquebrantable optimismo, comezará a idear un arriscado plan de fuga.

Interesante xogo entre a realidade e a ficción!

Coidar, unha palabra en perigo de extinción

“Destilar as emocións e cociñar a baixa temperatura os sentimentos” é a metáfora culinaria que utiliza Inma Puig para explicar o seu método de traballo. A psicóloga, experta en creación, formación e desenvolvemento de equipos de alto rendemento no ámbito do deporte e das organizacións empresariais, reivindica a idea de “sustentabilidade emocional”.

Inma Puig é psicóloga clínica, licenciada en Psicoloxía pola Universidade de Barcelona e colaboradora académica do Departamento de Dirección de Persoas e Organización de ESADE. Durante catro décadas traballou como consultora de organización en diversos proxectos. Foi psicóloga deportiva do Fútbol Club Barcelona durante 15 anos e é responsable do proxecto ‘Xestión das Emocións’ no Restaurante ‘O Celler de Can Roca’.

Puig comparte a súa filosofía de acción en obras: Retratos de Familia, todo o que sempre quixo saber sobre a empresa familiar e nunca se atreveu a preguntar, Tras as viñas. Unha viaxe á alma dos viños e no libro superventas A Revolución Emocional. Convencida da importancia de coidar ás persoas que forman equipos humanos, sostén: “O pasado foi dos fortes fisicamente, o futuro é dos sensibles”. 

A constancia vence sempre á motivación?

Doutor en Psicoloxía da Saúde e neuropsicólogo formado no Hospital Johns Hopkins (Baltimore) e o Royal Hospital for Neurodisability (Londres), Álvaro Bilbao é colaborador da Organización Mundial da Saúde, a Unión Europea e o Children Center de Nova York. Recoñecido experto clínico e divulgador que imparte conferencias e clases en todo o mundo sobre temas que explican a relación entre o cerebro e a educación, Bilbao tamén é autor dos libros O cerebro do neno explicado aos pais, Coida o teu cerebro e mellora a túa vida, Fállame a memoria e Prepárate para a vida, entre outros.

Firme defensor dunha crianza en positivo, baseada na comprensión e o afecto, aborda a adolescencia desde esta mesma mirada. “Pola miña experiencia —apunta— os adolescentes teñen moito interese en aprender como funciona o seu cerebro, en descubrir cales son as claves que lles poden axudar a chegar máis lonxe, con menos estrés e menos sufrimento”. No seu libro Prepárate para a vida, o autor diríxese directamente a eles, ofrecéndolles ferramentas e consellos que lles axudarán a prepararse para os retos do futuro e afrontar este apaixonante momento. A importancia do autocoñemento, establecer relacións sas, adquirir uns hábitos de vida saudables ou entender que a verdadeira felicidade constrúese día a día son algunhas das claves que axudarán a vivir a adolescencia como unha gran oportunidade. 

O experimento dos gardas e os prisioneiros

Imaxina que puideses elixir cada mañá como queres ser, de que maneira gustaríache relacionarte cos demais e como facer unha boa xestión das emocións. Para a psicóloga Elizabeth Clapés é posible se habitamos o presente e prestamos atención ao que o noso corpo está a dicirnos e por que. No noso día a día temos unha gran cantidade de pensamentos e sentimentos, cruzámonos con multitude de persoas e experimentamos todo tipo de situacións. Identificalas e saber distinguir as que podemos cambiar das que non é clave para deixar de vivir en piloto automático e facernos responsables do noso propio benestar.

“A ansiedade dinos que algo non vai ben: que hai un traballo que nos está afectando para mal, que alguén nos está xerando malestar, que hai unha decisión que temos que tomar e non somos capaces… Calquera cousa que o noso corpo interpreta que nos está facendo dano”, sostén. Escoitar o que o noso corpo vén dicirnos é comprender que a ansiedade non é máis que un mecanismo de alerta ante situacións que nos resultan ameazantes. Por iso, Clapés insiste na importancia de facer exercicios de introspección para conectar coa capacidade reflexiva que ten a mente de ser consciente dos nosos estados físicos e emocionais.

Elizabeth Clapés é psicóloga e está especializada no ámbito da sexoloxía clínica e as relacións de parella. Actualmente dedícase á divulgación da psicoloxía en redes sociais e a acompañar a persoas no seu proceso terapéutico. Nos seus libros Querida eu e Ata que te caias ben expón a saúde mental como unha prioridade vital para aceptarnos, coidarnos e crear relacións sas cos demais, primeiro e principalmente connosco mesmos.

ASÍ CAMBIA O CLIMA A NOSA VIDA

Leva máis de 20 anos dedicado á divulgación meteorolóxica en medios como Telemadrid, o Grupo Prisa e, desde hai 11 anos, RTVE, onde dirixe e presenta o popular programa "Aquí a Terra". Cun estilo ameno e próximo, Jacob Petrus consegue trasladar a linguaxe técnica do clima á vida cotiá, conectando ciencia, cultura popular e afectividade nos seus contidos. Ademais de ser un experto en meteoroloxía, Jacob é un defensor do que el chama a “afección coa natureza”, convencido de que non se pode protexer o que non se coñece nin se ama.

A súa paixón polo medioambiente levoulle a vivir experiencias como a liberación de linces ibéricos e bufos reais, e a promover unha visión da sustentabilidade que non só sexa técnica, senón tamén moral e comprometida.