O ACESTRO HUMANO MÁIS ANTIGO

Reconstrucción artística do fósil do Saccorhytus coronario / S. CONWAY MORRIS/JIAN HAN

Unha pequena criatura mariña identificada a partir de fósiles atopados na provincia de Shaanxi, no centro de China, pode ser o antepasado coñecido máis antigo dos seres humanos. Así o consideran os investigadores que atoparon os restos dunha curiosa criatura microscópica, con forma de bolsa, que viviu hai uns 540 millóns de anos.

Os expertos bautizárona Saccorhytus, debido á súa fisioloxía similar á dun saco, con corpo elíptico e unha boca grande. A especie é nova para a ciencia e foi identificada grazas microfósiles. Considérase que é o exemplo máis simple dunha ampla categoría biolóxica chamada deuteróstomos que abarca un número de subgrupos onde se inclúen os vertebrados.

O estudo foi publicado na revista Nature, e se as conclusións obtidas polo equipo internacional de científicos son correctas é posible que Saccorhytus sexa o antepasado común dunha enorme variedade de especies, ademais do primeiro paso no camiño evolutivo que levou ao xurdimento dos seres humanos.

Con todo, para algúns investigadores resulta pouco probable que os humanos modernos procedan desta familia debido a que o Saccorhytus tiña aproximadamente un milímetro de tamaño e entre as súas características os investigadores foron incapaces de atopar evidencia algunha de que o animal tivese ano.

A maioría dos outros primeiros grupos de deuterostomados datan de hai entre 510 e 520 millóns de anos, cando xa empezaran a diversificarse non só nos vertebrados, senón tamén en equinodermos (estrelas de mar e ourizos de mar) ou hemicordatos (vermes landra). Esta diversificación dificultou pescudar como podía ser un antepasado común.

O equipo conseguiu reconstruír a imaxe de como fora o Saccorhytus utilizando a tecnoloxía da tomografía computarizada, o que revelou trazos e características similares cos deuterostomados actuais.

Durante o período cámbrico temperán, a rexión de Shaanxi estaría baixo o mar e ao ser tan pequeno o Saccorhytus probablemente vivía entre grans individuais de sedimento no leito mariño. O estudo suxire que o seu corpo era bilateralmente simétrico, unha característica herdada por moitos dos seus descendentes.

Con todo, a característica máis sorprendente para os autores do estudo foi a súa forma primitiva de alimentarse e o enigma de como expulsaba logo o residuo resultante, este animal tiña unha broca grande pola que engulía os alimentos pero os investigadores non puideron atopar ningunha evidencia de que a criatura tivesen un recto ou ano.

Ademais, a presenza de pequenas estruturas cónicas no seu corpo, as cales poden permitir sacar do seu corpo a auga que tragaba, poden ser o precursor evolutivo das branquias que agora vemos nos peixes.

Os achados tamén apoiaron unha teoría coñecida como o "reloxo molecular", unha técnica para datar a diverxencia de dúas especies a partir do número de diferenzas entre a súa información xenética. En principio, canto máis tempo evolucionaron dous grupos por separado, maior será a diferenza biomolecular entre eles.

Por desgraza, apenas hai fósiles dispoñibles antes de que o saccorhytus retorcésese na area que posibiliten realizar a técnica do "reloxo molecular". Algúns investigadores teorizaron que isto se debe a que antes de certo punto moitas das criaturas eran simplemente demasiado pequenas para deixar un rexistro fósil.

FONTE: Xornal ElMundo/Ciencia