O BICO FINAL DE DÚAS ESTRELAS: DIRECTO Á CATÁSTROFE

Sistema binario de contacto VFTS 352 / Imaxe: eso.org

Nas profundidades do espazo destapouse un insólito "romance cósmico" entre dúas estrelas que parecen estarse a bicar. Grazas ao Very Large Telescope, o buque insignia do Observatorio Europeo Austral (ESO) en Chile, tivemos o privilexio de ser testemuñas deste momento único, xa que atopar dúas estrelas de gran tamaño nunha situación así é extremadamente raro dada a curta vida que adoitan ter.

O equipo de astrónomos que o descubriu deulle o nome de sistema VFTS 352, un apelativo moito menos poético do que suxire a imaxe, e atópase na Nebulosa da Tarántula, na Gran Nube de Magallanes, a 160.000 anos luz, considerado o viveiro máis activo de novas estrelas no universo próximo.

O habitual cando se atopan estrelas dobres, ou sistemas binarios, é que unha delas sexa de maior tamaño que a outra, o que se coñece como "estrelas vampiro", onde a máis pequena absorbe materia da superficie da grande. Con todo, no caso da VTFS 352, as dúas estrelas teñen un tamaño similar, polo que comparten preto do 30% da materia a través dunha ponte que se formou debido á proximidade das súas superficies, posto que os seus núcleos atópanse a tan só 12 milones de quilómetros de separación. Trátase de dúas estrelas de tipo O, moi quentes, brillantes e masivas, que orbitan entre si en pouco máis dun día.

Os astrónomos cualifican o destino deste sistema binario como "catastrófico", xa que hai dous posibles resultados: o primeiro caso sería a fusión das dúas estrelas, o que produciría unha única estrela xigante de rotación rápida e magnética. Isto podería acabar producindo unha das explosións máis enerxéticas do universo, que se coñece como un estalido de raios gamma de longa duración, e morrerían ambas as estrelas.

A segunda posibilidade é que se evitase a fusión se ambas as estrelas mestúranse o suficientemente ben e permanecen compactas. Deste xeito, as estrelas morrerían como explosións de supernova, formando un sistema de buracos negros binarios, que son dous buracos negros que orbitan un ao redor do outro de maneira similar a como dúas estrelas fano unha ao redor doutra, sendo unha gran fonte de ondas gravitacionales.

A VTFS 352 é a estrela dobre, ou binaria de contactmáis masiva que se coñece, xa que ten unha masa combinada de preto de 57 veces a do Sol e pode ser ata un millón de veces máis brillante. Debido á temperatura tan alta que alcanza (case 40.000ºC na súa superficie), a luz que irradian é blancoazulada.

Crese que este tipo de estrelas son as principais produtoras de osíxeno e elementos similares, polo que a súa función é clave na evolución das galaxias, e a súa vida é tan corta que é moi difícil observalas.

FONTE: Xornal El Mundo/Ciencia